Dünya Ekonomik Forumu

Başbakan Ahmet Davutoğlu, "İnsanımız ne kadar çok hareket ederse, girişimcimiz ne kadar çok ülkeye rahatlıkla gidebilirse, ekonomimiz o kadar katma değer üretir diye düşündük ve yeni bir vize politikası geliştirdik. Ben Dışişleri Bakanı olduğumda 42 ülkeyle vize muafiyeti vardı, bıraktığımda 72 ülke" dedi.

Davutoğlu, Dünya Ekonomik Forumu kapsamında düzenlenen "Bölgesel Kalkınma için Kaynakların Ortaya Çıkarılması" temalı özel toplantının kapanışında yaptığı konuşmada, yüksek düzeyde yoğun siyasi iş birliğini karşılamak üzere Türk diplomasi tarihinde ilk defa kullandıkları bir tabiri geliştirdiklerini, Yüksek Düzeyde Stratejik İşbirliği Konseyleri'ni ilk defa 2009 yılında Irak ve Suriye olmak üzere kurduklarını söyledi.

O zaman, o yapılarla ikili düzeyde, çevre ülkelerle Türkiye arasındaki ilişkileri entegre etmeye çalıştıklarını, bu yolla hem Avrupa'daki ekonomik daralmadan diğer bölgelere açılma imkanının hasıl olduğunu hem bu ülkelerle daha yakın iş birliği yapılabildiğini dile getiren Davutoğlu, "Buna Yunanistan ile devam ettik. Rusya, Bulgaristan, Azerbaycan, Mısır'la... 17 ülke ile hükümetlerarası konferanslar mahiyetinde mekanizmalar kurduk. Bütün bu ülkelerle ekonomik iş birliğimiz, ticaretimiz 3-4 bazen 5 misli arttı" ifadelerini kullandı.

Davutoğlu, Yunanistan ile 87 yılda sadece 32 anlaşma imzalandığını, ancak 2010 ve 2012'de Yüksek İşbirliği Konseyi'nde Atina'da ve Ankara'da olmak üzere 50'ye yakın anlaşmaya imza attıklarını anımsatarak, şöyle devam etti:

"Bunu bütün diğer ülkelere sirayet ettirebilirsiniz. Bizim komşularla sıfır sorun ilkesinden buraya geçişimiz, aslında böyle bir bölgesel kontekstin içindeydi. Çünkü şunun farkındaydık biz; sınırlarımız aynen Avrupa'daki birçok ülkenin sınırı gibi doğal sınırlar değil, geçişken sınırlar. Bunu teminat altına almak için de siyasi ilişkilerin dozunu ekonomiye yansıttık. Ekonomide birkaç süreci devreye soktuk, her ülke ile vize serbestliği anlaşması yaptık. Baktık ki Avrupa vize serbestliğine yanaşmıyor, bütün tahriklere rağmen şimdi daha iyi bir durumdayız inşallah olacak, 42 ülkeden 70 ülkeye çıkardık. Nihayet Türkiye'nin temel ekonomik gücü, insan gücü. İnsanımız ne kadar çok hareket ederse, girişimcimiz ne kadar çok ülkeye rahatlıkla gidebilirse, ekonomimiz o kadar katma değer üretir diye düşündük ve yeni bir vize politikası geliştirdik. Ben Dışişleri Bakanı olduğumda 42 ülkeyle vize muafiyeti vardı, bıraktığımızda 72 ülke."

"TANAP'ı devreye sokarak, Balkanlar ile Kafkaslar'ı koridor şeklinde birleştirdik"

Başbakan Davutoğlu, bu kapsamda serbest ticaret anlaşmalarına hız verdiklerini vurgulayarak, "Bu anlaşmalarla kendi ekonomik zonumuzu geliştirmeye çalıştık, bölgesel barışa da katkıda bulunmaya gayret ettik. Bu da bizim için özellikle ekonomide yeni bir sıçrama tahtası oluşturdu. Ekonomik karşılıklı bağımlılığı artırdık. Komşu bölgelerle, ülkelerle ticaretimiz yüzde 8'den yüzde 35'lere çıktı. Bu da bölgesel kalkınmanın motivasyonunu artırdı. Bunun hemen yakınında ikili ilişkiler dışında üçlü mekanizmalar kurduk. Daha önce Türk diplomasisinde, ekonomik ilişkilerinde az rastlanan bir yöntemdi, üçlü mekanizmalar" diye konuştu.

Türkiye-Azerbaycan- Gürcistan üzerinden bölgesel kalkınmayı büyük motivasyonla taşıyacak olan birçok proje hazırladıklarına işaret eden Davutoğlu, şöyle devam etti:

"Bakü-Tiflis- Kars, Bakü-Tiflis- Erzurum, Bakü-Tiflis- Ceyhan gibi ulaştırma ve enerji projeleri yaptık. Son olarak da TANAP projesini devreye sokarak, Balkanlar ile Kafkaslar'ı koridor şeklinde birleştirdik. Yine Balkanlar'da bu sefer Türkiye-Bosna Hersek- Sırbistan, Türkiye-Bosna Hersek- Hırvatistan projeleriyle bir barış projesini ekonomik projelere entegre etmeye çalıştık. Ortadoğu'da bu ikili ilişkiler dışında, hala 'inşallah bir gün gerçekleşir' diye ümit ettiğim ama şu anda Suriye rejiminin zulmüyle IŞİD terörü arasına sıkışmış olan büyük bir proje başlatmıştık. Tam da 2010'da, Türkiye, Ürdün, Suriye ve Lübnan arasında vizelerin kalktığı ortak ticaret alanı projesi."

"Sınırları ekonomik iş birliği ile aşmaya çalıştık"

Davutoğlu, aslında bundan 4 sene önce ülkeler arasındaki sınırları ekonomik iş birliğiyle aşmaya çalıştıklarını ve bunu da çok geniş bir alanda yaptıklarını dile getirerek, şu ifadeleri kullandı:

"Türkiye-Afganistan- Pakistan üçlü mekanizmasını başlattık. Hem bir barış projesi hem de üç ülke arasındaki ulaştırma ve diğer hatlara dönük ciddi bir açılım politikası takip ettik. Bunu birçok diğer bölgesel inisiyatiflerle çeşitlendirebiliriz. Bu bizim çevre bölgelerde istikrar kurucu ve ekonomik rant üretici kapasitemizi artırdı. Bölgesel kalkınmaya ivme kattı. Bizimle birlikte diğer ülkeler içinde. Eğer bugün Azerbaycan, TANAP projesi gibi Avrasya ölçekli 'Güney gaz koridoru' çerçevesinde bir barışa öncülük yapacak bir kapasiteye ulaşmışsa bunda Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan arasında gerçekleşen bu bölgesel iş birliğinin büyük bir rolü var. Yine bunu takviye edecek şekilde geniş açılımlara yöneldik. Afrika'ya, Latin Amerika'ya açıldık. Baktık ki dünya ekonomisi daralıyor, Avrupa'daki geniş pazarımız ve ekonomik etki içerisine girdiğimiz Avrupa havzasında daralma var, Afrika'ya yöneldik."

Başbakan Davutoğlu, Türkiye'nin 2009 yılında Afrika'daki büyükelçilik sayısının 12 olduğunu, bu sayının şu anda 37'ye yükseldiğini belirterek, "Afrika'da 25 büyükelçilik açtık. Türk Hava Yolları şu anda Afrika'da en fazla uçuş yapan havayolu şirketi durumunda. Afrika'nın her türlü meselesinde Türkiye aktif rol oynadı" dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın görevini 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'den devraldığı törende Afrika'dan lider konumunda temsilcilerin bulunduğunu anımsatan Davutoğlu, aynı şekilde Latin Amerika'daki 6 olan büyükelçilik sayısının 12'ye çıkarıldığını kaydetti.

Davutoğlu, dünya genelinde 92 olan büyükelçilik sayısının 131'e, dış temsilcilik sayısının ise 162'den 224'e çıkarıldığını vurgulayarak, şu anda Türkiye'nin dünyada en fazla dış temsilciliği olan 7. ülke olduğunu belirtti.

Başbakan Ahmet Davutoğlu, "Bunu niçin yaptık? Küresel ekonomik politik daralırken niye Türkiye, açılma ihtiyacı hissettik? Çünkü eğer kriz varsa bu krizi, krizin içinde hapis olarak yenemezsiniz. Bu krizin üstüne çıkmak, yukarıdan bakmak ve krizi yönetmek gerekir. Bizim hükümetlerimiz, bu ekonomik politikayla, ekonomik ve dış politika stratejisini öylesine entegre şekilde uyguladık ki evet şimdiki Cumhurbaşkanımız, dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın dediği gibi, 'dünya krizi bizi teğet geçti.' Hem finansal yapımız sağlamdı hem de alternatif politikalarla bunu aşabilmiştik. Burada bu etkiyi sağlarken ve geniş bir alanda ekonomik ilişkilerimizi yoğunlaştırıp sadece ticaret değil yatırım da... Nasıl bir ekonomi, bir açılım projesi, bir bölgesel projenin ekonomik kalkınmaya başka bir ülkede katkı yaptığını göstermek için biz Afrika'ya açılım stratejisi uyguladığımızda, Etiyopya'da bir Türk şirketi vardı, 50 milyon dolarlık Türk yatırımı vardı. Geçen sene gittiğimde 341 Türk şirketi vardı, 3,5 milyar dolarlık Türk yatırımı vardı. Bu sadece Etiyopya'da. Hem Etiyopya ekonomisine katkı sağlayan, istihdam sağlayan bir gelişme, bölgesel kalkınmayı artıran hem de bizim için küresel ekonomi politik ve Avrupa'daki daralmanın alternatifi olan alanlar" değerlendirmesinde bulundu.

"Türkiye, ekonomi politik fay hatların da üzerinde"

Başbakan Davutoğlu, tam da bu politikaları geliştirirken 2011 yılında bir başka deprem ile karşı karşıya kalındığını anlatarak, şu değerlendirmede bulundu:

"Türkiye gerçek depremlerin fay hatları üzerinde, İstanbul depremini hepimiz acıyla anarız, ekonomi politik ve jeopolitik depremlerin de fay hattı üzerinde. Hem Avrupa'daki ekonomik depremden etkilendik hem de 2011'de tam bu depremi bölgesel kalkınma projeleriyle aşarken Arap Baharı ile yüzleşmek durumunda kaldık. Aslında Arap Baharı'na verdiğimiz ilk tepki, açık söyleyeyim, bir insan olarak, bir akademisyen olarak, özgürlüklere insan onurunun temel değerleri olarak bakan birisi olarak da büyük bir ümit tepkisiydi. Çünkü soğuk savaş Doğu Avrupa'da bitmişti ama Ortadoğu'da hala devam ediyordu. Rejimlerin otoriter karakteri devam ediyordu. Halkına hesap vermeyen, hiçbir şekilde halkıyla hesap ilişkisi içerisine girmemiş rejimler, sadece Filistin- İsrail meselesi üzerinden kendilerini meşru kılmaya çalışıyorlardı. Dünya küresel ekonomi politikle uğraşırken ve büyük bir yeni canlanma, bireyler öne çıkarken Arap Baharı hepimiz için ilk tepki olarak soğuk savaşın sona ereceği, özgürlüklerin yayılacağı, demokrasinin nihayet bu bölgede de gelişeceği bir ortam olarak gördük ve sahiplendik. Hala da sahipleniyoruz. Bize geçmişte demokrasi dersi vermeye kalkanlar Ortadoğu'da demokrasiyi ve demokratik güçleri terk ettiler ama biz terk etmeyeceğiz."

- İstanbul