Bakan Yıldız, Aa Editör Masası'na Konuk Oldu: (4)

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Türkiye'nin, Avrupa Birliği'nden (AB) enerji faslının açılması konusunda artık bir talebi olmadığını belirterek, "Türkiye, AB'den çok daha tutarlı, çok daha stabil ve çok daha seçici enerji politika ve stratejisine sahip. AB üyesi ülkeler, kendi içerisindeki enerji politikası ve stratejilerini bir kısım kaçamaklarla beraber oluşturmaya çalışıyorlar" dedi.

Yıldız, Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'nda gündeme ilişkin soruları yanıtladı.

Avrupa Enerji Birliği'ne Türkiye'nin katılımının söz konusu olup olmadığının sorulması üzerine Yıldız, şöyle konuştu:

"Avrupa Komisyonu'nun Enerjiden Sorumlu Başkan Yardımcısı Maros Sefcovic ile Roma, Bakü ve Türkiye'de yaptığımız toplantılarda kendisinin son derece yapıcı olduğunu gördüm. Türkiye'nin, enerji başlığı ile alakalı, artık taleplerimizin olmadığını, hangi sebepten dolayı başlığın açılmadığını, küçük bir siyasi durumun büyük bir yapılanmaya engel olduğunu söyledik, kendisi de farkında olduklarını dile getirdi. Türkiye, yalnızca doğalgazla alakalı taleplerini yerine getirmiyor, aynı zamanda Avrupa Birliği üyesi ülkelerin doğalgaz arzı problemi ile alakalı bir çözüm üretiyor. Fiili durum yapılan anlaşmaların ötesindedir."

İptal edilen Nabucco Projesi'nin Kuzey Avrupa ülkelerine zararı olduğunu fakat Türkiye'nin TANAP yoluyla amacına ulaştığını söyleyen Yıldız, şunları kaydetti:

"Nabucco'da AB üyesi ülkeler elini taşın altına koymadılar, TANAP üzerinden bir diğer projede Türkiye amacına ulaştı, 1900 kilometre hat gerekiyordu yine geçti, kim için fark etti bu tabii ki Kuzey Avrupa ülkeleri için fark etti. Türkiye için bir kayıp yok. Adının Nabucco veya TANAP olması fark etmiyor, Türkiye görevini ifa edecek, bu projeden faydalanacak. 17 Mart'ta Sayın Cumhurbaşkanlarının temelini attığı böyle bir projenin en son geldiği nokta 6 şantiyede birden işlemlerin, boruların montajının başlamış olduğu."

Yıldız, AB ülkelerinin bu projeyi takdirle karşıladıklarını belirttiklerini ifade ederek, TANAP'ın getirdiği doğalgazın TAP'a bağlanarak Avrupa'ya ulaşacağını anımsattı. Türkiye'nin ise TANAP'tan gelecek gazın 6 milyar metreküplük kısmını 2018 itibarıyla almaya başlayacağını aktaran Yıldız, şöyle devam etti:

"O yüzden, Türkiye AB'den çok daha tutarlı, çok daha stabil ve çok daha seçici enerji politika ve stratejisine sahip. AB üyesi ülkeler kendi içerisindeki enerji politikası ve stratejilerini bir kısım kaçamaklarla beraber oluşturmaya çalışıyorlar. Almanya'nın, İtalya'nın, Fransa'nın yaptığı bir kısım projelerle olduğu gibi. Brüksel'den Türk Akımı ile alakalı çok fazla ses geldi. Güney Akım projesinin 3 ortağı vardı, Fransızlar, Almanlar ve İtalyanlar. 'Bu proje nereden çıktı' diye soranlar bunun ortağıydı. Türkiye, bu projenin ortağı değildi. Şu anda Karadeniz'den geçiş ile alakalı da Türkiye yine ortağı değil. 16,5 milyar avroluk projenin ortağı Türkiye değil. O yüzden biz doğru bir şekilde doğru politikalarla bu işlerimize devam edeceğiz. Bizim enerji başlığımızı ister açsınlar, ister kapalı kalsın, biz doğru bildiğimizi yapacağız. Çünkü biz doğru yaptığımız kadar güçlendiğimizi gördük. Doğru yapmaya borçlu olanların yalnızca bizler değil başkalarının da olduğuna inanıyoruz."

Barbaros Hayrettin Paşa Sismik Araştırma Gemisi

Yıldız, Kıbrıs'taki sismik aramaların karşılıklı olarak sonlandırılması ve Akdeniz jeopolitiğinde son durumun sorulması üzerine ise uluslararası hukuka aykırı olarak Akdeniz'deki münhasır ekonomik sahaların netleşmemesi dolayısıyla tek taraflı aramalara Türkiye'nin karşı olduğunu söyledi.

Yer altındayken savaşın, yer üstündeyken de barışın gerekçesi olan enerji kalemlerinin Türkiye'nin koyduğu politikalarla daima barışın gerekçesi olması gerektiğine inandığını belirten Yıldız, şöyle konuştu:

" Yunanistan'la, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile beraber ortada olan tablo sürdürülebilir bir durum değildir, buna gerekli itinanın karşılıklı gösterileceğine olan inancımı bir kez daha vurgulamak isterim. Barbaros Hayrettin Paşa Sismik Araştırma Gemimizin şu anda Mersin'de bakımı yapılıyor. Çalışmasından son derece memnunuz, 6 Nisan'da İskenderun'da bir sismik için oraya hareket edecek. Karşılıklı olarak bir koordinasyonla beraber aramaların Kıbrıs çerçevesinde durdurulduğu tabii ki doğrudur. Bizim, Barbaros Hayrettin Paşa'nın da bu manada gelişen olayları da takip ederek benzer görevlere gideceğini ve bunu takip edeceğimizi bu vesileyle söylemek isterim."

Yıldız, İsrail'in Doğu Akdeniz'deki gazının muhtemel geçiş yönünün Türkiye olup olamayacağına yönelik soruya "Gazın geçiş güzergahının ve tabii akış yönünün Türkiye olduğu çok malum. Onlar tarafından da malum, bizim tarafımızdan da malum. Madem ki Türkiye coğrafyası doğalgazı taşımak için en uygun coğrafya, Doğu Akdeniz gazı Türkiye üzerinden geçer, ilişkilerini de düzenleyerek gelir. Bu da yeni bir öngörü olmuş olur" yanıtını verdi.

Türkiye'nin son derece tutarlı ve AB üyesi ülkeler tarafından da çok beğenilen bir planı olduğunu vurgulayan Yıldız, "Bizim gerçekten tutarlı ve sürdürülebilir bir enerji politikamız var. Şuna inanıyorum; Doğu Akdeniz gazı Türkiye üzerinden geçer. Mısır, İsrail ve Yunanistan gibi zorlama projelerle Doğu Akdeniz'deki gazı, doğalgaz ve ham petrol fiyatlarının düşme eğilimi gösterdiği ve bunu ibraz ettiği bir dünyada daha yüksek maliyetli bir proje yapamazsınız, yapıyor gibi gözüküyorsunuz ama olmaz" ifadelerini kullandı.

Türkiye'nin enerji merkezi olma hedefi

Türkiye'nin enerji merkezi olma hedefine ilişkin soru üzerine Yıldız, Türkiye'nin bölgede enerji ticareti merkezi (hub) olma hedefine bir adım daha yaklaştığını ve enerji ile ilgili daha çok projelerin gerçekleşmesi halinde bu amacın altının doldurulacağını belitti.

Bakü-Tiflis- Ceyhan ham petrol boru hattının, Kerkük- Yumurtalık boru hattından daha sonra yapıldığını ifade eden Yıldız, şunları kaydetti:

"Bu projenin yapılamayacağına olan bir inanç vardı. 'Olmaz, bunlar büyük işler, her zaman gerçekleşmez' deniliyordu. TANAP için de benzer görüşler vardı. Biz bütün bu görüşlerin aksine yolumuza devam ediyoruz. Yalnızca Azerbaycan'da Hazar bölgesinde değil aynı zamanda Türkmen gazının da Türkiye'den geçmesi planlanıyor. 15-16 Kasım 2008'de İran'daydık. O dönem İran'ın projelerine daha sıcak bakılmıyordu ama önceki yıl İsrail Devlet Başkanı, 'Ben niçin İran Devlet Başkanı'yla görüşmeyeyim, görüşebilirim' dedi. Bunu 5 yıl önce dünya beklemiyordu, biz bekliyorduk. Türkiye, İran'dan gelecek gazı Avrupa'ya geçişini 2008 yılının kasım ayında belirlemiş, öngörmüş. Eğer siz gazın İran'dan çıkıp, Türkiye'den geçip Avrupa'ya götürmek istiyorsanız, komşuluğumuzun da gereği olarak Türkiye size izin verecek."

"Bu projelerin gerçekleşeceğine inanıyorum"

Avrupa'nın enerji konusunda farklı yerlerden hem güzergahı hem ülkeyi hem de kaynakları çeşitlendirmek istediğine işaret eden Yıldız, Avrupa'nın doğru bir politika izlediğini, Türkiye'nin ise fizibilitesi uygun projelere destek verdiğini bildirdi. Yıldız, Türkiye'nin İsrail'den gazı almasının şu anda mümkün olmadığını, siyasi ve ekonomik fizibilitenin örtüşmesi gerektiğini belirterek, "Doğu Akdeniz eninde sonunda, siyasi fizibilitelere karşı gelmek kaydıyla, mutlaka bu projelerin gerçekleşeceğine inanıyorum. Siyasi fizibilitesi olmayan konunun, ekonomik fizibilitesi olmaz. O yüzden bunun da gerçekleşeceğine inanıyorum ve bütünleştirici, birleştirici ortak paydada buluşucu bir alan olarak bunu sağlamış olacağız. Bunu hep beraber gerçekleştireceğiz. Hep beraber inşallah bunlar görülecektir. Türkiye o yüzden o merkez olma hedefine biraz daha yaklaşıyor" diye konuştu.

(Sürecek)