Çavuşoğlu, Aa Editör Masası'na Konuk Oldu

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Rusya ziyareti hakkında, Rusya ile "Suriye konusunda daha önce aramızda değişik mekanizmalar vardı. Askerler arasında, dışişleri bakanlıkları arasında ve istihbarat arasında. Şimdi üçlü bir mekanizma kuruyoruz." dedi.

Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'na konuk olan Çavuşoğlu, gündeme ilişkin soruları yanıtladı.

"Sayın Cumhurbaşkanı'nın Rus lider Putin ile görüşmesinin ardından iki ülkenin ilişkileri 9 ay sonra yeniden tam olarak rayına oturdu mu? Taraflar arasında hangi somut adımlar atılacak? Kısıtlamaların kaldırılması için öngörülen süre haftalar mı yoksa aylar mı? Yıl sonundan önce tamamlanır mı?" sorusuna Çavuşoğlu, Rusya ziyaretinin son derece başarılı olduğunu belirtti.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in iki ülke arasındaki ilişkileri, esasen uçak düşürme olayından önceki düzeye ve onun üstüne çıkarma kararı aldığını dile getiren Çavuşoğlu, yaklaşık 9 aylık bir kesintiden sonra iki ülke ilişkilerinin öneminin bir kez daha anlaşıldığını ifade etti.

Türkiye ile Rusya'nın en kritik dönemlerde bile, Soğuk Savaş döneminde bile birçok alanda iki komşu olarak birçok ilişkiyi belirli düzeyde götürdüğünü kaydeden Çavuşoğlu, "AK Parti iktidara geldikten sonra da Batı ile ilişkilerini ne kadar güçlendirdiyse aynı oranda Rusya ile de ilişkilerini güçlendirmiştir. Çok yönlü, proaktif dış politikanın bir yansıması ve bunları birbirine tamamlayıcı olarak gördük. Hiçbir zaman alternatif görmedik veya Avrupa Birliği (AB) ile ilişkilerimiz en üst düzeye çıktığı dönemde AB'ye 'Ya bizimle ol ya Rusya ile ol' deme fırsatını da vermedik. NATO'da da aynı şekilde bunu çok dengeli biçimde götürdük." dedi.

Rusya ile ilişkileri daha iyi noktaya getireceklerinin altını çizen Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Putin'in telefon görüşmesinin ardından bir yol haritasının çizildiğini anımsattı.

Ziyarette alınan kararlar olduğunu, bunların da hemen hayata geçirilmeye başlandığını söyleyen Çavuşoğlu, "Somut adımları sordunuz: Birinci somut adım, Suriye konusunda daha önce aramızda değişik mekanizmalar vardı. Askerler arasında, dışişleri bakanlıkları arasında ve istihbarat arasında. Şimdi üçlü bir mekanizma kuruyoruz. Bu akşam St. Petersburg'a gidiyorlar, mevkidaşlarıyla görüşüyorlar. MİT müsteşarımız ile bizim bakanlıktan ve Silahlı Kuvvetlerden bir askerimiz gidecek. Daha sonra bunu daha üst düzey, dışişleri bakanlarının da katıldığı düzeyde gerçekleştireceğiz." diye konuştu.

-"Hedefimiz 100 milyar dolar"

Çavuşoğlu, 24 Kasım'dan sonra iki ülke ilişkilerinin bir hasara uğradığını dile getirerek, "İstemediğimiz bir hadiseydi. Rusya'ya karşı herhangi bir adım atmadık. Uluslararası yaptırımlara bile katılmadık. Sabırlı olduk. İstemediğimiz bir hadiseydi. Haklı olduğumuz halde, hukuken ve teknik olarak her bakımdan. Bunu Rusya'nın aleyhine de kullanmadık. Rusya daha duygusaldı. Çünkü onların uçağı düşmüştü. Bunu da bir yerde anlayabiliyorduk. O nedenle çaba da sarf ettik. Çünkü Rusya ile ilişkilerimizin iyi olmasını samimi bir şekilde istiyoruz. Tekrar o günlere dönüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

İlişkilerde bundan sonra atılacak adımlarla ticarette daha da ileriye gidileceğini anlatan Çavuşoğlu, "Ticaretin önünde engeller vardı. Bunları kaldırıyoruz. Geçen sene ticaret hacmimiz karşılıklı olarak yüzde 43 düşmüş. Fiyatların düşmesi, Rusya'daki ekonomik durum, rublenin değer kaybetmesi, turizm, bizim ihracatımızdaki azalmalar... Bunu bir kere tekrar yükseltmemiz lazım. Hedefimiz 100 milyar dolar. O nedenle Putin, özellikle Türk ürünlerinin önündeki engelleri kaldıracağını söyledi. Tarım ve gıda ürünleri dahil. Otomotiv ve diğer alanlar. Yalnız bizden bir ricası oldu. Rusya'nın şu anda ambargo uyguladığı ülkelerin ürünlerinin de bizim üzerimizden geçmemesi için tedbirler almamazı istedi. Biz o ülkelere yönelik ambargoları devam ettireceğiz. 'Kaçak yolla sizin üzerinizden gelmesin' dediler. Biz zaten buna müsaade etmeyiz. Bizim kendi ürünlerimiz gitsin, niye başka ülkenin ürünler gitsin?" ifadelerini kullandı.

"Akkuyu konusunda yine süreç hızlandırılacak"

İş adamlarına yönelik kısıtlamaların da kaldırılacağını dile getiren Çavuşoğlu, görüşmelerin son derece samimi ve yapıcı ortamda devam ettiğini anlattı.

Turizmle ilgili kısıtlamalar konusunda ise Çavuşoğlu, "Yasak kalktı. Şimdi charter seferlerinin başlaması için görüşmeler devam ediyor. Biz uzmanlar gönderdik, onlar uzmanlar gönderdi. Antalya'ya geldiler, alınan güvenlik tedbirlerini gördüler. Onunla ilgili bir sıkıntı görülmüyor." dedi.

İki ülke arasında önemli projeler olduğunu, bunların Akkuyu Nükleer Enerji Santrali, Türk Akımı olduğunu hatırlatan Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

"Akkuyu konusunda yine süreç hızlandırılacak. Bizden, stratejik yatırım kapsamına almamızı istediler. Biz de buna sıcak baktık. Gerekli çalışmaları arkadaşlar yapacaklar. Türk Akımı konusunda ise fizibilite çalışma izni vermiştik. Ayrıca Güney Akımı için hazırlanan ÇED raporunu kabul edeceğimizi bildirmiştik. En kısa sürede bu Türk akımı çalışmalarını başlatacak, ilave anlaşma veya sözleşme ne varsa bunlar da yapılacak. Esasen Batı akımından aldığımız Rus gazı var, onu ikame edecek. Türkiye'nin ekonomisi büyüyor, talep artıyor o nedenle arzında artması gerekiyor. Bu şekilde ilerideki ihtiyaçlarımıza karşılayacak. Yılda 16 milyar metreküp gaz gelecek. Onu da inşallah TANAP'a bağlayacağız. Enerji konusunda somut adımlar attık."

Çavuşoğlu, Rusya ziyaretinin tarihi bir ziyaret olduğunu, bundan sonraki süreçte yapılması gerekenler olduğunu söyleyerek, İşbirliği Konseyi toplantısının da bu yıl sonunda veya en geç gelecek yılın başına yapılacağını belirtti.

Bakan Çavuşoğlu, "Türk-Rus Ortak Yatırım Fonu"nun işlevi ve büyüklüğü konusunda ise hem Rusların Türkler ile yatırım yapmak istediği diğer ülkelerdeki yatırımlarının olduğunu hem de Türk iş adamlarının Rusya'daki yatırımlarını olduğunu anlattı.

İş adamlarının büyük projeleri alması için ortak bir fon oluşturma kararının çıktığını söyleyen Çavuşoğlu, bununla iş adamlarını önünün açılacağını kaydetti.

"Türkiye-Rusya- Azerbaycan üçlü zirvesi mekanizmasının kurulması önerisi hangi taraftan geldi? Liderlerin bundan beklentisi nedir? Azerbaycan- Ermenistan ilişkileri konusunda yakın gelecekte önemli gelişmeler mi beklemeliyiz?" sorusuna ise Çavuşoğlu, darbe girişiminin olduğu gün Bakü'den Samsun'a geldiğini, Bakü'de çeşitli görüşmeler yaptığını anımsattı.

Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

"Azerbaycan-Rusya- İran üçlü mekanizmasının kurulduğunu söylediler. Aynı mekanizmanın Türkiye-Rusya-Azerbaycan arasında kurulabileceğini konuştuk. Azerbaycanlılar buna sıcak baktılar. Cumhurbaşkanımız da bu öneriyi Putin'e getirdiği zaman hiç tereddüt etmeden çok iyi olur, üçlü şekilde bir araya geliriz. Tabii ki bunun birçok kapsamı olacak."

Enerji, taşımacılık konuların da görüşüldüğünü anlatan Çavuşoğlu, taşımacılık önündeki engellerin de kalkacağını anlattı.

Çavuşoğlu, üçlü düzeyde de bu konuların ele alınacağını anlatarak "Maalesef Kafkasya'nın istikrarına ve güvenliğine sürekli tehdit olan bir Karabağ ve Azerbaycan'ın işgal edilmiş topraklar sorunu var. Biz bu konunun çözümü için geçmişte de çaba sarf ettik. Rusya'nın girişimleri var. Rusya'nın önerilerine bakıyoruz. Zamanında bizim Ermenistan'a yaptığımız önerilerle örtüşüyor, bu sorunu çözme bakımından. Hem Rusya hem de Azerbaycanlı kardeşlerimiz, Türkiye'nin de bu sürece katkı sağlamasını istiyorlar. Bu sorunun çözümü konusunda üzerimize düşeni yapacağız."

(Sürecek)