Görevleri Tarihi Eserleri Korumak Ama…

Türkiye'de eşine rastlanılmayacak özelliklere sahip sivili mimarlık örneği Süleyman Ağa konağı, Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu'nun kararı nedeniyle az daha yok oluyordu. Batı Barok ve Avrupa kültürünü yansıtan Erzurum'daki tek eser olma özelliğini taşıyan, Meşrutiyetle aynı yıl yapılan 106 yıllık bu Erzurum Konağı, bitişiğinde yapılan kazı nedeniyle yıkılma tehlikesi atlattı. Büyük bir risk altına giren konakta bazı duvarlar ve tavanda göçükler meydana geldi. Yakutiye Belediyesi, inşaatı mühürlerken tarihi Camilerin yıkılıp yeniden yapılması gibi ucube bir uygulamaya sessiz kalan, tarihi eserin çökme riskine rağmen bitişikte inşaat yapımına izin veren Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu'nun tavrı merak konusu.

Erzurum'un en merkezi yerinde bulunan tarihi Süleyman Ağa konağı, bitişiğinde Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından verilen izinle yapılan inşaat çalışması nedeniyle yıkılma tehlikesi atlattı. Tarihi konağın bitişiğinde yapılan inşaat çalışmasında ağır tonajlı araçlar, kepçeler kullanıldı. Yıkım sırasında tarihi konağın bazı duvarları ve tavanlarında çatlamalar, ayrılmalar meydana geldi. Yakutiye Belediyesi, ihbar üzerine inşaatı durdurdu. Konak sahiplerinden Abdul Vahap Atmaca, ilgililer hakkında suç duyurusunda bulunacaklarını söyledi. İnşaat kazısı nedeniyle büyük hasar gören tarihi Erzurum konağı, 1908 tarihinde yapılmış.

KURUL, ÜNİVERSİTE, ŞEHİR BUNLARA SEYİRCİ KALDI

Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu, konak sahiplerinin, Yakutiye İlçe Belediyesinin itirazlarına rağmen, içerisinde akademisyenlerinde yer aydığı 28.08.2012-403 sayılı toplantı kararıyla tarihi Erzurum konağı bitişiğinde inşaat yapılmasının hiçbir sakıncası olmadığına karar vermişler. Bu Kurul ve Kültür Varlıklarını Koruma ile görevli Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü, yakın zamanda tescilli ve tarihi camilerin yıkılıp yeniden yapılmasına göz yummuşlardı. Kurulun göz yumduğu başka bir tarihi facia ise Erzurum Valilik Konağı olarak bilinen, şimdi İdare Mahkemesi tarafından kullanılan tarihi binanın adeta tarih kokan ve tescile konu özelliklerinin yok edilip, içeriden betonarmeye çevrilmesiyle yaşanmıştı.

Paha biçilmeyen ve Türkiye'de bir örneği bulunmayan konağın göz göre göre yok edilmeye çalışıldığını ifade eden Atmaca, "Bu olay tamamen tarihe bir saldırıdır. Bu binada oluşan hasarlardan Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu sorumludur. Buraya ruhsat ve izin verenler hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunacağız. Acilen bu kazı ve inşaat durdurulmalıdır" dedi.

BATI YAPI SANATININ ENDER ÖRNEĞİ

Kayıtlarda 'Hacı Bekirzade Ağa Konağı" olarak geçiyor. Sahibi Erzurumlu Süleyman Ağa. Tüccar, ufuk sahibi, çocuklarını okutmuş. Onlardan biri bütün Erzurum'un tanıdığı Fizo Baba. Fizo Baba lakaplı Hüseyin Karagöl, Diş Hekimliği, ardından Fizik okumuş. Erzurum Lisesinde Fizik öğretmenliği yapmış. Konak, uzun ve ilginç öyküye sahip. Şayet elbirliğiyle yok edilmezse çeşitli öykülere konu olacak.

YAKUTİYE BELEDİYESİ MÜDAHALE ETTİ

Stili, tarzı, yapımından günümüze büyük bir tarih hazinesi olan Süleyman Ağa konağı adeta çevresi kötü yapılaşma ile tehdit altına alınmış. Yıkılması, yok edilmesi için neredeyse şartlar hazırlanmış. Konağın şimdiki sahibi ve ailenin varisi Abdul Vahap Atmaca, ciddi masraflar yaparak ayakta tutmaya çalıştıkları konağın yok edilmesine müsaade etmeyeceklerini söylüyor.

Konak bitişiğinde yer alan, yıkımıyla tarihi konağı tehdit eden bina için inşaat ruhsatı mahkeme kararı sonucu Yakutiye Belediyesinden verilmiş. Yakutiye Belediyesi, bura için ruhsat vermemek için direnmiş. Kurul, tarihi konağa yönelik tehdit oluşmayacağı hükmüne varmış. Bina sahipleri kurulun kararına rağmen ruhsat vermeyen Yakutiye Belediyesi'ni dava etmiş. Ardından mahkeme Kurul Kararını dikkate alarak inşaat ruhsatı verilmesi yönünde karar vermiş. Bu kararın ardından bina sahiplerinin başlattığı ağır tonajlı iş makineleri ile kazı sırasında konak yıkılma tehlikesi atlattı. Tavan ve duvarlarında açılmaların oluştuğu konak sahipleri suç duyurusunda bulundular. Yakutiye Belediyesi ise inşaat kazısını durdurup kazılan alanı doldurdu.

Kurulun 2012 yılında inşaat ruhsatı verilmesinde sakınca olmadığına dair aldığı karar bilgileri yer alıyor. Bu kararın ardından bina sahipleri mahkeme aracılığıyla inşaat ruhsatı alarak kazı çalışması başlattı. - ERZURUM