Bülent Ecevit Üniversitesi Öğretim Üyesinden Bilime Büyük Katkı

Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekan Yardımcısı Prof. Dr. Şükrü Oğuz Özdamar, Rosai ve Ackerman'ın Cerrahi Patolojisi Kitabı'nı Türkçe'ye çevrilmesinde aktif çeviri editörlüğü ile bilim dünyasına son derece önemli bir eseri kazandırmış oldu.

Bülent Ecevit Üniversitesi (BEÜ) Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve aynı zamanda Tıp Fakültesi Dekan Yardımcılığı görevini yürüten Prof. Dr. Şükrü Oğuz Özdamar, tıp dünyası için çok önemli olan Rosai ve Ackerman'ın Cerrahi Patolojisi Kitabı'nı Türkçe'ye çevrilmesini sağladı. Hayli hacimli bir kitap (2 cilt ve 2636 sayfa) olan patoloji kitabı, tanı ve tedavisinde cerrahi yöntemlerin kullanıldığı bilinen bütün hastalıkların teşhislerinin ve bu hastalıkların seyirlerinin nasıl olacağı hakkında ayrıntılı bilgiler veriyor.

Bu projenin gerçekten çılgınca olduğunu söyleyen Özdamar, çok yıpratıcı bir çalışma sürecinden geçtiğini, fakat işin sonucunu görünce, bilime ve insanlığa katkı sağlamanın verdiği huzurla tüm yorgunluğunu unuttuğunu söyledi. Prof. Dr. Özdamar, çalışma sürecini şöyle anlattı:

"1986'dan beri çeşitli bilimsel dergilerin editörlüğü yapıyorum. Bunlar arasında kendi alanımdaki en önemli dergiler olan Patoloji Bülteni'nin (2000-2004) ve Türk Patoloji Dergisi'sinin (2006-2011) editörlüklerini ve başeditörlükleri önde gelir. 2011'den bugüne alanında Türkiye'de yayımlanan en önemli dergi olan Yükseköğretim ve Bilim Dergisi'nin de editörlüğünü yapmaktayım. Patoloji dışındaki birçok tıp alanında önemli çoğu kitabın Türkçe çevirileri bulunmaktadır. Bilimsel dergi editörlüğünün kitap çevirisi ve editörlüğünden farklı olmasına rağmen alanımızdaki Dünyaca ünlü ders kitaplarının Türkçe çevirilerinin olmaması nedeniyle bu alanda da çalışmam gerektiğini düşünüyordum. Okumayı ve çalışmayı çok seviyor olmam ve hocalarımın ve çalışma arkadaşlarımın Türkçe'yi çok iyi kullandığımı da belirterek kitap editörlüğü alanında desteklemeleri beni cesaretlendirmiştir: Önce Temel Patoloji kitabı'nın yayımlanmasında editör yardımcısı olarak çalıştım (Güneş Kitabevi, 2007). Kitap çevirisi ve çeviri editörlüğü alanındaki ilk çalışmamı ise üniversitemin onaylarını alarak yola çıktığım ve yaklaşık bir yıl süren çalışma sonucunda yayımladığım 580 sayfalık Robbins ve Cotran'ın Hastalığın Patolojik Temeli Cep Kitabı (Güneş Kitabevi, 2008) ile yaptım. Ardından patolojide 1500 sayfa olan ve temel kaynak olarak kabul edilen "Robbins ve Cotran'ın Hastalığın Patolojik Temeli" ders kitabının çeviri editörlüğünü gerçekleştirdim (Güneş Kitabevi, 2009). Bu kitabın çeviri ve redaksiyon çalışmaları da yoğun bir çalışma programı ile 14 ay sürdü. Bu arada başka kitaplarda da çeşitli bölüm çevirileri yaptım. Verilen emeğin takdir edilmesi ve eserlerin beğenilmesi bu alanda çalışmamı teşvik etmiştir. 2010 yılında da yaklaşık altı aylık bir süre içinde bölümümüzden genç meslektaşlarım ile birlikte Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi için Genel Patoloji Ders Kitabı'nı yazdım."

"TÜRKÇEYİ İYİ BİLİYOR OLMANIN VE ÇOK OKUMANIN AVANTAJINI YAKALADIM"

Geçmişten günümüze kitabın çevrisine olan ihtiyacı dile getiren Özdamar, şöyle devam etti:

"Alanımızda en değerli ve önemli eserlerden biri olan Rosai ve Ackerman'ın Cerrahi Patolojisi kitabının çevirisine olan ihtiyacı öteden beri biliyordum. Ama dili ağır ve çok kapsamlı olan bu kitabın çevirisine kalkışan bir yayınevi ve editör ortaya çıkmamıştı. 2012 ortalarında Türkiye'de tıp alanındaki en büyük yayınevlerinden olan Nobel Tıp Kitabevleri'nin bu kitabın son baskısının Türkçe'ye çeviri editörü olmamı teklif etmesi, beni çok heyecanlandırdı. Türkiye'de etkin bir şekilde yararlanılamadığını düşündüğüm bu kaynağı ülkemiz tıp dünyasının hizmetine sunmak istedim. İyice tarttıktan sonra ve yine üniversitemin onayı ile o güne kadar kimsenin cesaret edemediği bu teklife "evet" diyerek onurlu, ancak zor bir görev almış ve bir o kadar da büyük bir sorumluluğu üstlenmiş oldum. Bu büyük projede de İngilizce yanında özellikle Türkçe'yi iyi kullanmaya yatkınlığımın ve okumayı çok seviyor olmamın avantajını da yakaladığımı düşünüyorum. 2012 Haziran'ında başlayan ve gün içerisindeki yorucu çalışmalarımıza eklenen ve hemen hiç dinlenmeden geceler boyu, aylar ve yıllar süren bu zorlu çalışma, Aralık 2015'de kitabın yayımlanmasıyla sona erdi. Kitaptaki bazı bölümlerin çevirisini yapmanın yanında tüm kitabı neredeyse beş kez okuyarak redakte ettim. Sonunda sağlığımızı zaman zaman tehlikeye soksa da, çeviri ve düzeltme işlerine katılan geniş bir meslektaş kadromuzla birlikte Türkiye'ye ve mesleğimize dev bir kaynak daha kazandırmış olmanın mutluluğunu yaşıyorum. Kararlılığımızın ve usanmadan çalışmanın eseri olan bu kitap ile Türk Patolojisi bir anlamda rüştünü ispatlamıştır diye düşünüyorum. Kitap ile tanışanların övgüleri, yorgunluğumuzu hafifletiyor.

"GÖZLERİMİN ETKİLENDİĞİNİ HİSSETTİM, AMA VAZGEÇMEDİM"

Özdamar, "Bilgisayar başında uyuyakalıp, uyandığımda tekrar çalışmaya devam ettiğim zamanlar çok oldu. Bir zaman sonra bir gözümden ciddi bir rahatsızlık da geçirdimse de bu projeyi sonlandırma gayreti ile çalışmayı sürdürdüm. Kitabın çevirisinde daha önceki çalışmalarımızda da gözettiğimiz üzere, orijinal kitaptaki bir kavramın çeviri kitapta aynı sayfada aynı yerde ve neredeyse aynı hacimde bulunmasına, metinlerin "birebir" çeviri olmasına ve sayfa dizgilerinin, fotoğrafların, iç ve dış tasarımların da orijinaliyle aynı olmasına özen gösterdim. Bu büyük projenin başlangıcından günümüze kadar görev alan, çeviri ve düzeltme çalışmalarına katkıda bulunan meslektaşlarımıza teşekkür ediyorum. Bu kitabı, büyük özveri ile bizi yetiştiren ve destekleyen ailelerimize ve hocam Prof. Dr. Bedri Uzunalimoğlu'na ve yetişmemizde emeği geçen tüm hocalarımıza ithaf ediyorum. Desteği için Rektörümüz Prof. Dr. Mahmut Özer'e de içtenlikle teşekkür ediyorum" dedi.

"AKADEMİK ÇALIŞMALARIN HER ZAMAN DESTEKÇİSİ OLDUK, OLMAYA DEVAM EDECEĞİZ"

BEÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Özer, Prof. Dr. Şükrü Oğuz Özdamar'ın yapmış olduğu çalışmanın bilim dünyası ve üniversite için gurur verici olduğunu söyledi:

"Hocamızı yapmış olduğu çalışmadan ötürü kutluyorum. Tıp dünyası için çok önemli bir eser olan Rosai ve Ackerman'ın Cerrahi Patolojisi Kitabı'nın Üniversitemizden bir hocamızın öncülüğünde ve yönetiminde tercüme edilerek bilimin hizmetine sunulması, göğsümüzü kabartan önemli bir başarıdır. Üniversitemiz hocalarımıza maddi ve manevi her türlü desteği sağladık, sağlamaya devam edeceğiz. Sayın Şükrü Hocamızın bu çalışması yalnızca tıp doktorlarının başvuracağı bir kaynak olması hasebiyle değil; çalışma azminin, yılmamanın, iradenin ve akademik bir çalışmanın nasıl yapılabileceği konusunda tüm akademisyenlere ve öğrencilerimize güzel bir örnek teşkil etmektedir. Yılların verdiği birikimle ortaya çıkan bu eser, elbette ki bilim çevrelerinden de hak ettiği itibarı görecektir. Hocamız eserin İngilizce'den Türkçe'ye anlaşılır bir şekilde çevrilmesini İngilizceyi iyi bilmesi yanında Türkçe'yi de iyi kullanıyor olmasına bağlıyor. Hangi alanda çalışırsak çalışalım, ana dilimizi iyi kullanmalıyız. Hocamız bu eserinde yalnızca alanına hakim olmanın önemini değil, çok okumanın ve Türkçe'ye vakıf olmanın da ne kadar önemli olduğunu göstermiştir. Sayın Prof. Dr. Şükrü Oğuz Özdamar'ı çalışmasından ötürü tebrik ediyorum. Bu kadar önemli bir eseri bilim dünyasına kazandıran Hocamıza şükranlarımı sunuyorum."

PROF. DR. ŞÜKRÜ OĞUZ ÖZDAMAR

14 Ağustos 1959 tarihinde İstanbul'da doğan Özdamar, Anadolu Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun oldu. Patoloji uzmanı olan Özdamar 9 Eylül 2003 tarihinde atandığı Bülent Ecevit Üniversitesi (önceden Zonguldak Karaelmas Üniversitesi) Tıp Fakültesi'nde 29 Mart 2004 tarihinde Profesörlük kadrosuna atandı. Halen aynı birimde görevine devam ediyor. - ZONGULDAK