Kurtalan'da Doğanın Renklerini İpliğe Yansıtıyorlar

ZEKERİYA GÜNEŞ/ ABDURRAHMAN BİNAY - Kurtalan Kaymakamlığı'nın desteğiyle açılan atölyede ceviz kabuğu, tohum, dal, çiçek ve meyan kökü gibi ürünlerle doğal yollardan elde edilen boya ile koyun ve keçi yününden hazırlanan iplikler renklendiriliyor.

Yaklaşık 40 kişiye istihdam imkanı sağlayan Kurtalan Kök Boya ve Kilim Atölyesinde doğadan elde edilen ürünlerle hazırlanan boyalar geleneksel yöntemlerle ipliğe yansıtılıyor.

Yüze yakın renkten oluşan ipliklerle dokunan kilim, halı, battaniyelerin rengi kimyasal içermediği için yıllarca ilk günkü gibi yeni kalıyor.

Doğadan yüze yakın renk

Atölyenin işletmecisi Bayram Demirtaş, AA muhabirine, 1997 yılında Kurtalan Kaymakamlığı bünyesinde kurulan ve 600 kişiye ekmek kapısı olan atölyede, 2008 yılında kalifiye eleman sıkıntısı nedeniyle faaliyetin durduğunu ifade ederek, 2010 yılında dönemin kaymakamı tarafından kiralama yöntemiyle yeniden açılan atölyenin faaliyetini sürdürdüğünü söyledi.

Atölyede 40 kişiye istihdam imkanı sağlandığına işaret eden Demirtaş, ceviz kabuğu, palamut ağacı kökü, toprak, yaprak, dal ve çiçeklerden elde edilen yüze yakın rengin hazırlandığını belirtti.

Demirtaş, kök boyanın yüzlerce yıldır sürdüğünü ve teknolojiye yenik düşmediğini ifade ederek, bu nedenle değerinin her geçen gün daha da arttığını kaydetti.

"Kök boya ipliğe uzun ömür veriyor"

Türkiye'de faaliyetini sürdüren birkaç atölyeden birini işlettiklerini dile getiren Demirtaş, "Kök boya ipliğe uzun ömür veriyor. Kök boyanın kullanıldığı ipliklerle dokunan kilim kullanım şartlarına uyulduğu taktirde 120 yıl yeniliğini koruyor" dedi.

Demirtaş, Osmanlı döneminde kök boya ile hazırlanan ipliklerin yaygın şekilde kullanıldığına işaret etti.

"Kimyasal içermediği için son derece sağlıklı, bu iplikler gönül rahatlığıyla halı, kilim ve tekstil ürünlerinde kullanılabilir" diyen Demirtaş, kök boya ile hazırlanan kilimin bin liradan,  saf ipek iplikten üretilen kilimin ise 10 bin liradan başlayan fiyatlarla satışa sunulduğunu kaydetti.

"İhtiyacımız olan renklerin ham maddesi doğa" ifadesini kullanan Demirtaş, doğaya hiçbir zarar vermeden istedikleri renkleri elde ettiklerini vurguladı.

Demirtaş, kök boyayı Türkiye'nin çeşitli yörelerinden temin ettikleri ham maddelerle hazırladıklarına dikkati çekerek, şöyle konuştu:

"Ham maddeyi en çok Denizli, Uşak, Manisa, Konya, Afyonkarahisar, Van, Bitlis ve Siirt'ten temin ediyoruz. Örneğin şeftali ağacı yaprağı bakır sülfat ile kaynatarak küf yeşili, nevruz otu çiçekleri ile kırmızı, meyan kökü ile sarı, haşhaş çiçeği yapraklarından eflatun, çivit otu ile mavi boya hazırlıyoruz."

"İnsan eliyle elde edilen doğal renkler çok değerli"

Demirtaş, kök boyayı geleneksel yöntemlerle hazırladıklarını, sadece geçmişte odun yakarak kazanları kaynatırken, bugün doğalgazdan faydalandıklarını anlatarak, "Kök boya hazırlamak oldukça meşakkatli. Ancak insan eliyle elde edilen doğal renkler çok değerli" şeklinde konuştu.

Ham maddeyi günlerce suda beklettikten sonra kazanlarda iyi renk vermesi için kaynattıklarını kaydeden Demirtaş, ardından koyun ve keçi yününden hazırladıkları iplikleri boyalı suda bekletip, soğumaya bıraktıklarını belirtti.

Güneşte kurutma işlemi sonrasında ipliklerin paketlenerek satışa hazır hale geldiğini aktaran Demirtaş, "Türkiye'de birçok kilim ve halı atölyesine iplik gönderiyoruz" dedi. - Siirt