Dünyanın İlk Mekke Panoraması Albümünü Yaptı

SALİHA ÖZDEMİR - Fotoğraf sanatçısı Orhan Durgut, Mekke'nin son on yıllık değişimini kayıt altına alan dünyanın ilk ve tek panoramik fotoğraf albümünü hazırladı.

Mekke'nin 2006-2016 yılları arasındaki havadan ve karadan fotoğraflarının yer aldığı "Panorama Mekke-i Mükerreme" albümünü hazırlayan fotoğraf sanatçısı Orhan Durgut, AA muhabirine yaptığı açıklamalarda bugüne kadar 40'a yakın ülkede İstanbul, Mescid-i Aksa konulu fotoğraf sergisi açtığını, 11 yıl önce de Mekke'nin fotoğraflarını çekmek üzere Suudi Arabistan'a yerleştiğini dile getirdi.

Durgut, 1880'lerde fotoğraf makinesi icat olunca Sultan II. Abdülhamid'in, İstanbul'daki fotoğraf sanatçılarını İslam coğrafyasına gönderdiğini hatırlatarak, şunları söyledi:

"İslam coğrafyasına giden fotoğrafçılar yıllarca İslam coğrafyasını fotoğraflamış ve bu fotoğraflar "Abdulhamit Han Fotoğraf Arşivi" olarak bir araya toplanmış. Abdülhamit Han hiçbir fotoğrafı kendisi çekmemiş fakat çok önemli bir çalışmaya imzasını atmış. Bugün hala her yerde o fotoğraflar kullanılıyor. Ben de bu çalışmadan ilham alarak Mekke'de fotoğraflar çekmeye başladım."

Sultan II. Abdühamid'den sonraki dönemlerde Mekke'nin yeterince fotoğrafının çekilmediğini aktaran Durgut, son yıllarda çekilenlerin de Mekke için bir arşiv niteliği oluşturmadığını savundu.

Mekke'ye yerleşmesinin 2. yılında Mekke Belediyesi'nden fotoğraf çekmek için resmi izin alarak çalışmalara başladığına dikkati çeken Durgut, "Resmi izinle birlikte, askeriyenin havadan bölgeyi denetleyen helikopterlerine binme izni de aldım. Onlar görev uçuşu yaparken ben de Mekke'nin havadan fotoğraflarını çektim" dedi.

Durgut, Mekke'yle ilgili daha önce panoramik bir fotoğraf albümü yapılmadığına işaret ederek, hazırladığı albümün dünyada bir ilk olduğunu vurguladı.

"Çektiğim fotoğrafların benzeri yok"

Albümü Arapça, Türkçe ve İngilizce olarak hazırladığını ifade eden Durgut, şu bilgileri verdi:

"Albümün ilk sayfalarına insanların Mekke'nin bugünlere nereden geldiğini görmesi için 1790 ve 1890 yıllarına ait iki adet fotoğraf koydum. Kendi çektiğim fotoğraflarda önemli mekanları numaralandırdım ve bu numaraların bilgileri de İngilizce, Arapça ve Türkçe olarak albümde yer alıyor. Yani albüm sadece bir fotoğraf albümü değil, aynı zamanda detaylı bilgiler yer alacak.'

Durgut, "Çektiğim fotoğrafların bakış açısı itibariyle hiçbir alternatifi yok, dolayısıyla kimsenin kopyasını yapma imkanı yok" diyerek, benzer bir çalışma yapmak isteyenlerin ancak bu yıldan sonrasını yapabileceğini belirtti.

Mekke'nin son on yılını albümdeki fotoğraflarla kayıt altına aldığını dile getiren Durgut, "Ben bu albümü kendi isteğimle, Ümmet-i İslam için hazırladım. İlgilenen, basmak isteyen bir kurum olursa görüşebilirim tabii. Herkesin görmesini, kütüphanelerde yer almasını da isterim" diye konuştu.

Durgut, Mekke'de bugüne kadar yaklaşık 100 bin fotoğraf çektiğinin altını çizerek, çektiği fotoğraflardan yüzden fazla kitap hazırlanabileceğini aktardı.

"Mekke Efes değil"

Mekke'nin çok hızlı değişen bir şehir olduğu yorumunu yapan Durgut, Mekke'deki değişimlere dair yapılan tartışmalara şu sözlerle değindi:

"Mesela Osmanlı'nın Kabe'den yüksek bina yapmadığı söyleniyor ama Abdulhamit Han dönemindeki fotoğraflara bakarlarsa o zaman da yüksek binalar var. Kabe'nin kendisi Osmanlı yapısı zaten. Osmanlı Kabe'yi yeniden yaptığında da bir buçuk metre kadar yükselterek yapmış."

Durgut, Mekke'nin bugünkü yerleşik nüfusunun yedi yüz binlere ulaştığını, Hac ve Umre ibadeti dönemlerinde ise bu sayının katlanarak artması nedeniyle kalacak yer ihtiyacının arttığını vurguladı.

"Mekke bir Efes değil. Efes ölü bir şehir, dolayısıyla orada istediğiniz yavaşlıkta arkeolojik çalışma yapabilirsiniz" şeklinde konuşan Durgut, şu değerlendirmede bulundu:

"Mekke yirmi dört saat yaşayan bir şehir ve yirmi dört saat insan trafiği var. Bunların birçoğu da Mekke'ye hayatında ilk kez gelen ve bir daha gelme imkanı olmayan insanlar. Bu kişilerin olduğu yerde, onların rahatça ibadet etmesi için, üstelik çalışmaları onlara hissettirmeden ibadet alanlarını genişletmek gerekiyor. Doğal olarak da hiçbir çalışma arkeolojik bir hassasiyetle yapılamıyor."

Durgut, hazırladığı albümde yer alan panoramik fotoğraflarda son yılda Mekke'de yapılan inşaat çalışmalarının da kayıt altına alındığını, değişimin gözler önüne serildiğini sözlerine ekledi.

Albümde Mekke'nin son on yıl boyunca havadan çekilmiş genel panoramik fotoğraflarının yanı sıra, Müslümanların Hac ibadetini gerçekleştiği sırada, günün farklı saatlerinde çekilmiş özel görüntüler yer alıyor.