Anayasa Mahkemesinden "Haberleşme Özgürlüğü" Kararı

Anayasa Mahkemesi, "açlık grevi eylemlerini övücü ifadeler içermesi" nedeniyle başka bir cezaevindeki arkadaşının kendisine gönderdiği mektup imha edilen mahkumun haberleşme hürriyetinin ihlal edildiğine karar verdi. Yüksek Mahkeme, mahkuma bin 500 lira manevi tazminat ödenmesine hükmetti.

Ankara 2 No'lu F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevindeki hükümlüye, 2012'de başka bir cezaevindeki arkadaşı tarafından gönderilen mektup, "açlık grevleri eylemlerini övücü ifadeler içermesi" nedeniyle Ceza İnfaz Kurumu Disiplin Kurulu kararıyla imha edildi.

Başvurucunun bu karara yaptığı itiraz ve daha sonra yaptığı itirazlar ilgili mahkemelerce reddedildi.

Bunun üzerine hükümlü, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunarak, haberleşme ve ifade özgürlüğünün ihlal edildiğini öne sürdü.

Anayasa Mahkemesinin Resmi Gazete'de yayımlanan kararında, başvurucunun haberleşme hürriyetinin ihlal edildiğine karar verilerek, mahkuma, bin 500 lira manevi tazminat ödenmesine hükmedildi.

Gerekçeden

Yüksek Mahkemenin gerekçesinde, ilgili yasalar gereğince hükümlü ve tutukluların açlık grevine veya ölüm orucuna teşvik veya ikna edilmelerinin ya da bu yolda kendilerine talimat verilmesinin suç olduğu hatırlatıldı.

Cezaevi disiplin kurullarınca denetlenerek haberleşme özgürlüğüne yapılan müdahalenin, kamu düzeni, cezaevlerinde güvenliğin sağlanması ve suç işlenmesinin önlenmesi amaçlarını taşıdığı ve bunun da Anayasa'nın haberleşme özgürlüğüne ilişkin 22. maddesinin ikinci fıkrası kapsamında meşru bir amaç olduğunu vurgulandı.

Başvurucuya gönderilen mektubun imha edilmesine yönelik cezaevi disiplin kurulu kararında, mektup içeriğindeki hangi sözlerin açlık grevlerini övücü nitelikte olduğunun açık şekilde belirtilmediği, soyut gerekçelerle kararın alındığı ifade edildi.

Disiplin kurulu kararına yapılan itiraz üzerine Ankara 1. İnfaz Hakimliğince verilen ret kararında da mektubun içindeki hangi somut ifadelerin bu nitelikte olduğunun belirtilmediği kaydedildi.

Gerekçede, mektupta "... özgürlük ateşi özgür oluncaya kadar devam edecektir. Sana s.a.g 55. gününde merak ettiğim için yazıyorum..." denilerek açlık grevi kısaltmasına yer verildiği aktarıldı.

Açlık grevinden bahsedilen bu ifadelerin tek başına hükümlülerin açlık grevine teşvik veya ikna edilmeleri niteliğinde olmadığı sonucuna varılan gerekçede, şu ifadeler kullanıldı:

"Gerek cezaevi disiplin kurulu kararında ve gerekse derece mahkemeleri kararlarında olayda anılan mektubun tamamen imha edilmesini gerektirecek boyutta cezaevinde düzeni ve güvenliği tehlikeye sokan özel ve olağanüstü koşulların bulunduğuna dair herhangi bir gerekçeye yer verilmemiştir. Buna göre, somut olayda suçun önlenmesi, disiplinin ve cezaevinde güvenliğin sağlanmasına yönelik kabul edilebilir, makul gerekliliklerin somut verilere dayalı olarak ortaya konulmadığı sonucuna varılmıştır. Bu kapsamda, başvurucuya gönderilen mektubun imha edilmesinin amaçlanan hedefler açısından aşırı, orantısız olduğu ve bu bağlamda demokratik bir toplumda gerekli ve ölçülülük ilkesine uygun olmadığı kanaatine varılmıştır."