Bayram Oteli Davasında Tazminat Kararı

CEMAL AŞAN - Van'da 9 Kasım 2011'de meydana gelen depremde yıkılan Bayram Oteli'nin bağlı olduğu Mehmet Sıddık Bayram San. Tic. ve Ltd. Şti. ile Mehmet Sıddık Bayram'ın mirasçıları, otelin enkazında hayatını kaybeden kişinin ailesine 286 bin 504 lira tazminat ödemeye mahkum edildi.

Kentte 9 Kasım 2011'de meydana gelen 5,2 büyüklüğündeki depremde yıkılan Bayram Oteli'nin sahibi Mehmet Sıddık Bayram San. Tic. ve Ltd. Şti. ile Mehmet Sıddık Bayram'ın 17 mirasçısı hakkında, binanın enkazı altında kalarak hayatını kaybeden Muhammed Abdullah Çiftçibaşı'ın ailesi tarafından maddi ve manevi tazminat davası açıldı.

Van 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen ve bir süre önce sonuçlanan davada, mahkeme, şirket ve mirasçıların, ölen Çiftçibaşı için 286 bin 504 lira maddi ve manevi tazminat ödemesine karar verdi.

Mahkeme tarafından hazırlanan gerekçeli kararda, davacı ailenin avukatları aracılığıyla mahkemeye sunduğu dilekçede, Van depreminin ardından Elazığ'da toplanan yardımları kente getirdikten sonra Bayram Oteli'nde konaklayan ve otelin yıkılması sonucu ölen Çiftçibaşı'nın ailesinin uğradığı üzüntünün giderilmesi için maddi ve manevi tazminat taleplerinin kabul edildiği bildirildi.

Davalı şirket ve mirasçıların da avukatları aracılığıyla mahkemeye sundukları dilekçede, otelin işletmecisi Tevfik Bayram'ın tüm özeni göstermesine rağmen kentte meydana gelen ikinci deprem neticesinde otelin yıkıldığını ve birçok insanın enkaz altında kalarak hayatını kaybettiğini, davanın haksız olarak açıldığını, soyut iddialara dayanılarak açılan davanın reddine karar verilmesini talep etti.

Van 4. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2012/308 sayılı dosyasında, yıkılan Bayram Oteli ile ilgili açılan davayla ilgili bilirkişi raporunda, otelin yıkılması kapsamında fenni mesulün yüzde 35, Van Belediye Başkanlığının yüzde 28, müteahhidin yüzde 21, otel işletmecisinin yüzde 8, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın yüzde 6, AFAD'ın yüzde 2 oranında sorumluluklarının bulunduğuna yer verilen gerekçeli kararda, şöyle denildi:

" Yargıtay'ın yerleşmiş içtihatlarına göre bu sorumluluk objektif özen yükümlülüğüne aykırılıkta doğan ağırlaştırılmış kusursuz sorumluluk halidir. Buna göre zarar gören şahıs, yapı malikinin kusurunu kanıtlamak zorunda değildir. Yapı maliki de kusurunun bulunmadığı savunmasının ötesinde uygun illiyet bağının kesildiğini kanıtlamalıdır. Kusursuz sorumlulukta illiyet bağının kesilebilmesi için zarar görenin ağır kusurunun olması veya 3. bir kişinin illiyet bağını kesebilecek nitelikte ağır bir kusurunun olması ya da zararlandırıcı sonucun meydana gelmesinde öngörülmeyen bir halin bulunması gerekmektedir."

-"Deprem olgusu dikkate alınarak, dayanıklı bina inşa edilmemiş"

Danıştay daireleri tarafından verilen kararlara atıfta bulunulan gerekçeli kararda, ayrıca  şu ifadeler yer aldı:

"Van'da meydana gelen deprem olayı davalının sorumluluğunu ortadan kaldıran, illiyet bağını kesen bir durum olarak değerlendirilmemiştir. Davalıya ait binanın yanı başında bulunan binalar ile kent merkezindeki binlerce bina sağlam kalmış ya da can kaybına sebebiyet vermeyecek şekilde hasarlarla depremi atlatmış, davalılara ait bina deprem sırasında yıkılarak birçok kişinin ölümüne sebebiyet vermiştir. Yine depremin bir olgu olduğu, dava konusu olayın gerçekleştiği Van il merkezinin ikinci derece deprem bölgesi içerisinde kaldığı, bina inşa edilirken depremin bir olgu olarak dikkate alınıp buna karşın dayanıklı bina inşa edilmesi gerektiği ancak davalının bu şartları yerine getirmeden bina inşa ettiği ya da ettirdiği hususu tüm dosya kapsamından anlaşılmaktadır."

-"Otel binası, AFAD ve uzman kurumlara incelettirilmemiş"

İşletmecinin otele kabul ettiği müşterilerin can ve mal güvenliğini sağlamakla sorumlu olduğunun vurgulandığı kararda, "Dava dosyasında, otel işletmecisi ilk deprem sonrası belli bir süre otele müşteri almamış olup her ne kadar AFAD'a başvuruda bulunarak otelinin incelenmesini talep ettiği yönünde beyanda bulunsa da AFAD'dan gelen cevapta, kuruma herhangi bir başvurunun yapılmadığı belirtilmiştir. AFAD dışında resmi bir kurum ya da deprem performansı hususunda uzman özel bir firmaya da bina incelettirilmemiş, sadece binada bulunan banka tarafından yüzeysel inceleme yaptırılmış olup sözlü bilgiler dışında davalı tarafça otele ilişkin herhangi bir inceleme yapıldığı hususunda dosyaya belge ibraz edilmemiştir" ifadeleri yer aldı.

Gerekçeli kararda açıklanan hususlardan dolayı davalılar Mehmet Sıddık Bayram San. Tic. ve Ltd. Şti. ile Mehmet Sıddık Bayram'ın 17 mirasçısının, Elazığ'dan depremzedeler için toplanan yardımları getirdikten sonra konakladığı otelin enkazı altında kalarak hayatını kaybeden Çiftçibaşı'nın ailesine 115 bin 289 lira maddi, 165 bin lira manevi, 6 bin 215 lira defin giderleri olmak üzere yasal faizi hariç toplam 286 bin 504 lira tazminat ödemesine karar verildiği belirtildi.

Çiftçibaşı ailesinin avukatı Cüneyt Caner Güldal, ceza davasındaki sorumlulukla hukuk davasındaki sorumlulukların ayrı olduğunu bildirerek, tazminat davasında kişilerin sorumluluğunun mirasçı olmalarından kaynaklandığını söyledi.

Mahkemece tazminat ödemeleri kararlaştırılan mirasçıların ceza davasında sanık olmadığını belirten Güldal, verilen kararın hukuki açıdan farklı bir karar olmadığını ve gerekçeli kararda, tüm detaylara herkesin anlayacağı şekilde yer verildiğini kaydetti. - Van