Grafikli - Yemen'de Husilerin Gerileyişi ve Son Durum

SİNAN YİTER - Yemen'de ocak ayında başlayan kriz ve Husilerin yönetime müdahalesi ile değişen siyasi dengeler, Aden'de kazanılan zaferin ardından Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi yanlısı Halk Direnişi Güçleri'nin (HDG) lehine değişiyor.

Ülkedeki otorite boşluğundan yararlanarak önemli kentleri kontrol altına alan Husi Ensarullah Hareketi'nin Aden'den çıkarılması ile başlayan HDG ilerleyişi, İbb, Taiz, Abyan gibi yakın kentleri de içerecek şekilde genişledi. Eski Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih'in de sahada askeri destek verdiği Husiler, Sana, Hacce, Amran ve Sa'da gibi kuzey hattını elinde tutmaya devam ederek Suudi Arabistan üzerinde baskı oluşturmaya çalışıyor.

HDG'nin bu ilerleyişinin Husilerin en güçlü olduğu başkent Sana'ya kadar ulaşıp ulaşmayacağı merak ediliyor.

Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerinin hava desteği verdiği HDG'nin, 17 Temmuz'dan itibaren büyük çapta ilerleme kaydettiği Yemen'de, ülke genelinde oluşan yeni nüfuz alanları ve askeri dengeler şu şekilde:

Kuzey vilayetleri

Azal Vilayeti: Bu bölge ülkenin kuzeyinde başta başkent Sana, Amran, Sa'da ve Zamar gibi önemli kentleri kapsıyor. Ensarullah Hareketi'nin (Husiler) kurulduğu ve hareketin idari merkezi olan Sa'da kenti ile Hacce, Amran ve Sana Husilerin kontrolünde bulunuyor.

Tihame Vilayeti: Batıda liman kenti Hudeyde ile Mahvit, kuzeyde ise Hacce gibi önemli bir liman kentinin bulunduğu vilayette de kesin bir Husi kontrolü görülüyor.

Seba Vilayeti: Doğuda petrol ve gaz yataklarının bulunduğu Marib, kuzeyde Suudi Arabistan sınırındaki el-Cevf ve güneyde bir dönem el-Kaide'nin kontrolündeki el-Beyda ve Şebva kentlerini içinde barındırıyor. El-Cevf ve Şebva, Husi kontrolü altında bulunurken, Marib kısmen denetim altında tutulabiliyor. Husiler, Marib'in Sarvah, Habbab ve Hariyb el-Karmiyş bölgelerini elinde tutuyor, HDG'ya bağlı silahlı kabileler ise petrol ve doğalgaz yataklarının bulunduğu Marib kentinin merkezini kontrol ediyor. Marib'in bir diğer önemli merkezi olan Mezbah'da ise iki grup arasındaki çatışmalar devam ediyor.

El Beyda'da ise HDG, Husilere karşı avantaj elde etmiş durumda.

-Güney bölgeleri HDG'nin elinde

Aden Vilayeti: Taiz ve İbb kentinin bir kısmının da dahil olduğu, ülkenin kuzeyi ile güneyi arasındaki geçiş bölgesi kısmen Husi kontrolü altında. Ancak son günlerde meydana gelen şiddetli çatışmaların ardından HDG güçleri, Taiz ve İbb'de 10'dan fazla ilçeyi kontrol altına alarak Husileri Sana'ya doğru geri çekilmeye zorluyor.

Aden'in güneyine açılan Lahic kenti HDG kontrolüne geçerken, Aden ise 17 Temmuz'daki çatışmalardan sonra tamamen HDG birliklerinin eline geçti. Bölgenin diğer önemli merkezlerinden Dali ve Abyan da HDG'nin yardımıyla Husilerden kurtarıldı ve hükümete bağlı ordu güçlerine teslim edildi.

Hadramevt Vilayeti:  Ülkenin doğusunda, nüfus yoğunluğunun az olduğu ve çoğunluğu çölle kaplı Hadramevt vilayeti, güneydoğusunda Hint Okyanusu kıyısındaki stratejik kent Mukalla ve kuzeydoğusunda Şibam, Tarim gibi kentlerden oluşuyor.

Mukalla kenti el-Kaide kontrolünde bulunurken, Şibam ve Tarim ile Umman sınırına ulaşan bölgeler hükümete bağlı ordu birliklerinin denetiminde.

Husilerin Yemen'deki ilerleyişini durdurmak için Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri, 26 Mart'ta "Kararlılık Fırtınası" adı verilen hava harekatı başlatmıştı. Hadi yönetiminin müdahale çağrısı üzerine başlatılan operasyonun 21 Nisan'da sona erdiği açıklanmıştı. Daha sonra Yemen halkı için artık "Umuda Dönüş" operasyonunun başladığı duyurulmuştu. Son haftalarda HDG güçleri, Aden'den başlayarak Husilerin denetimindeki birçok bölgeyi ele geçirmişti. Taraflar arasındaki çatımalar da birçok bölgede devam ediyor.