"Irak, Bizim En Büyük Ticaret Ortaklarımızdan Birisi"

Başbakan Ahmet Davutoğlu, "Türkiye- Irak ilişkilerinde eski ve güzel bir mirası da değerlendirerek, yeni bir döneme kararlı bir şekilde yola çıkma mutabakatına vardık" dedi.

Davutoğlu, Irak ziyaretinin ardından Atatürk Havalimanı'nda düzenlediği basın toplantısında, bu ziyaretin çok büyük önem taşıdığını söyledi.

Başbakan Davutoğlu, "Dün ve bugün Irak'a iki günlük resmi ziyarette bulunduk. Bu ziyaretin birçok açıdan taşıdığı önem vardı. Birincisi, Irak'ta yeni bir hükümet kuruldu. Türkiye'de de başbakanlık görevini devraldıktan sonra yeni hükümetle de temas kurarak, Türkiye-Irak ilişkilerini önümüzdeki döneme hazırlamak anlamında kapsamlı istişareye ihtiyaç vardı" diye konuştu.

Irak ve Suriye bağlamındaki gelişmelerin Türkiye ve bölge için güvenlik riskleri oluşturduğuna ve bu güvenlik risklerini de bizzat muhataplarıyla görüşme ihtiyacı söz konusu olduğuna vurgu yapan Davutoğlu, bu görüşmelerin gerçekleştirildiğini aktardı.

Davutoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Irak Başbakanı Haydar el-İbadi ile yüksek düzeyli stratejik işbirliği konseyi mekanizmasını tekrar hayata geçirmek üzere mutabık kaldık. O mutabakatın uygulama takvimini tespit etmemiz gerekiyordu. O kapsamda çok verimli görüşmeler yaptık. Sayın Haydar el-İbadi ile uzun süren baş başa görüşme sonrasında heyetlerle de birlikte bütün konuları ele aldık. Türkiye-Irak ilişkilerinde eski ve güzel bir mirası da değerlendirerek, yeni bir döneme kararlı bir şekilde yola çıkma mutabakatına vardık. İnşallah 24-25 Aralık gibi Haydar el-İbadi tüm bakanlarıyla Ankara'ya gelecek. Ortak kabine toplantısı şeklindeki yüksek düzeyli stratejik işbirliği mekanizmasını işletmeye başlayacağız. Bu süre içerisinde de ilgili bakanlar muhataplarıyla görüşecek."

Davutoğlu, Dışişleri Bakanlığı koordinasyonunda da bütün bakanlıkların geçmişteki 48 anlaşmayı, daha sonra ise 70'e ulaşan anlaşmaları uygulama aşamalarını gözden geçireceklerini ve yeni anlaşmalara atılabilecek adımları ele alacaklarını söyledi.

- "Irak, bizim en büyük ticaret ortaklarımızdan birisi"

Başbakan Davutoğlu, "Irak, bizim en büyük ticaret ortaklarımızdan birisi. 12 milyar dolarlık ticaretle çok ciddi ekonomik anlamda çıkarlarımız var. Geniş yatırımlarımız var, bundan sonra da devam edecek" dedi.

Irak Başbakanı Haydar el-İbadi ile yaptığı görüşme dışında Iraklı siyasi liderlerin hemen hemen tümüyle görüşmeler gerçekleştirdiğini hatırlatan Davutoğlu, şöyle konuştu:

"Irak Cumhurbaşkanı Fuad Masum ile görüştük, Irak Meclis Başkanı Selim el-Ceburi ile görüştük. Sonrasında da mecliste bulunan bütün partilerin grup temsilcileriyle ortak olarak çok samimi ve verimli istişare yaptık. Daha sonra Irak Cumhurbaşkanı Yardımcıları Nuceyfi ve İyad Allavi ile ayrı ayrı görüştüm. Daha sonra Irak Dışişleri Bakanı İbrahim el-Caferi ile görüştük. Irak'ta çok saygın bir konuma sahip olan önemli bir siyasi grubun manevi lideri Ammar el-Hekim'le görüşme yaptık. Değişik partilere mensup Sünni ve Şii Türkmen milletvekilleriyle bir araya geldik. Tüm toplantılar sonrası 23.30 gibi el-İbadi ile tekrar bir araya gelerek, edindiğim intibaları da kendisiyle paylaştım. Gördüğüm olumlu unsur  olarak, bugün bütün grupların elini taşın altına soktuğu bir siyasi yapılanma var. Bu çok güzel bir siyasi işaret. Önemli bütün siyasi liderler, Irak devlet sisteminin mutlaka bir yerinde rol almış durumdalar. Bu önemli bir şans. Bu şansı Iraklı kardeşlerimizin en iyi şekilde değerlendireceğine inanıyoruz. Türkiye olarak da her zaman Irak'ın siyasi istikrarının korunması yönündeki çabalara destek vermeye devam edeceğiz. Irak'ın istikrarı, Türkiye'nin ve bölgenin istikrarı anlamına gelir."

Erbil'deki görüşmeler

Bağdat'ta yaptığı bu görüşmelere müteakip bugün Erbil'e geçtiğini dile getiren Davutoğlu, şu şekilde konuştu:

"Önce Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani ve heyetler arası baş başa yaptığım görüşmelerde Türkiye ve Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi arasındaki enerji, ekonomi işbirliği alanlarını gözden geçirdik. Daha sonra  Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesud Barzani ile iki saate yakın bir görüşmede IŞİD'in Musul'a saldırısı sonrasında ortaya çıkan yeni güvenlik durumunu birlikte ele aldık. Türkiye ile bölge arasındaki ilişkileri nasıl geliştireceğimiz konusunda çok kapsamlı değerlendirmeler yaptık. Son olarak nisan ayında dışişleri bakanı olarak Erbil'e ziyarette bulunmuştum. Daha sonra Mesud Barzani'nin Ankara'ya ilk ziyareti olmuştu. Ancak başbakan olduktan sonra bir araya gelme imkanımız olmamıştı. Bunları çok geniş bir perspektifle ele aldık. İnsani durumları ele aldık. Yani 2 milyona yakın mülteci Türkiye'ye geldi. Bu sayıya yakın da Kürt bölgesine ciddi bir mülteci akını oldu. İnsani yardım konusunda çok ciddi ihtiyaçlar var, ne yapabiliriz bunu ele aldık. Bağdat'da edindiğim intibaları burada paylaştım. Bu yeni dönemde bölge yönetimiyle merkezi yönetim arasındaki ilişkilerin sağlam zemine oturması dileğini kendisiyle paylaştım. Üçüncü olarak da güvenlik alanında atılması gereken adımları gözden geçirdik. Çünkü Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi'nin sınırımızdaki mevcudiyeti önemli bir istikrar unsurudur. Biz bu istikrarın devamına önem veriyoruz."

Ekonomik konuları da ele aldıklarını ifade eden Davutoğlu, "Zaten Erbil'e gittiğinizde Anadolu'nun bir şehrinde yürüyormuş gibi Türk şirketlerinin faaliyetlerini görüyorsun. 100 bin vatandaşımız yaşamakta Kürt bölgesinde. Bu vatandaşlarımızın güvenliği bizi ilgilendirir. Geçenlerde olan bombalı saldırıda bir vatandaşımız yaralandı. Saldırılar dolayısıyla taziyelerimizi ifade ettik. Bin 300 şirketimizin, son dönemlerde bu sayının daha da arttığı bilgisi geldi bana, bu derece aktif olduğumuz bölgede yaşanan her gelişmeyi Türkiye'nin yakından takip etmesi son derece doğaldır" şeklinde konuştu.

Davutoğlu, öğleden sonra 90'lı yıllardan itibaren Kuzey Irak'ın istikrarı için katkıda bulunan Türk güvenlik yetkilileriyle bir araya geldiklerini, helikopterle ulaştığı bir eğitim alanında onların çalışmalarını bizzat takip ettiğini, oradaki güvenlik durumuyla ilgili brifing aldığını söyledi.

"Türkiye insani durumlarda dünyaya örnek teşkil edecek bir performans sergiliyor"

Başbakan Davutoğlu, sözlerini şöyle tamamladı:

"Daha sonra AFAD'ın özellikle Telafer'deki Türkmenlerin bir şekilde şehri terk etmek zorunda bırakılmaları sonrasında aldığımız kararla Duhok civarında iki kamp kurma kararı almıştık, ikisi de kuruldu. Birisi tamamıyla dolu ve aktif şekilde çalışıyor, diğeri ise yeni devreye girdi. Her ikisinde de özellikle Türkmen ve Ezidi ağırlıklı Irak vatandaşları kalıyor. Orada gördüğüm standarttan çok büyük memnuniyet duydum. Gerçekten artık Türkiye böyle insani durumlarda dünyaya örnek teşkil edecek bir performans sergiliyor. Ayrıca onlara sağladığımız imkanlar dolayısıyla da o kardeşlerimizin Türkiye'ye duyduğu muhabbetleri görmekten de büyük mutluluk duydum. Aslında bütün Erbil'de, Duhok'ta gittiğimiz her yerde Türkiye'ye çok yoğun bir muhabbet var. Biz Irak'ın bütünüyle yakından ilgiliyiz. Yakın komşu bölgeler olarak da Erbil, Musul, Kerkük hattına da Türkiye'in yakın ilgi göstermesi son derece doğaldır. Bütün bu çalışmaları birlikte sürdüreceğiz. Daha sonra Silopi'ye helikopterle geçtim. Oradaki Özel Kuvvetler karargahını ziyaret ettim ve orada da bilgiler aldım."

- İstanbul