Anayasa Yazım Komisyonu

TBMM Anayasa Yazım Komisyonu, BDP Batman Milletvekili Bengi Yıldız başkanlığında toplanarak, "Adli Kolluk", "Askeri Yargı", "Disiplin Mahkemeleri", "Uyuşmazlık Mahkemesi", "Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu" başlıklarını müzakere etti.

Komisyonda, "Adli Kolluk" ve "Askeri Yargı" ile ilgili mutabakat sağlanamadı.

Varılan anlaşmaya göre, Uyuşmazlık Mahkemesi, adli ve idari yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmeye yetkili olacak.

Uyuşmazlık Mahkemesinin kuruluşu, üyelerinin nitelikleri ve seçimleri ile işleyişi kanunla düzenlenecek. Mahkeme, kendi üyeleri arasından bir kişiyi iki yıllığına salt çoğunlukla başkan seçecek.

AK Parti, Danıştay ve Yargıtay birleştirilerek Temyiz Mahkemesi önerdiğinden, adli ve idari yargı alanında görev uyuşmazlığı olmayacağından hareketle "Uyuşmazlık Mahkemesi" önermedi.

-Anayasa Mahkemesi'nin Kuruluşu-

Anayasa Mahkemesi'nin kuruluşu başlığında varılan mutabakat göre; Anayasa Mahkemesi 17 üyeden oluşacak.

Üyelerden üçü Yargıtay, ikisi Danıştay, biri Sayıştay Genel Kurulları tarafından en az 10 yıl üyelik yapmış kendi başkan ve üyeleri arasından, her üyenin adaylardan sadece biri için oy kullanması yoluyla yapılacak tek seçimde, her boş yer için gösterilecek üç kat aday listesi TBMM'ye gönderilecek.

Anayasa Mahkemesi üyelerinin üçü baroya kayıtlı olarak çalışan avukatlar; ikisi insan hakları hukuku alanında olmak üzere beşi kamu hukukunda uzmanlaşmış öğretim üyeleri arasından; ikisi yüksek mahkemelere seçilme yeterliliğine sahip hakim ve savcılar; biri kamuda çalışmakta olan üst kademe yöneticileri arasından TBMM tarafından seçilecek.

TBMM'nin yapacağı üye seçiminden önce, adaylar, Meclis'te grubu bulunan her siyasal partinin eşit sayıda temsil edileceği bir komisyon tarafından dinlenecek. Komisyon her boş yer için üç kat aday saptayacak. Bu adaylar hakkında hazırlayacağı raporu TBMM Başkanlığı'na sunacak. TBMM Genel Kurulu bu üç aday arasından üye tam sayısının üçte iki çoğunluğuyla ve gizli oyla Anayasa Mahkemesi üyelerini seçecek. Üç oylamada üçte iki çoğunluk sağlanamazsa, adaylar arasından çekilecek kura ile anayasa mahkemesi üyeleri belirlenecek.

AK Parti, "TBMM, kamu hukuku veya siyaset bilimi alanında çalışan öğretim üyeleri arasından olmak üzere dokuz üyeyi üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ve gizli oyla seçer. Birinci oylamada üçte iki çoğunluk ile seçimin yapılamaması halinde ikinci oylama yapılır ve bu oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğu aranır. Başkan sekiz üyeyi anayasa hukuku, kamu hukuku veya siyaset bilimi alanında çalışan öğretim üyeleri, üst kademe yöneticileri, serbest avukatlar, meslekte en az onbeş yıl görev yapmış hakimler ve savcılar ile en az beş yıl raportörlük yapmış Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından seçer" ifadesini önerdi.

Anayasa Mahkemesine üye seçilebilmek için, 40 yaşını doldurmuş, hukuk ve sosyal bilimler alanında yükseköğrenim görmüş ve mesleğinde en az 15 yıl fiilen çalışmış olma şartı aranacak.

Anayasa Mahkemesi üyeleri, asli görevleri dışında resmi veya özel hiçbir görev alamayacaklar.

Anayasa Mahkemesi başkanı ve başkanvekilleri üyeler tarafından kendi aralarından gizli oyla ve üye tamsayısının salt çoğunluğu ile dört yıl için seçilecek. Başkan ve başkanvekilleri bu görevlere bir defadan fazla seçilemeyecek.

Anayasa Mahkemesi üyeleri bir defaya mahsus olmak üzere ve 9 yıl için seçilecek. 67 yaşını dolduran üyeler emekliye ayrılacak. -