Görümlü Davası

Şırnak'ın Silopi ilçesine bağlı Görümlü köyünde, 14 Haziran 1993'te 6 köylüyü aldıktan sonra öldürdükleri iddiasıyla dönemin 23. Jandarma Sınır Tugay Komutanı emekli Tuğgeneral Mete Sayar'ın da arasında bulunduğu 6 kişinin "birden çok kimseyi öldürmek" suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis istemiyle yargılanmasına devam edildi.

Güvenlik gerekçesiyle Şırnak'tan Ankara'ya nakledilen davanın Ankara 9. Ağır Ceza Mahkemesindeki duruşmasına tutuksuz sanıklar, bazı maktul yakınları ve tarafların avukatları katıldı. HDP Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan'ın da izlediği duruşmada, müdahillerden Meryem Şimşek ve Hacı Akıl, Kürtçe tercüman aracılığıyla ifade verdi.

Meryem Şimşek, öldürülen köylülerden birinin babası Hamdi Şimşek, diğerinin ağabeyi Hikmet Şimşek olduğunu belirtti ve sorumlulardan şikayetçi olduğunu söyledi.

Şimşek, sabahleyin evlerine gelen askerlerin baba ve ağabeyini götürdüklerini, bundan sonra kendilerinden haber alamadıklarını anlatarak, "Evdeki eşyaları, yatakları toplayıp, yakmışlar. Bebeğin beşiğini bile yakmışlar. Annem 2-3 gün sonra savcılığa giderek ne olduğunu sordu. Ama hiçbir cevap vermediler. Şimdiye kadar da ne olduğu bilgisini edinemedik" diye konuştu.

Olaydan bir gece önceki çatışmayı hatırlayıp, hatırlamadığının sorulması üzerine Şimşek, "Akşam evdeyken silah sesleri duyduk. Silah sesleri uzaktan geliyordu. Gece geç saatlerdi. Ertesi gün de askerler gelerek, babamı ve ağabeyimi aldı" dedi.

"Askerler eve geldiklerinde bir şey aldılar mı?" sorusu üzerine Şimşek, Türkçe İncil ile Hz. İsa ile ilgili bazı kasetlerin alındığını bildirdi.

Şimşek soru üzerine, annesinin olaydan 2-3 gün sonra savcılığa başvurduğunu, sonra birkaç kez daha savcılığa gittiğini aktardı ve halen ikamet ettiği Brüksel'e 19-20 yıl önce yerleştiğini bildirdi.

Müdahil Hacı Akıl ise 1993'ten 1996'ya kadar yakını İbrahim Akıl'dan haber alamadıklarını anlatarak, 1996'da nüfus müdürlüğüne gidip İbrahim Akıl için kayıp bildiriminde bulunduklarını anlattı. Nüfusa "kayıp" yazılması talebi reddedilince memurların İbrahim Akıl'ın eceliyle öldüğünü işlediklerini kaydeden Akıl, ancak bunun ailenin beyanı olmadığını ifade etti.

-Tanıktan suçlama

Duruşmada tanık olarak dinlenen Yusuf Özdemir, olay tarihinde Görümlü köyünde askerlik yaptığını bildirerek, "Gece taburda çatışma olmuştu. Sabahleyin, Tugay Komutanı Mete Sayar, telsizle Bölük Komutanı Hasan Basri Vural'a isim verdi ve 'Bu 7 kişiyi tabura getireceksin' dedi. Köye gittik ve 7 kişiyi getirdik. Mete Sayar da helikopterle tabura geldi. 'Burada 6 askeri şehit etmişler, bunun intikamını alacağım' dedi. 7 kişiden birini sonra ayırdılar. Bu kişilere işkence yaptılar, dizlerinden taradılar. Daha sonra da vurdular" diye konuştu.

Ayrılan köylünün köyün alt tarafındaki ormanlığa bırakıldığını söyleyen Özdemir, "köylüleri kimin öldürdüğünün" sorulması üzerine, taburdaki bütün askerlerin gözü önünde, "8-10 kişinin" köylülere ateş ettiğini ileri sürdü.

Özdemir, "Yakup Astsubay, Davut Astsubay, İbrahim diye biri, Şaban diye Rizeli bir asker vardı. Samsunlu Süleyman Çavuş vardı. Kimi direkt köylülere ateş etmiştir, kimileri havaya sıkmıştır. Tam bilmiyorum. Yüzden fazla mermi sıkmışlardır. Tahmini olarak 15-20 metreden sıktılar. Zaten adamları dizinden vurunca ölmüşlerdi. Bunu birçok kişi gördü" diye konuştu.

-"Yeşil'in akrabası olduğum için..."

Mahkeme heyeti Özdemir'e, telsiz konuşmasını duyduğuna ilişkin sözlerine atfen, "Paşayla tabur komutanı konuşuyor, sen nasıl çok net duyuyorsun?" sorusunu yöneltti.

Özdemir, "Yeşil kod adlı Mahmut Yıldırım'ın köylüsü ve akrabası olduğum için sanırım bana güveniyorlardı. Bunları duyan birkaç arkadaş daha vardı" dedi.

Neden bildiklerini açıklamak için 17 sene beklediğinin sorulması üzerine Özdemir, "Anlatsaydım, beni öldürürlerdi. Şartlar değişti. Bir gün evde oturuyorum, Silopi'de cesetleri aradıklarını öğrendim. Gittim ve 'Bu olayı biliyorum, benim yanımda oldu, can güvenliğim olursa konuşurum' dedim" ifadelerini kullandı.

Tanık Özdemir'in, beyanının bir yerinde Kesiktepe'deki çatışmada "2 askerin" şehit düştüğünü söylemesi üzerine sanık avukatlarından Çağatay Kayıran, "Kesiktepe'de 6 kişi şehit oluyor, tanık ise bunu 2'ye indirecek kadar milli şuurdan yoksun" dedi.

Müdahil avukatlarının tanığa hakaret edildiğine ilişkin tepkisi üzerine Kayıran, "Hakaret ediyorsam, ona ediyorum" diye çıkıştı.

Müdahil avukatlarından Tahir Elçi, "Sanık avukatı, tanığı baskı altına alarak, hakaret ve rencide ederek, soru yöneltmiştir" dedi.

Sorgusuna devam edilen tanık Özdemir, Avukat Kayıran'ın eleştirileri üzerine, "4 askerin PKK tarafından değil, mayın patlaması sonucunda hayatını kaybettiğini, geceki çatışma sonucunda ise taburda 2 askerin şehit düştüğünü" iddia etti.

O gece kendisinin de mevzi nöbetinde olduğunu ve çatışmaya katıldığını anlatan Özdemir, sorulması üzerine sanıklardan Murat Ali Yıldız ve Serdar Tekin'in köylülere ateş edenler içinde bulunduğunu öne sürdü.

Özdemir, "Tansel Erok'u şahsen tanımıyorum. Bu olayla ilgili Tansel Erok oradaymış. Ateş ettiğini görmedim. 10-15 belki de 20 kişi ateş etti" iddiasında bulundu.

Köylüleri tabura getirenler arasında bulunduğunu, ancak köylülere ateş etmediğini anlatan Özdemir, "O işe gönül koyanlar belliydi" dedi.

-"Ev yakıldığını görmedim"

Sanıklardan Serdar Tekin, tanığın köylüleri öldürenler arasında bulunduğunu iddia ettiğini hatırlatarak, "Ben, çatışma gecesi vuruldum. Sabah saat 05.00'ten sonraki bir saatte helikopterle Şırnak'a nakledildim" diye konuştu.

Tekin'in avukatı Doğukan Bahşi de tanığın ifadelerinin tutarsız olduğunu kaydederek, "Müvekkilimin, birbuçuk ay önce oradan ayrıldığına ilişkin resmi belgeler var. Neye dayanarak, müvekkilimin orada olduğunu söylüyor?" diye sordu.

Tanık Özdemir, köylüler alındığında köydeki evlerin yakılıp yakılmadığı sorusuna, "Ben şahsen öyle bir şey görmedim" dedi.

Sanıklardan Murat Ali Yıldız, "Tanığın beni görmesi mümkün değil. Beni ancak rüyasında görmüş olabilir. Yargılanmadan önce tanıdığım kişiler yalnızca İbrahim Kıraç ve Hasan Basri Vural'dı. Mete Sayar beni görmez, tanımaz. Ben, kıdemli yüzbaşı olarak Mete Sayar'ı hiç görmemişim. Er Yusuf Özdemir ise onların yanında emir subayı gibi dolaşıyor. Böyle bir şey mümkün değil" diye konuştu.

Sanık Hasan Basri Vural, "Tanık, komutanlara yakın olduğunu söylüyor. Bana nasıl yakınmış?" diye sordu. Özdemir, "Bana güvendikleri için yanlarında bulunuyordum" dedi.

Vural'ın, o dönem taburda tank olup olmadığını sorması üzerine, Özdemir, "tankların, Kesiktepe'nin arkasında bulunduğunu" söyledi.

Cevap üzerine Vural, "Tanklar bizden sonra geldi. Bunun kayda geçmesini istiyorum" ifadesini kullandı.

Sanık Mete Sayar, telsizle köylülerin isimlerini bildirdiği iddiasını yanıtlarken, telsizlerin başkalarınca da dinlenebileceğini belirterek, "Telsiz dinlemesinde ben açık ve seçik isim verebilir miyim?" diye sordu.

Müdahil avukatlarından Tahir Elçi, "ANAP'lı dayınızı kimler öldürdü?" sorusu üzerine Özdemir, "Bence JİTEM öldürdü, PKK'ya mal etti" dedi.

Müdahil avukatları, çapraz sorgu sırasında, zaman zaman "sanığın taciz altında olduğunu" iddia ettiler ve mahkeme heyetine yönelik eleştirilerde bulundu. Avukatlar, sanıkların tutuklanmasını talep ederken, cumhuriyet savcısı bunun reddini istedi.

Sanık avukatları ise tanığın beyanının çelişkili olduğunu savunarak, tutuklama isteminin reddini talep etti.

Duruşma, sanıkların tutuklanması talepleri reddedilerek, eksiklerin giderilmesi için ertelendi.

-İddianame

Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan iddianamede, 13 Haziran 1993'te Görümlü köyü yakınlarında 6 güvenlik görevlisinin, terör örgütü mensuplarınca şehit edildiği, 13'ünün yaralandığı belirtiliyor.

Olaydan bir gün sonra Mete Sayar'ın talimatı üzerine askerlerin, köy ve civarından 12 kişiyi alarak, Tekirdağ Ulaş'tan gelen ve Görümlü Jandarma Karakolu'nda geçici konuşlanan 3. Zırhlı Tugay 2. Tabur Komutanlığına götürdükleri aktarılan iddianamede, bu kişilerden 6'sının serbest bırakıldığı, diğerlerinden ise bir daha haber alınamadığı kaydedilmişti.

İddianamede, "maktullerin cesetlerine ulaşılamamışsa da askerler tarafından tabura götürüldüklerine ve burada öldürüldüklerine dair çok sayıda tanık beyanının bulunması ve aradan 20 yıl geçmesine rağmen maktullerden haber alınamaması nedeniyle öldürüldüklerine dair dava açılmasını gerektirecek delillerin bulunduğu" ifadesine yer verilmişti. - Ankara