2016 Bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda

Maliye Bakanı Naci Ağbal, 2015 yılında bütçe gelirlerinin bir önceki yıla göre yüzde 13,6 oranında artarak 483,4 milyar lira olduğunu belirterek, "2015 yılı bütçesinde gelir hedefimiz 452 milyar liraydı. Buna göre yıl sonu gelir gerçekleşmesi bu hedefimizin 31,4 milyar lira üzerinde olmuştur. Bu kapsamda 2015 yılının bütçe gelir performansı açısından oldukça başarılı bir yıl olduğunu söylemek mümkündür" dedi.

Plan ve Bütçe Komisyonu'nda 2016 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tasarısı'nın sunumunu yapan Ağbal, "Öncelikli dönüşüm programlarının haricinde ekonomimizin kılcal damarlarına dokunan diğer programlarımızı da kararlı bir şekilde hayata geçireceğiz" ifadesini kullandı. Ağbal, bu sayede tasarrufları artırmayı ve daha üretken alanlara yönlendirerek potansiyel büyümeyi yukarılara çıkarmayı hedeflediklerini kaydetti.

Tasarrufları ekonominin önemli dinamiklerinden biri olarak gördüklerini vurgulayan Ağbal, şöyle devam etti:

"Orta ve uzun vadede sürdürülebilir büyüme hedefimize ulaşabilmek için yurt içi tasarrufların artırılması hepimiz için zorunludur. Ülkemizde toplam tasarrufların GSYH'ye oranı 2015 yılında yüzde 15,6 ile gelişmekte olan Avrupa'daki ortalama olan yüzde 18,8'in biraz altındadır. Bu oran gelişmekte olan ülkelerdeki ortalama olan yüzde 31,9'un ise oldukça altındadır. Mutlaka uygulamaya koyacağımız politikalarla, gerek kamu gerek özel sektörde hane halklarında tasarruf oranlarını yukarıya çekmemiz gerekir. Bu alanda özellikle öncelikli dönüşüm programları üzerinden önümüzdeki dönemde yasal ve idari düzenlemeler yapacağız. Biz eğer Türkiye'yi büyütmek istiyorsak, yatırımları artırmak istiyorsak, bunu finans edecek yeterli bir tasarruf oranına da en kısa vadede erişmemiz lazım. Bunu hep birlikte inşallah muhalefetin de desteği ile gerçekleştirmeyi ümit ediyoruz."

Altyapı ve ulaştırma yatırımlarına da değinen Ağbal, Türkiye'yi bölgesel ve küresel bir lojistik üs haline getirmek için gerekli adımları attıklarını söyledi.

-"Finansal Gelişmişlik Endeksinde hedef ilk 30"

Finansal piyasalarda amaçlarının sermaye piyasalarını geliştirerek ekonominin rekabet edebilirlik düzeyini artırmak olduğunu anlatan Ağbal, finansal piyasaların derinliğini artırarak özel sektöre makul maliyetlerle uzun vadeli finansman imkanı sağladıklarını anımsattı.

Ekonomideki iyileşmeye paralel olarak finans sektörünün istikrarlı şekilde büyüdüğünü belirten Ağbal, şu bilgileri paylaştı:

"İstanbul 2009 yılında Küresel Finans Merkezleri Endeksi'ne göre 75 şehir arasında 72. sıradayken 2015'te 84 şehir arasında 47. sıraya yükselmiştir. Hedefimiz 2018 yılında ilk 25 içinde yer almaktır. Türkiye, Finansal Gelişmişlik Endeksi'ne göre 2009 yılında 55 ülke arasında 44. sıradayken, 2012 yılında 62 ülke arasında 42. sıraya yükselmiştir.Türkiye'nin 2018 yılında Finansal Gelişmişlik Endeksi'nde ilk 30'da yer almasını hedefliyoruz. 2013 yılında yüzde 3,4 olan finansal hizmetler sektörünün GSYH içindeki payını program dönemi sonunda yüzde 6'ya yükseltmeyi hedefliyoruz."

-"Mali disiplinden taviz verilmedi"

Naci Ağbal, 2014 yılı Kesin Hesap Kanun Tasarısı'na ilişkin bazı büyüklükleri paylaştı.

Bu kapsamda 2014 yılında bütçe giderlerinin 448,8 milyar lira, bunun Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'ya (GSYH) oranının yüzde 25,7; bütçe gelirlerinin 425,4 milyar lira, GSYH'ye oranının yüzde 24,3; bütçe açığının 23,4 milyar lira, GSYH'ye oranının yüzde 1,3; faiz dışı fazlanın 26,5 milyar lira, GSYH'ye oranının da yüzde 1,5

olarak gerçekleştiğini bildirdi.

2014 yılı bütçe giderinin, tahmine göre yüzde 2,8 aşıldığını kaydeden Ağbal, "Buna karşın bütçe gelirlerimiz yüzde 5,5 oranında artış göstermiştir. Bütçe açığı, tahmine göre yüzde 30 oranında azalmış, faiz dışı fazla ise yüzde 42 oranında artarak 26,5 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu veriler 2014 yılında mali disiplinden taviz verilmediğinin en önemli göstergesidir" diye konuştu.

2015 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe gerçekleşmeleri

2015 yılı merkezi yönetim bütçe gerçekleşmeleri hakkında da bilgi veren Ağbal, geçen yıl itibarıyla merkezi yönetim bütçe giderlerinin 506 milyar, faiz hariç bütçe giderlerinin 453 milyar, merkezi yönetim bütçe gelirlerinin 483,4 milyar, genel bütçe vergi gelirleri 407,5 milyar lira olarak gerçekleştiğini söyledi.

Buna göre, 2015 yılında merkezi yönetim bütçe açığının 22,6 milyar lira olduğunu anlatan Ağbal, geçen yılın ekim ayında yayımlanan 2016-2018 Dönemi Orta Vadeli Programı'nda 2015 yıl sonu bütçe açığı tahmininin 24,5 milyar lira olarak belirlendiğini hatırlatarak, 2015 yılına ilişkin bütçe açığının yıl sonu gerçekleşme tahminine göre yaklaşık 2 milyar lira düşük gerçekleştiğine dikkati çekti. Ağbal, bütçe açığının GSYH'ye oranının ekim ayında yayımlanan OVP'ye göre 0,1 puan daha iyi olduğunun altını çizdi.

"Bütçe gelir performansı açısından 2015 başarılı geçti"

Bütçe giderlerinin detayları hakkında da değerlendirmelerde bulunan Ağbal, bu kapsamda geçen yıl personel giderlerinin 125 milyar, sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderlerinin 21 milyar, mal ve hizmet alım giderlerinin 45,4 milyar, faiz giderlerinin 53 milyar, cari transferlerin 182,8 milyar, sermaye giderlerinin 56,9 milyar, sermaye transferlerinin 10,5 milyar, borç verme giderlerinin de 11,3 milyar lira olduğunu ifade etti.

Bütçe gelirlerinin de 2015'te, bir önceki yıla göre yüzde 13,6 oranında artarak 483,4 milyar lira olduğunu aktaran Ağbal, "2015 yılı bütçesinde gelir hedefimiz 452 milyar liraydı. Buna göre yıl sonu gelir gerçekleşmesi, bu hedefimizin 31,4 milyar lira üzerinde olmuştur. Bu kapsamda 2015 yılının bütçe gelir performansı açısından oldukça başarılı bir yıl olduğunu söylemek mümkündür" değerlendirmesinde bulundu.

Ağbal, 2015 yılında genel bütçe vergi gelirleri tahsilatının 2014'e kıyasla yüzde 15,6 artarak 407,5 milyar lira olduğunu belirterek, bu sonucun vergi gelirleri tahsilatının bütçe hedefinin 18 milyar lira üzerinde gerçekleştiğini gösterdiğine işaret etti.

"Genel devlet bütçe dengesi açık vermeyecek"

2015 yılında merkezi yönetim bütçe açığının GSYH'ye oranının yüzde 1,2 olarak gerçekleştiğini dile getiren Ağbal, şu ifadeleri kullandı:

"Bu oran, 2015 yılı başlangıç hedefimizin 0,1 puan üzerinde, ekim ayında yayınladığımız OVP'deki yıl sonu gerçekleşme tahmininin ise 0,1 puan altındadır. Merkezi yönetim bütçe açığında elde ettiğimiz yüzde 1,2 düzeyindeki bu olumlu performansın genel devlet bazında çok daha iyi bir netice ile sonuçlanacağını öngörmekteyiz. Bu çerçevede 2015 yılı genel devlet bütçe dengesi, açık vermeyecektir; yani dengeli bir bütçe olacaktır. Böylece 2015 yılı genel devlet olarak son 9 yılın en iyi performansının elde edildiği bir yıl olacaktır."

2016 Yılı Bütçe tahminleri

2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi'ne ilişkin tahminleri de paylaşan Ağbal, 2016-2018 döneminde maliye politikasının ekonomik istikrarın desteklenmesine, büyüme potansiyelinin yukarı çekilmesine, yurtiçi tasarrufların artırılarak cari açığın kontrol altında tutulmasına ve fiyat istikrarına yardımcı olacak şekilde uygulanacağını kaydetti.

Bakan Ağbal, 2016 yılı bütçesinde bütçe giderlerinin 570,5 milyar, faiz hariç bütçe giderlerinin 514,5 milyar, bütçe gelirlerinin 540,8 milyar, vergi gelirlerinin 459,2 milyar, bütçe açığının 29,7 milyar, faiz dışı fazlanın 26,3 milyar lira olarak öngörüldüğünü belirtti. Ağbal, buna göre, 2016 yılında bütçe açığının GSYH'ye oranının yüzde 1,3, faiz dışı fazlanın ise yüzde 1,2 olmasını hedeflediklerini bildirdi.

Ağbal, bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırmaya göre dağılımı açısından bakıldığında ise personel giderlerinin 147,8 milyar, sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderlerinin 24,9 milyar, mal ve hizmet alım giderlerinin 46,9 milyar, cari transferlerin 217,7 milyar, sermaye giderlerinin 51,8 milyar, sermaye transferlerinin 7,5 milyar, borç verme giderlerinin 12,9 milyar, yedek ödeneklerin 5 milyar, faiz giderlerinin 56 milyar lira olarak gerçekleşmesini öngördüklerini söyledi.

2016 yılında merkezi yönetim bütçe gelirlerinin 2015 yıl sonu gerçekleşmelerine göre yüzde 11,9 artarak 540,8 milyar liraya ulaşacağını tahmin ettiklerini dile getiren Ağbal, vergi gelirlerinin ise 2015 yılına göre yüzde 12,7 artarak 459,2 milyar lira olarak gerçekleşmesini beklediklerini ifade etti.

2016 yılı merkezi yönetim bütçe vergi gelirlerinin alt kalemleri hakkında da bilgi veren Ağbal, bu kapsamda gelir vergisinin 98,9 milyar, kurumlar vergisinin 36,8 milyar, dahilde alınan KDV'nin 51,2 milyar, ÖTV'nin 116,3 milyar, ithalatta alınan KDV'nin 86,9 milyar, damga vergisinin 13,7 milyar, harçların 18,9 milyar, banka ve sigorta muameleleri vergisinin 10,5 milyar, motorlu taşıtlar vergisinin 9,9 milyar, diğer vergilerin 16 milyar lira olarak gerçekleşmesini beklediklerini bildirdi.

(Sürecek)