Muğla'da Tütün Hasadının Zorlu Yolculuğu

DURMUŞ GENÇ - Muğla'da gün doğmadan önce çalışmaya başlayan kadınlar 35 lira yevmiye ile tütün hasadı yapıyor.

1990'lı yıllarda uygulanan kota nedeniyle tütün üretimine ara verilen Muğla ve ilçelerinde özel sektörün ihtiyaca göre alım yapması ve kotanın kalkmasıyla  tütün ekimine yeniden dönüş başladı.

Kullanımı son yıllarda giderek yaygınlaşan makineler yardımıyla tarlalarını temizleyerek ekime hazırlayan çiftçiler, tütün fidelerini toprakla buluşturuyor. Çiftçiler, yaklaşık 3 ay sonra zahmetli bir tütün hasadıyla topladıkları tütün yapraklarını tek tek iplere dizerek seralarda kurutmaya bırakıyor.

Muğla Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü verilerine göre, geçen yıl Muğla merkez, Milas, Fethiye, Kavaklıdere, Yatağan ve Ula ilçelerinde 21 bin 753 hektar alana 472 üretici tarafından tütün ekildi.

Bu yıl ise ilçelerin yanı sıra Muğla'nın Akkaya, Düğerek, Ortaköy, Yaraş Mahalleleri'nde yaşayan üreticiler geçmiş yıllarda ciddi gelir elde ettikleri dünyaca ünlü Muğla tütünü üretiminin sona ermemesi için mücadele ettiklerini söyledi.

Muğla'da tütün hasadında günlük 35 lira yevmiye alan kadınlar, gün doğmadan tarlaya gidiyor. Kafalarına taktıkları madenci ışıkları yardımıyla gecenin kararlığında tütün toplayan bazı kadınlar, bırakacak kimseleri olmadığı için çocuklarını da yanlarında götürerek traktör kasalarında hazırladıkları beşiklerde uyutuyor.

Güneş batıncaya kadar tütün kıran kadınlar, gündüz yaklaşık 40 dereceyi bulan sıcak havada topladıkları tütünleri dizerek aile ekonomisine katkı da bulunuyor.

Muğla Ziraat Odası Başkanı Mehmet Baştuğ, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 90'lı yallarda Muğla'da yaklaşık 20 bin kişinin tütüncülük yaptığını bugün ise sayının 2 binlere düştüğünü söyledi.

Baştuğ, önceki yıllarda üretilen tütünlerin TEKEL tarafından alındığını ve belirli bir kota olduğunu hatırlatarak, şunları kaydetti:

"Muğla ve ilçelerinde tütün üretimiyle uğraşan çiftçiler ürettikleri ürünü, anlaşmalı oldukları firmalara veriyor. Tütünü artık TEKEL almıyor. Özel sektör alıyor. Bu nedenle herhangi bir kota yok. Özel sektör de ihtiyacı kadar üreticilerle sözleşme yaparak alıyor. Muğla'da yıllar önce tütüncülük ön plandaydı. Düğünler tütün hasadından hemen sonra yapılırdı. Tütün ekimi yapan çiftçiler iyi para kazanır, oğullarını, kızlarını evlendirir, evini, arabasını alırdı.  Zor ve zahmetli bir iş olduğu için eskisi kadar bölgemizde tütün ekimi yapılmıyor. Son 3 yıldır özel sektörün teşvikiyle yeniden canlanan tütüncülük bölge halkını yeniden umutlandırdı."

Düğerek Mahallesi'nde, 20 yıldır buğday yetiştirdiği arazisinin bu yıl ilk defa tütünle buluştuğunu belirten Nuri Düzgün, eskiden kilogramı en az 50 liraya satılan tütünün bugün ancak 10 ila 12 liradan alıcı bulduğunu belirtti.

Uzun yıllar sonra ilk hasatlarını bu yıl yapacaklarını anlatan Düzgün, "Tütün sadece yetiştiren için değil, kadınlarımız için de önemli bir gelir kapısı. Yüzlerce kadın tütün tarlalarında yevmiye ile çalışıp ekmeğini çıkarıyor"  dedi.

Düzgün, dikimden hasada yaklaşık 10 aylık zorlu bir süreçte tütün üretimi yaptıklarına işaret ederek, dikim ve bakımı gündüz yapılan tütünün gece ise kırımının yapıldığını dile getirdi.

Sıcak havada kırım yapıldığı zaman tütünün buruştuğuna değinen Düzgün, "Tütüncülük çok zor ve meşakkatli bir iş. Bir yıl öncesinden çalışacak işçilere avans vererek ancak işçi bulabiliyoruz" diye konuştu.

Düzgün, son yıllarda tütün üretiminin yeniden canlandığını fakat fiyat olarak üreticinin tatmin olmadığını, bu nedenle kendilerinin ve çalışan kadın işçilerin de mağdur olduğunu belirtti.

Aydın'dan tütün kırımı için Muğla'ya gelen İlknur Türkmen ise yaklaşık 12 saat çalışarak tütün kırımı ve dizimi yaptıklarını söyledi.

Tütün hasadının çok zor bir iş olduğunu kaydeden Türkmen, şöyle konuştu:

"Tütün kırımına gece başlıyoruz daha sonra topladığımız tütünü öğlen saatine kadar diziyoruz. Yakında düğünüm olacak. Aile bütçemize katkı sağlamak için Muğla'ya tütün kırımı yapmak için geldim. Burada yevmiyeler peşin veriliyor. Her ne kadar zor ve zahmetli bir iş olsa da para kazanmak güzel bir duygu." - Muğla