Filistinli Mahkumlara "Kazlara" Reva Görülmeyen Muamele

İsrail'de dün çıkarılan bir yasa ile açlık grevi yapan mahkumların "zorla beslenmesi"nin önü açıldı ancak ülkede aynı muameleyi kaz ve ördeklere yapmak, "hayvan haklarına" aykırı olduğu için yasak.

İsrail Yüksek Mahkemesi 2003 yılında aldığı bir kararla, çiftliklerdeki kaz ve ördeklere "zorla besleme" yapılmasını yasaklamıştı. Çiftliklerde, kaz ve ördeklere "daha hızlı gelişmeleri" için zorla besleme yapılmasını hukuka aykırı bulan mahkeme, söz konusu kararında, "çiftçilik ihtiyacının hayvanların korunmasından daha öncelikli olmadığını" vurgulamıştı.

İsrail meclisi Knesset'te dün çıkarılan bir yasa ile açlık grevindeki mahkumların "zorla beslenmesine" imkan tanınması ise eleştirilere neden oldu.

Söz konusu yasayı AA muhabirine değerlendiren İsrail meclisindeki Arap milletvekillerinden Basim Gassal, "Filistinliler, İsrail'de hayvanların sahip olduğu haklara bile sahip değil" dedi.

"İşkence 'meşru' hale geldi"

"Zorla besleme" yasası ile işkencenin "meşru" hale getirildiğini belirten Gassal, "İsrail, açlık grevi yapan Filistinli mahkumlara karşı işkence yapılmasını yasal hale getirdi. Bu kanun sözde İsrail demokrasisi üzerindeki birçok soru işaretini hatırlattı. İsrail, Ortadoğu'daki tek demokrasi olduğunu iddia ediyor. İşkenceyi meşru hale getiren bir demokrasi gerçek demokrasi değildir" ifadelerini kullandı.

Gassal, İsrail hükümetinin, yasayla, açlık grevindeki Filistinli mahkumları, "eğer açlık grevinden vazgeçmezseniz mahkemeden karar çıkartarak zorla besleme yasasını uygularız" diyerek tehdit ettiğini ve bu şekilde "direnişten caydırmaya çalışacağını" kaydetti.

Doktorlardan yasaya tepki

Dünya Sağlık Derneği'nin 1975 yılında yayınladığı Tokyo Deklarasyonu'na göre mahkumların "zorla beslenmesi" yasak.

"Zorla besleme"nin etik olmadığını belirten İsrailli doktorlar da yasaya tepki gösteriyor. İsrail Sağlık Derneği Başkanı Leonid Eidelman, geçen ay yaptığı açıklamada, doktorlara "zorla besleme" uygulamasına katılmamaları uyarısında bulunmuştu. Eidelman ayrıca, yasaya muhalefetlerini bakanlar ve yargıçlar nezdinde her fırsatta dile getirdiklerini kaydetmişti.

- BM:  "Zorla besleme zalimce ev gayri insani"

Birleşmiş Milletler (BM) özel raportörleri geçen ay İsrail meclisine, "zorla besleme" yasasının onaylanmaması çağrısında bulunmuştu.

BM Özel Raportörü Juam Mendez, "Kendilerine yönelik bir suçlama olmadan tutuklanmalarını protesto eden yetişkinlerin zorla beslenmesi veya onlara fiziksel ya da psikolojik baskı uygulanması kabul edilemez. Bir mahkumun beslenmeme yönündeki iradesine, bunu gönüllü olarak yaptığı sürece saygı duyulmalı" değerlendirmesinde bulunmuştu.

Mendez, mahkumların yararı hedeflenerek bile uygulansa zorla beslemenin "zalimce, gayriinsani ve aşağılayıcı muamele" olduğunu kaydetmişti. BM özel raportörlerinden Anand Grover de, "Mahkumlar kendi vücutlarını, sağlıklarını kontrol etme hakkına sahiptir ve buna saygı gösterilmeli" diyerek zorla besleme yasasına karşı çıkmıştı.

İdari tutukluk: Suç isnadı olmadan mahkumiyet

İsrail istihbaratı, gizli güvenlik bilgilerine dayanarak "idari tutuklama" adı altında Filistinlileri 1 ila 6 ay alıkoyabiliyor. Tutuklunun İsrail güvenliği için tehlike teşkil ettiğine karar verilmesi halinde askeri hakim, suç isnadında bulunmadan tutukluluk süresini 5 seneye kadar uzatabiliyor. Filistinli aileler sık sık gösteri düzenleyerek, uluslararası toplum ve kuruluşlardan bu konuda yardım talep ediyor.

Batı Şeria'nın kuzeyindeki Cenin kentinde yaşayan ve 2012 yılından beri idari tutuklu olarak İsrail hapishanesinde bulunan Hıdır Adnan, 6 Mayıs'ta başladığı açlık grevini 42 gün boyunca sürdürmesinin ardından serbest bırakılmıştı.

Filistin Esirler Bakanlığı verilerine göre, İsrail hapishanelerinde 7 binden fazla Filistinli tutuklu bulunuyor.