Ekonomi Bakanı Zeybekci Açıklaması

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, bakanlık olarak yıl sonunda 45 milyar dolar civarında bir cari açık beklediklerini, oran olarak da bunun yüzde 5,5 civarında görülebileceğini söyledi.

Zeybekci, büyüme rakamları başta olmak üzere ekonomik gelişmelere ilişkin düzenlediği basın toplantısında, çarşamba günü açıklanan büyüme verilerinin ardından ekonominin bu yılan ilk yarısına ilişkin resminin net bir şekilde biçimlendiği söyledi.

Yılın ilk yarısının küresel ekonomik aktivite açısından çok güçlü bir seyir izlemediğini kaydeden Zeybekci, bunun sanayi üretimindeki gelişmelerde, büyüme oranlarında ve dış ticaret verilerinde açık şekilde ortaya çıktığını belirtti.

Avrupa ekonomisinde yıllardan beri gerçekleşen ayrışmanın bu sene de devam ettiğine işaret eden Zeybekci, "18 üyeli Euro Bölgesinde 10 ekonomi, 2008'deki reel GSYH'lerine hala dönemedi. Bu yıl Avrupa'da güçlü olmasa da bir kıpırdanma var ve bunun da ihracatımıza yansımasını doğrudan görüyoruz" diye konuştu.

Zeybekci, gelişmekte olan ekonomilerde büyümenin devam ettiğini ancak bunun hedeflenen büyüme oranlarından daha zayıf bir seyirde olduğunu bildirdi.

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) verilerine göre, yılın ilk yarısında küresel mal ihracatının yüzde 2,3 artarak 8,4 trilyon dolara ulaştığını ifade eden Zeybekci, bu dönemde ihracat artış oranlarının ABD'de yüzde 2,9, AB'de yüzde 4,4 olduğunu kaydetti.

Zeybekci, büyük kısmı Avrupa ülkelerinden oluşan 30 ekonominin hizmet ticareti verilerine bakıldığında, bunların 26'sında ihracat artışı, 4'ünde ise düşüş yaşandığını bildirdi..

"Büyümede yüzde 4 ve üzerini göremeyebiliriz"

Zeybekci, yılın ikinci çeyreğinde gerçekleşen yüzde 2,1'lik büyümeye tarım sektörünün katkısının eksi binde 1, sanayinin katkısının binde 7 ve hizmet sektörlerinin katkısının ise yüzde 2,3 puan olduğunu dile getirdi.

Hizmet sektörünün, 2014 yılının ilk yarısı itibarıyla GSYH içindeki payının yüzde 62,9, sanayinin yüzde 20,1, tarımın da yüzde 6 olduğunu belirten Zeybekci, imalat sanayinin GSYH içindeki payının nominal değerlerle yüzde 16,3 seviyesinde gerçekleştiğini kaydetti.

Zeybekci, reel ekonominin gücü arttıkça Türkiye ekonomisinin daha güçlü olacağını vurgulayarak, "Türkiye ekonomisi büyürken imalat sanayisinin GSYH içindeki payının artması gerektiğine inanıyoruz" dedi.

Zeybekci, ilk 6 ayda özel tüketimin büyümeye katkısının yüzde 1,2 olduğunu dile getirerek, ÖTV'de ve kredi kartı kullanımında yapılan düzenlemelerin etkisinin daha belirgin bir şekilde hissedilmeye başlandığını söyledi.

İç talebin büyümeye katkısının 2014'ün ikinci çeyreğinde negatif binde 4 ve ilk yarıda pozitif yüzde 1,3 olduğunu belirten Zeybekci, "Dolayısı ile 2014'te büyümenin motorunun iç talep değil, ihracat olduğunu birinci ve ikinci çeyrekte gördük" diye konuştu.

İlk çeyrekte yüzde 4,7'lik büyümenin yüzde 2,6'sının net ihracat katkısından geldiğine dikkati  çeken Zeybekci, ikinci çeyrekteki yüzde 2,1'lik büyümenin de yüzde 2,9 puanının net ihracattan geldiğini, ilk 6 ayda yüzde 3,3 büyüyen ekonomiye net ihracatın yüzde 2,7 destek verdiğini bildirdi.

Zeybekci, iç talebin biraz daha canlı olmasını, biraz daha rahat bırakılması gerektiğini de ifade etti.

"Gereksiz ithalatı azaltacağız"

Ocak-Temmuz dönemine bakıldığında, geçen senenin aynı dönemine göre dış ticaret açığının yüzde 24 azaldığına işaret eden Zeybekci, enerji hariç dış ticaret açığının yüzde 47 azaldığını söyledi.

Zeybekci, net ihracatın büyümeye katkısının pozitif olmasını sağlayan bu sürecin sürekliliğini sağlamak için çalışmaları devam ettirdiklerini kaydederek, "Türkiye'de gereksiz ithalatın azaltılması ve üretimin canlandırılması ile ilgili tedbirleri aldık, şu anda da çok önemli tedbirler üzerinde çalışıyoruz. Önümüzdeki dönemde bunları göreceksiniz" dedi.

DTÖ tarafından açıklanan 72 ülkenin en güncel verilerine göre, 2014 yılının ilk 6 ayında 48 ülkenin mal ihracatının arttığını belirten Zeybekci, "Türkiye, 2014 yılının ilk yarısında mal ihracatı artan ülkeler arasında yerini aldı ve mal ihracatı en fazla artış gösteren 18. ülke oldu" ifadesini kullandı.

İhracatın kilogram fiyatının da arttığını kaydeden Zeybekci, "2013'ün ilk çeyreğinde 1,58 dolar olan ihracat kilogram fiyatımız 2014 ilk çeyrekte 1,74 dolara çıktı. 2013'ün 2. çeyreğinde 1,49 olan ihracat kilogram fiyatımız, 2014 2. çeyrekte 1,59 dolara yükseldi. 2013'ün ilk yarısında 1,53 olan ihracat kilogram fiyatımız 2014'ün ilk yarısında yüzde 8,5 artarak 1,66 dolar olarak gerçekleşti" dedi.

Zeybekci, 2013'ün ilk yarısında 1,89 olan ithalat kilogram fiyatının da 2014'ün ilk yarısında yüzde 6,3 gerileyerek 1,77 dolara indiğini kaydetti.

"AB pazarındaki varlığımızı güçlendiriyoruz"

Bakan Zeybekci, AB'nin 2012 sonunda yüzde 39'a kadar gerileyen toplam ihracat içindeki payının, yılın ilk 7 ayında yüzde 43,6'ya yükseldiğini dile getirdi.

İlk 6 ayda AB'nin dünyadan ithalatı yüzde 5,8 artarken, Türkiye'nin AB'ye ihracatının yüzde 13,9'a yükseldiğini belirten Zeybekci, "AB'nin ithalat artışının 2 katından hızlı bir şekilde ihracatımızı artırdık. 28 üyeli birliğin 26 üyesine ihracatımız arttı. AB pazarındaki varlığımızı güçlendirdiğimiz bir dönem yaşadık" dedi.

Zeybekci, Rusya, Ukrayna, Irak, Suriye, Mısır, Libya gibi pazarlardaki siyasi gelişmelerin, bu ülkelerin ithalatlarını yavaşlattığını ifade ederek, Ortadoğu'ya ihracatın da geçen yılın ilk 7 ayında yüzde 3 düşerek 20,4 milyar dolara indiğini söyledi.

Irak'a Haziran-Temmuz döneminde yaşanan sert ihracat düşüşünün devam ettiğine dikkati çeken Zeybekci, bunun ihracatı maksimum 2-2,5 milyar dolar aşağı çekebileceğini ama gelişmelerin bunun oldukça altında olacağını kaydetti.

Zeybekci, 2013'te 46,5 milyar dolar hizmet ihracatı, 23,4 milyar dolar da hizmet ithalat yapıldığını belirterek, "Benzer eğilim, bu yılın Ocak-Temmuz dönemi için de devam etti. Bu dönemde Türkiye 26,4 milyar dolarlık hizmet ihracatı yaparken, yaklaşık 14 milyar dolarlık hizmet ithalatı gerçekleştirildi ve toplamda 12,4 milyar dolar fazla verdi. İhracatımız yüzde 7,1, ithalatımız yüzde 4,3 arttı. Böylece, hizmet ticareti fazlası da yüzde 10,5 büyümüş oldu" ifadelerini kullandı.

Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin 2014 yılının ilk 8 ayında yaşanan olumsuz gelişmelerden asgari seviyede zararla çıktığını vurgulayan Zeybekci, bu dönemde 11,1 milyar dolar değerinin üzerinde 143 proje üstlenildiğini söyledi.

Zeybekci, bu yıl hizmet ihracatında 50 milyar dolar sınırını geçeceklerinin de altını çizdi.

"Yıl sonunda 45 milyar dolarlık cari açık bekliyoruz"

Ekonomi Bakanı Zeybekci, 2014 yılının ilk 7 ayında cari açığın 26,8 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiğini, geçen yılın aynı dönemine kıyasla 16,7 milyar dolarlık bir iyileşme yaşandığını belirtti.

Yılın ilk yarısında cari açığın GSYH'ye oranının yüzde 6,3 olduğunu belirten Zeybekci, "Ekonomi Bakanlığı olarak biz yıl sonunda 45 milyar dolar civarında bir cari açık bekliyoruz. Oran olarak da yıl sonunda yüzde 5,5 civarında bir cari açık oranı görebiliriz" değerlendirmesinde bulundu.

Zeybekci, doğrudan yabancı yatırımların, 2014 yılının ilk 7 ayında geçten yılın aynı dönemine göre yüzde 9 oranında arttığını ve 7,9 milyar dolara ulaştığını söyledi.

Türkiye'ye en yüksek doğrudan yabancı sermaye girişinin yüzde 79'luk payla, Avrupa ülkelerinden olduğunu bildiren Zeybekci, Türk girişimcilerin bu dönemde yurtdışında yaptıkları yatırımın 2,4 milyar dolar olduğunu kaydetti.

Zeybekci, bakanlık olarak 7 aylık dönemde 2 bin 415 adet teşvik belgesi düzenlendiklerini de vurgulayarak, bu belgeler çerçevesinde 36,3 milyar lira sabit yatırım gerçekleşmesi ve 81 bin kişilik ek istihdamın öngörüldüğünü ifade etti.

İşsizlik oranı ile istihdam oranının da arttığına işaret eden Zeybekci, "Son 1 yılda işgücü hacmi 1 milyon 639 bin kişilik artışla yaklaşık 29,1 milyon oldu. İşgücüne katılım oranı yüzde 51,2 ile şimdiye kadarki en yüksek düzeyinde" diye konuştu.

- Ankara