Ege'de Yörük Kültürünün Seyirlik Geleneği: "Deve Güreşleri"

DURMUŞ GENÇ - Ege Bölgesi'ndeki illerde yapılan Yörük kültürünün önemli bir parçası olan geleneksel deve güreşleri, bölge halkı ile yerli ve yabancı turistlerden yoğun ilgi görüyor.

Bir Yörük kültürü olan deve güreşleri Muğla'nın Bodrum, Milas, Yatağan, Menteşe ve Datça ilçelerinde Aralık ve Şubat aylarında her yıl geleneksel olarak düzenleniyor. Etkinliklerde 100'ün üzerinde devenin güreştirildiği ve heyecan dolu anlara sahne olan deve güreşlerini, bölge halkı her yıl sabırsızlıkla bekliyor.

Elde edilen gelirin, eğitim ve sağlık alanında kullanıldığı deve güreşleri, vatandaşların yanı sıra bölgeye gelen yerli ve yabancı turistlerin de yoğun ilgisini çekiyor.

Çevre il ve ilçelerden çok sayıda vatandaş, deve güreşlerini izlemek için erken saatlerinden itibaren etkinliğin yapıldığı alana gelirken, güreşleri, traktör ve kamyon kasalarında izleyen vatandaşlar, havanın güzel olduğu günlerde, bölgede ailece piknik yapmanın keyfini çıkarıyor.

"Turizmin çeşitliliği adına önemli bir aktivite"

Muğla Kültür ve Turizm Müdürü Veli Çelik, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Muğla ve ilçelerinde düzenlenen deve güreşlerine Ege ve Akdeniz bölgelerindeki illerden çok sayıda deve sahibinin hayvanlarıyla katıldığını söyledi.

Deve güreşlerinin özellikle turizm mevsiminin yoğun olmadığı kış aylarında yapıldığını ve bunun da bölge için önemli bir kültürel çeşitlilik olduğunu vurgulayan Çelik, "İlimizin belirli bölgelerinde bu sporu seven çok sayıda insan var. Özellikle deve güreşlerinin yapılacağı günü bekliyor. Bu etkinliklerle insanların bir araya gelmeleri, kaynaşmaları ayrı bir önem arz ediyor" dedi.Kültür turizmi kapsamında güreşlerin bölgede önem arz ettiğini belirten Çelik, güreşlerin hem bölge ekonomisine hem de kültür turizmine katkı sağladığını dile getirdi.

"Yörük kültürünü yaşatıyoruz"

Deve güreşlerinin yıllardan beri Muğla'da geleneksel olarak yapıldığını belirten Menteşe Belediye Başkanı Bahattin Gümüş ise Yörük kültürünü bölgede yaşatmak için çaba sarf ettiklerini, güreşlere de vatandaşların yoğun ilgi gösterdiğini ifade etti.

Gümüş, deve güreşlerinin daha çok Aydın ve İzmir'de yapıldığını fakat son yıllarda Muğla'nın en önemli kültürel etkinliği haline geldiğini dile getirerek, şunları kaydetti: "Menteşe ilçemiz, ismini Menteşe beyliğinden almaktadır. Geçmişte develer, Türkmen beyliklerinde insanların yüklerini taşımak için kullanılırdı. Daha sonra teknolojinin gelişmesiyle, develer güreşe sevk edildi. Yörük kültüründen gelen bir etkinlik burada devam ettiriliyor. Ege Bölgesi'ndeki tüm o Yörük kültürünün bir parçası olan deve güreşi Menteşe'de de yapılıyor."

Devenin, kültürlerinde önemli bir yere sahip olduğunu ve bu nedenle deve güreşlerine gönül verdiklerini aktaran Milaslı deve sahibi Çağrı Kurt ise deve güreşlerinin, Yörüklerin yoğun olarak yaşadığı Ege Bölgesi'nde en az 100 yıllık bir geçmişi olduğunu anlattı.Kurt, Yörüklerin bir kentten başka bir kente yük taşırken develeri kullandığını ve bu yolculuk sırasındaki molalarda ise develerin güreştirildiğini ifade ederek, şöyle konuştu: "Bu gelenek bize dededen, atadan kalma. Biz de devamını getiriyoruz. Kış mevsimi, develerin güreş zamanı oluyor. Develerimizi, her hafta sonu özel olarak giydirerek ve süslüyoruz. Güreşleri takip eden vatandaşlarımıza güzel görüntüler oluşturarak, develerimizi güreş yerine getiriyoruz."

"Güreşini izleyip sucuğunu yiyorlar"

Güreşlerin yapıldığı alanlarda satılan "deve sucuğu" ise izleyicilerden ilgi görüyor. İncirliova'da ürettikleri deve sucuklarını, Ege Bölgesi'ndeki deve güreşleri etkinliğine getirerek satan Lütfi Tarlan, deve sucuğunun kış aylarında Ege Bölgesi'nde vazgeçilmez gıda maddesi olduğunu söyledi.

Tarlan, gittikleri deve güreşlerinde vatandaşların yoğun ilgisiyle karşılaştıklarını anlatarak, "Sucukların içerisinde, kimyon, sarımsak ve diğer baharatlar yer alıyor. Tadı biraz mayhoştur ve biraz ekşidir. Damakta güzel bir tat bırakır" dedi.