Derleme - Gün İçinde Yayınladığımız "Yemen'deki 'Kararlılık Fırtınası' Operasyonu"Na İlişkin...

Suudi Arabistan, Yemen'de ilerleyişini sürdüren Husi militanlarına karşı hava operasyonu başlattı.

Suudi Arabistan'ın ABD Büyükelçisi Adil el-Cubeyr, Washington'da yaptığı açıklamada, Husilerin "her zaman şiddet yolunu seçtiğini" belirterek, "Yemen halkını ve meşru hükümeti korumak için gerekli her şeyi yapacağız" dedi. Operasyona bazı Körfez ülkeleriyle 10 ülkenin destek verdiğini kaydeden Cubeyr, Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur el-Hadi'nin talebi üzerine operasyona başladıklarını vurguladı.

Obama'dan lojistik ve istihbarat desteği emri-

ABD Başkanı Barack Obama, Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi (KİK) önderliğindeki askeri operasyonlara lojistik ve istihbarat desteği sağlanması emri verdi.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Bernadette Meehan, yaptığı yazılı açıklamada, ABD'nin Husilerin Yemen'in seçilmiş hükümetine karşı askeri eylemini güçlü biçimde kınadığını kaydetti. Bu eylemlerin geniş çaplı istikrarsızlığa ve Yemen halkının iyiliği ve güvenliğini tehdit eden kaosa neden olduğunu belirten Meehan, ABD'nin bölgesel partnerler ve Yemen Cumhurbaşkanı Abdurrabu Mansur Hadi ile yakın temas halinde bulunduğunu ifade etti. Meehan, açıklamasının devamında şunlara yer verdi:

"Bozulan güvenlik durumuna yanıt olarak Suudi Arabistan, Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi (KİK) üyeleri ve diğerleri, Suudi Arabistan sınırını savunmak ve Yemen'in meşru hükümeti korumak için askeri eylem başlattı. KİK üyelerinin daha önce açıkladığı gibi, bu eylemi, Hadi'nin talebi üzerine yapıyorlar. ABD, Suudi Arabistan ve KİK partnerlerimizle onların güvenliği ve ortak çıkarları konularında yakın koordinasyon içindedir. KİK'in eylemlerini Husilerin şiddetine karşı savunma amaçlı olarak, ABD Başkanı Obama, KİK önderliğindeki askeri operasyonlara lojistik ve istihbarat desteği tedariki emrini verdi. Bu eylemleri destekleme bağlamında, ABD güçleri Yemen'de doğrudan askeri eyleme girmese de ABD'nin askeri ve istihbarat desteğini koordine etmek için Suudi Arabistan ile Ortak Planlama Hücresi oluşturuyoruz."

- Türkiye'den destek-

Dışişleri Bakanlığı, Yemen'de seçimle işbaşına gelmiş meşru Cumhurbaşkanı Abdurrabbu Mansur Hadi'nin talebi üzerine, KİK ülkeleri başta olmak üzere bölge ülkelerinden oluşan bir koalisyon gücü tarafından Husilere karşı başlatılan ve Türkiye'ye Suudi Arabistan tarafından önceden bilgisi verilen askeri harekatı Türkiye'nin desteklediğini bildirdi.

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Yemen'de varılan tüm anlaşmaların yanı sıra Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararını da reddederek, Sana'dan ve hükümet kurumlarından çekilmeyen Husi hareketi milislerinin tek taraflı eylemlerini sürdürmesi ve meşru Cumhurbaşkanı Hadi'nin sığındığı ve geçici başkent ilan ettiği Aden'i ele geçirmek üzere askeri harekat başlatması şiddetle kınandı.

Bu gelişmeler sonucunda, 2011 yılında Körfez İşbirliği Konseyi Girişimi çerçevesinde başlatılan siyasi geçiş sürecinin rayından çıktığı ve kazanımların tersine çevrildiği kaydedilen açıklamada, bu durumun Yemen halkının karşı karşıya olduğu vahim insani ve ekonomik sorunları derinleştireceği, terörist örgütlere istismar edebilecekleri bir zemin yarattığı ve uluslararası barış, istikrar ve güvenliğe ciddi bir tehdit teşkil ettiğinin açık olduğu belirtildi. Açıklamada, şu ifadeler yer aldı:

"Seçimle işbaşına gelmiş meşru Cumhurbaşkanı Hadi'nin talebi üzerine, Körfez İşbirliği Konseyi ülkeleri başta olmak üzere bölge ülkelerinden oluşan bir koalisyon gücü tarafından Husilere karşı başlatılan ve ülkemize Suudi Arabistan tarafından önceden bilgisi verilen askeri harekatı destekliyor. Bu harekatın ülkede ortaya çıkan iç savaş ve kaos tehlikesinin önlenmesine  ve meşru devlet otoritesinin ihya edilmesine katkı sağlayacağına inanıyoruz. Husi hareketini ve dış destekçilerini Yemen'de ve bölgede barış ve güvenliği tehdit eden davranışlarından vazgeçmeye ?çağırıyoruz."

- Mısır'dan askeri ve siyasi destek-

Mısır, Arap ülkelerinin Yemen'deki Ensarullah hareketine (Husiler) yönelik başlattığı askeri operasyonu askeri ve siyasi olarak desteklediğini duyurdu.

Mısır Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, "Mısır, kardeş ülke Yemen'de son haftalarda siyasi ve güvenlik konularında ciddi çöküşü, meşru kurumlara el konulmasını, şiddet ve terörün yayılmasını çok endişeli bir şekilde takip etmiştir. Mısır, uzun zamandan beri terör ve şiddet olaylarını tamamen reddettiğini duyurmuş, ulusal diyalog konferansının kazanımlarının tamamının uygulanmasını ve meşruiyete saygı duyulmasını istemiştir" ifadesi kullanıldı.

Açıklamada, "Mısır, Yemen Cumhurbaşkanı Abdurrabu Mansur Hadi'nin talebi üzerine ülkedeki meşru hükümeti destekleyen koalisyon ülkelerinin adımını (askeri operasyonu) askeri ve siyasi olarak desteklediğini ilan ediyor. Bunu, Arap Körfez bölgesi ve Arap ulusal güvenliğine yönelik tarihi sorumluluğundan hareket ederek yapıyor" değerlendirmesinde bulunuldu.

Ayrıca Mısır'ın, Yemen'in güvenliği ve istikrarını savunmak, birliğini korumak ve kardeş Arap ülkelerinin güvenliğini muhafaza etmek için koalisyon ülkelerinin Husilere yönelik askeri operasyonlarına gerektiğinde hava, kara ve deniz güçleriyle katılmak için Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleriyle koordinasyon yürüttüğü de kaydedildi.

KİK üyesi Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Katar ve Kuveyt de yaptıkları ortak yazılı açıklamada, Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi'nin çağrısına yanıt verme kararı aldıklarını duyurdu. KİK üyesi Umman Sultanlığı ise ortak açıklamada yer almadı.

Açıklamada, "Geçmişten beri ülkenin güvenliği ve istikrarıyla oynamaktan vazgeçmeyen dış güçlerin maşası olan ve olmaya da devam eden Husi militanların saldırısından kardeş Yemen ve halkını korumak için Cumhurbaşkanı Hadi'nin çağrısını yanıtlama kararı aldık" ifadesine yer verildi.

- İran'dan kınama-

İran, Suudi Arabistan'ın öncülüğündeki Arap ülkelerinin Yemen'deki Husilere yönelik başlattığı "Kararlılık fırtınası" operasyonunu kınadı.

Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Suudi Arabistan'ın öncülüğündeki Arap ülkelerinin Yemen'deki Husilere başlattığı "Kararlılık Fırtınası" operasyonunun ivedilikle durdurulmasını istedi. İran'ın Arapça yayın yapan resmi El Alem televizyonuna açıklama yapan Zarif, "Biz, Suudi Arabistan'ın Yemen'e düzenlediği askeri operasyonların ivedilikle durdurulmasını istiyoruz" dedi.

Operasyonun bu ülkenin egemenlik haklarının ihlali olduğunu belirten Zarif, "Hiçbir ülkenin faydasına olmayan bu operasyon, bölgedeki çatışmaların daha fazla artmasına neden olacaktır" ifadesini kullandı. Zarif, Yemen krizini yatıştırmak için tüm çabalarını sarf edeceklerini sözlerine ekledi.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Merziye Afham, yaptığı yazılı açıklamada, "Bu operasyon bölgedeki terörizmin güçlenmesine neden olacak ve sorunu, işin içinden çıkılmaz hale getirecektir. Ayrıca operasyon, Yemen'in iç sorunlarının barışçıl yollarla çözülmesi fırsatının kaçmasına sebep olacaktır" görüşünü paylaştı.

Açıklamada, "Yemen'de siyasi parti ve gruplar arasında varılan milli mutabakat hayata geçirilmeli, askeri operasyonlar ve hava saldırıları durdurulmalıdır" denildi.

İran Meclisi Dış Siyaset Komisyonu Başkanı Alaaddin Burucerdi de operasyona tepki göstererek, "Savaşın dumanı Arabistan'ın gözüne kaçacaktır. Askeri operasyon durdurulmalıdır" dedi. Majlesnews.ir adlı haber sitesine açıklama yapan Burucerdi, "Bu ateşi yakmanın tehlikeli sonuçları olacağı kesindir. Bölgenin hassasiyetleri nedeniyle İslam dünyası geniş boyutlu krize maruz kalacaktır" değerlendirmesinde bulundu.  ABD'yi  "bölgede yakılan ateşin baş sorumlusu" olmakla suçlayan Burucerdi şunları kaydetti:

"Şüphesiz Suudi Arabistan ve Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi (KİK) ülkeleri ABD'nin izni olmadan bu kundaklamayı yapamaz. Bu savaşın dumanı Suudi Arabistan'ın gözüne girecektir. Çünkü savaş her zaman tek bir bölgeyle sınırlı kalmaz. Askeri operasyon durdurulmalıdır."

- Fransa, Yemen'deki hükümete desteklerinin devam ettiğini açıkladı-

Fransa Dışişleri Bakanlığı,Yemen'deki hükümete ve Cumhurbaşkanı Abdurrabbu Mansur Hadi'ye desteklerinin devam ettiğini bildirdi.

Dışişleri Bakanlığının internet sitesinde yayımlanan açıklamada, bazı ülkeler tarafından Yemen'deki Husilere yönelik gece başlatılan askeri operasyonların Yemen'in resmi makamlarının talebi üzerine gerçekleştirildiği kaydedildi.

Açıklamada, "Fransa, Yemen hükümetine ve Cumhurbaşkanı Hadi'ye desteğini sürdürmektedir" denildi.

Husi milislerinin yürüttüğü istikrarsızlaştırma eylemlerinin güçlü bir şekilde kınandığı belirtilen açıklamada, Husi destekçilerine de bir an önce bu gruptan bağlarını koparmaları ve siyasi sürece dönmeleri çağrısında bulunuldu.

Açıklamada, "Fransa, bu endişe verici durum karşısında, Yemen'in istikrarı ve birliğinin yeniden tesis edilmesi için bölgedeki ortaklarıyla dayanışma içindedir" denildi.

-Rusya: "Derin kaygı duyduk"-

Rusya Dışişleri Bakanlığı, Yemen'de Husilere düzenlenen hava operasyonunun ardından, bu ülkedeki gelişmelerden derin kaygı duyduklarını açıkladı.

Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, "Egemenlik, toprak bütünlüğü ve birliğini her zaman desteklediğimiz dost Yemen Cumhuriyeti'ndeki son gelişmelerden derin kaygı duyuyoruz" ifadesi kullanıldı.

Açıklamada, Yemen'deki krizin anacak ulusal diyalogla çözülebileceğine vurgu yapılarak, "Yemen krizinde tüm tarafların, askeri hareketliliğin her şeklini bir an önce sonlandırmasını ve amaçlarına silahla ulaşma yolundan vazgeçmesini son derece önemli görüyoruz" denildi.

Sudan, operasyona karadan ve havadan destek verecek-

Sudan Savunma Bakanı Abdurrahim Muhammed Hüseyin, Suudi Arabistan'ın öncülüğünde Yemen'de Husiler karşı başlatılan operasyona karadan ve havadan destek vereceklerini söyledi.

Savunma Bakanlığında düzenlenen basın toplantısında Hüseyin, "Suudi Arabistan'ın öncülüğünde Yemen'de Husilere yönelik başlatılan operasyona havadan ve karadan destek vereceğiz" dedi.

Hüseyin, operasyona desteğin Sudan-İran ilişkilerini etkileyip etkilemeyeceğine ilişkin soruya, "Suudi Arabistan'ın güvenliği bizim kırmızı çizgimizdir" şeklinde cevap verdi.

- Irak, operasyona karşı çıktı-

Irak Dışişleri Bakanı İbrahim el-Caferi, ülkesinin, Yemen'deki Husilere yönelik başlatılan "Kararlılık Fırtınası" operasyonuna karşı olduğunu belirtti.

Caferi, başkent Bağdat'ta basın mensuplarına yaptığı açıklamada, "ülkelerin kendi toprakları dışında silah kullanmasının, siyasi anlaşmazlıkları askeri boyuta taşıyacağını" savundu.

Irak'ın siyasi çözümden yana olduğunu ifade eden Caferi, "Tek çözüm barışçıl çözümdür çünkü askeri müdahale olayları daha da karmaşık hale getirir. Biz meşruiyetin ve siyasi çözümlerin yanındayız. Bu olanların siyasi çözümü kapsamadığını düşünüyoruz" dedi.

-SMDK'dan operasyona destek-

Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) yaptığı yazılı açıklama ile Yemen'deki operasyona destek verdi.

SMDK'dan yapılan "Körfez Ülkelerin Yemen'de Husilere Karşı Yürüttüğü Operasyon Yerinde Bir Hamledir" başlıklı basın açıklamasında, Yemen Cumhurbaşkanı Hadi'nin "Yemen'i ve Yemen halkını İran'na bağlı Husi milislerinden kurtarın" çağrısına yanıt veren Körfez ülkelerinin Husilere karşı başlattığı operasyonu destekliyoruz." ifadesi kullanıldı.

-İngiltere, askeri harekatı destekledi-

İngiltere, Yemen'de seçimle işbaşına gelmiş meşru Cumhurbaşkanı Abdurrabbu Mansur Hadi'nin talebi üzerine, Suudi Arabistan'ın öncülüğündeki Arap ülkelerinin Yemen'deki Husi hedeflerine yönelik başlattığı askeri harekatı desteklediğini bildirdi.

İngiltere Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Suudi Arabistan'ın Yemen'deki askeri müdahalesine destek verildiği belirtilerek, "Atılacak her adım, uluslararası hukuka uygun olmalıdır" denildi.

Cumhurbaşkanı Hadi'nin Yemen'in meşru cumhurbaşkanı olduğu kaydedilen açıklamada, "Husilerin son eylemleri ile Aden ve Tiaz kentlerinde genişlemeleri, siyasi süreci hiçe saydıklarını gösteren bir işaretti. Krize getirilecek çözüm, siyasi bir çözüm olmalıdır. Yemen'de uzun süreli istikrarın sağlanması, iç savaş, ekonomik çöküş ve ülkede daha derin bir insani krizin önlenmesi için uluslararası toplum diplomatik ve insani destek vermeyi sürdürecektir" ifadesine yer verdi.

-Irak endişeli-

Irak Dışişleri Bakanlığından, Yemen Cumhurbaşkanı Abdurrabbu Mansur Hadi'nin talebi üzerine, Suudi Arabistan'ın öncülüğündeki Arap ülkelerinin, Yemen'deki Husi hedeflerine yönelik başlattığı askeri operasyondan endişe duyulduğu belirtildi.

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamaya göre, Irak, askeri harekattan ötürü tüm ülkeleri, Yemen'in çıkarı, birliği ve egemenliğinin muhafazası için diyaloğa çağırdı. "Irak Dışişleri Bakanlığı söz konusu askeri müdahaleden endişe duyuyor" denilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

"Askeri müdahale Yemen'deki durumu öncesinden daha çok zorlaştırır ve siyasi çözümü engeller. Bizim tutumuz hiçbir güç kullanmadan tüm Yemenli tarafları diyaloğa çağırmaktan yanadır. Arap Birliği'ni de ülkedeki tüm siyasi tarafların katılımıyla ulusal diyaloğu ve siyasi çözümü desteklemesi için üzerine düşeni yapmaya davet ediyoruz."

-Arap Birliği'nden destek-

Arap Birliği Genel Sekreteri Nebil el-Arabi, Suudi Arabistan öncülüğündeki Arap ülkelerinin Yemen'deki Husilere yönelik başlatılan "Kararlılık Fırtınası" operasyonunu desteklediklerini açıkladı.

Mısır'ın Şarm eş-Şeyh kentinde, Arap Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda yaptığı, Mısır televizyonunda yayınlanan konuşmasında, Arabi, "Birlik olarak Yemen'deki Husilere yönelik 'Kararlılık Operasyonu'nu desteklediklerini, operasyonun Arap Birliği kararlarına ve 'Ortak Savunma Antlaşması'na uygun olduğunu" belirtti.

Operasyon'un Yemen Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi'nin Husi darbesine karşı tüm girişimlerine rağmen çözümün tahakkuk etmemesi üzerine düzenlendiğini dile getiren Arabi, "Husi darbesine karşı belirli hedefler içeren operasyonu destekliyorum" dedi.

Ban: "Tek seçenek siyasi diyalog"-

BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun, Yemen'deki krizin çözümü için tek seçeneğin "siyasi diyalog" olduğunu bildirdi.

BM Genel Sekreterlik Sözcülüğü'nden yapılan açıklamada, Ban'ın, Suudi Arabistan'ın Yemen'e askeri müdahaleyi Cumhurbaşkanı Hadi'nin talebi üzerine gerçekleştirdiği açıklamasını not ettiği ifade edildi.

Açıklamaya göre, Genel Sekreter Ban, konuya ilişkin 22 Mart'ta BM Güvenlik Konseyi'nde kabul edilen Başkanlık bildirisinin, "BMGK, Yemen'in meşru lideri Cumhurbaşkanı Hadi'yi desteklerken, tüm ülkelerden Yemen'in birliği, bağımsızlığı, egemenliği ve toprak bütünlüğüne zarar verecek her türlü eylemden uzak durma çağrısı yapar. Konsey, tüm ülkeleri Yemen'de istikrarsızlığı ve çatışmaları artıracak dış müdahalelerden de uzak durmaya çağırıyor" bölümüne atıfta bulundu.

Tüm taraflardan sivilleri korumasını ve uluslararası insancıl hukuk altındaki yükümlülüklerini yerine getirmesini isteyen Ban, gerginliğin artmasına karşın nihai olarak çözüm için tek seçeneğin siyasi diyalog olduğunu vurguladı.

-Yemen'deki gelişmeler-

"Arap Baharı" adı verilen değişim sürecinin etkisiyle aylarca devam eden kitlesel gösterilerin ardından Yemen'de 30 yılı aşkın süredir iktidarda bulunan Ali Abdullah Salih, 13 Kasım 2011'de, yetkilerini yardımcısı Abdurabbu Mansur Hadi'ye devrederek iktidardan ayrılmıştı.

Yemen'de devrimin ardından siyasi süreçlere daha fazla katılım talep eden Husilerin gösterileri ve bölgedeki aşiretlerle çatışarak nüfuz alanlarını genişletmesi, ülkede istikrarsızlığa yol açmıştı. Merkezi yönetimle yapılan uzlaşma görüşmelerinin sonuç vermemesi üzerine başkent Sana'da bazı stratejik yerleri kontrol altına alan Husiler, Ocak 2015'te başkanlık sarayına girmiş, bu olayın ardından ev hapsinde tutulan Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi, bir süre sonra Aden'e geçerek ülkenin halen meşru lideri olduğunu duyurmuştu. Bu süreçte Husiler tarafından alınan bütün siyasi kararların da geçersiz olduğunu ilan eden Hadi'nin bu açıklamasına, Husilerin ilerleyişini İran'ın bölgedeki nüfuz alanını genişletme çabası olarak gören başta Suudi Arabistan olmak üzere birçok Arap ülkesi ve BM Güvenlik Konseyi de destek vermişti.

Hadi'nin Aden'i "geçici merkez" ilan etmesi ve bazı ülkelerin diplomatik temsilciliklerini burada sürdüreceği yönündeki açıklamalarının ardından Husiler, "karşı direnişin merkezi" haline gelen Aden'e doğru harekete geçerek, kentteki bazı stratejik noktaların denetimini ele geçirmişti. Hadi yönetiminin üst düzey yetkilileri, Arap Birliği ve uluslararası topluma, acil askeri müdahale çağrısı yapmıştı.