Haftanın Tarihine Bakış

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi 4 Mart 1964'te Kıbrıs'a uluslararası güç gönderme kararı aldı.

Belli başlı öteki olaylar -

1 Mart

1430- Selanik, Padişah II. Murad zamanında fethedildi.

1921- Mehmet Akif'in (Ersoy) "İstiklal Marşı", Maarif Vekili Hamdullah Suphi Bey tarafından Mecliste ilk kez okundu.

1923- Mustafa Kemal Paşa, TBMM'nin yeni çalışma dönemini açtı. Mustafa Kemal'in açış konuşmasını Mecliste dinleyiciler balkonundan izleyen Latife Hanım, Meclise gelen ilk kadın oldu.

1925- Anadolu Ajansı (AA) Türk Anonim Şirketi kurularak, AA şirket statüsüne kavuştu. Ahmet Ağaoğlu AA'nın ilk Yönetim Kurulu Başkanı, Alaeddin Bey ilk Genel Müdürü oldu.

1926- 1889 İtalyan Zanardelli yasası esas alınarak hazırlanan yeni Türk Ceza Kanunu, TBMM'de kabul edildi.

1935- TBMM 5. Dönem çalışmalarına başladı. Atatürk, 4. kez Cumhurbaşkanı seçildi. TBMM'de ilk kez 18 kadın milletvekili yer aldı.

1958- İzmit Körfezi'nde çalışan "Üsküdar" vapuru, saatteki hızı 130 kilometreyi bulan kasırga yüzünden Soğucak mevkisinde battı. 293 yolcudan 76'sı öğrenci 272 kişi öldü; 21 kişi kurtuldu.

1968- Milli Bakiye usulünü kaldıran yeni Seçim Kanunu TBMM'de kabul edildi.

1974- Tiyatro sanatçısı Hüseyin Kemal Gürmen 73 yaşında öldü.

1978- Adnan Menderes'in oğlu, Adalet Partisi Aydın Milletvekili Mutlu Menderes trafik kazası sonucu öldü.

1983- " Hakkari'de Bir Mevsim" adlı film, Berlin Film Şenliği'nde 4 ödül aldı.

1985- "A. Kadir" adıyla tanınan şair Abdülkadir Meriçboyu, 68 yaşında İstanbul'da öldü.

1990- İlk özel TV kanalı Magic Box, Eutelsat F 5 uydusundan test sinyali yayınlamaya başladı.

1992- İstanbul Kuledibi'ndeki Neve Şalom Sinagogu'na bombalı saldırıda bulunuldu.

1992- SHOW TV yayın hayatına başladı.

1992- Bosna-Hersek, referandum sonrasında, Yugoslavya'dan ayrılarak bağımsızlık kararı aldı. Ancak 3 Martta, Sırp kuvvetleri, Bosna'nın kuzeyindeki Bosanki Brod'u bombaladı ve silahlı çatışmalar başladı.

1996- Eski Gümrük ve Tekel bakanlarından Haydar Özalp öldü.

2003- Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesine, yabancı silahlı kuvvetler unsurlarının 6 ay süreyle Türkiye'de bulunmasına izin verilmesine ilişkin Başbakanlık Tezkeresi, TBMM'nin kapalı oturumunda reddedildi.

2012- Merkez Bankasının açtığı yarışma sonucunda ilk kez belirlenen TL'nin simgesi Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı basın toplantısı ile tanıtıldı. TL'nin simgesi Merkez Bankası tarafından açılan yarışmada 8 bin 262 başvuru arasından seçildi.

2013- Antalya Valiliği koordinatörlüğünde Sağlık İl Müdürlüğü tarafından düzenlenen "1 saatte en fazla organ bağışı rekor denemesi"nde Guinness dünya rekoru ilk 7 dakika içinde kırıldı. Sürenin bitmesine 53 dakika 50 saniye kala dev kronometrede görülen 475 rakamı, rekor olarak kayıtlara geçti.

2014- BM bünyesinde kurulan "Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadınların Güçlendirilmesi Birimi'nin (UN Women) bölge ofisi, New York'ta atılan imzalarla İstanbul'daki faaliyetine başlamaya hazır hale geldi.

2014- Çin'de bir yıldır süren Türk Kültür Yılı, Mersin Devlet Opera ve Balesi'nden sanatçıların sergilediği dans ve Sufi müzik örneklerinin yer aldığı " Mevlana'nın Çağrısı" balesiyle kapandı.

2014- FIFA, kadın futbolcuların maçlarda başörtüsü takmasına izin verdi.

2 Mart

1924- Halk Fırkası grup toplantısında, Şer'iye ve Evkaf Vekaletlerinin kaldırılmasına ve öğretimin birleştirilmesine karar verildi.

1956- Fransa Fas'ın bağımsızlığını onayladı.

1957- Sporcu, eğitimci Selim Sırrı Tarcan öldü.

1960- Necip Fazıl Kısakürek, Atatürk'ün hatırasına yayım yoluyla hakaret ettiği gerekçesiyle 18 ay hapis cezası daha aldı.

1994- Yönetmen Bilge Olgaç, evinde çıkan yangında 54 yaşında öldü.

1994- TBMM Genel Kurulunda DEP'li Leyla Zana, Ahmet Türk, Orhan Doğan, Hatip Dicle ve Sırrı Sakık ile bağımsız Mahmut Alınak'ın dokunulmazlıkları kaldırıldı. Genel Başkan Hatip Dicle ve Orhan Doğan gözaltına alındı.

2000- Türk halk müziği sanatçısı Özay Gönlüm öldü.

2000- İngiltere, 16 aydır Londra'da ev hapsinde tutulan eski Şili diktatörü Pinochet'in salıverilmesine karar verdi. Pinochet, kendisini isteyen ülkeler itiraz etmeden, ülkeyi terk etti.

2004- İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'nün büyük oğlu Ömer İnönü 80 yaşında İstanbul'da vefat etti.

2010- Türk sinemasının çok yönlü isimlerinden Yılmaz Duru öldü.

2014- Cenevre'deki Müslüman Türklerin dini hizmetlerden daha rahat faydalanabilmesi için şehre atanan ilk imam Rüstem Çonoğlu, görevine başladı.

3 Mart

1878- Osmanlı devleti ile Rusya arasında Ayastefanos Antlaşması imzalandı.

1883- Mektebi Sanayii Nefise (Güzel Sanatlar Akademisi) öğretime açıldı.

1924- Halifeliğin kaldırılması ve Osmanlı hanedanı mensuplarının yurtdışına çıkarılmasına ilişkin yasa kabul edildi. Tevhidi Tedrisat Kanunu çıkarıldı. Şer'iye ve Evkaf ve Genelkurmay bakanlıkları kaldırıldı. Diyanet İşleri Başkanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu. Genelkurmay Başkanlığı oluşturuldu ve hükümetten ayrıldı.

1925- Şeyh Sait isyanının büyümesini önlemek için, Takriri Sükun Kanunu kabul edildi; İstiklal Mahkemeleri kuruldu.

1942- Türk Ressamlar Cemiyeti, İstanbul'da faaliyetlerine başladı.

1980- Eski Hatay Cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen, 88 yaşında İstanbul'da öldü.

1983- Çizgi roman Tenten'in çizeri Georges Remi (Herge) öldü.

1992- Zonguldak Kozlu'daki grizu faciasında 263 kişi yaşamını yitirdi.

1994- Ressam Cihat Burak, 79 yaşında öldü.

1994- TBMM Genel Kurulu, DEP'li Selim Sadak ve RP'den istifa eden İstanbul Bağımsız Milletvekili Hasan Mezarcı'nın dokunulmazlığını kaldırdı.

2008- Rusya'da devlet başkanı seçimini Başbakan Birinci Yardımcısı Dimitriy Medvedev yüzde 70,28 oranında oy alarak kazandı. Medvedev, 7 Mayıs'ta yemin etti.

2009- Şair ve söz yazarı Yusuf Hayaloğlu, İstanbul'da yaşamını yitirdi.

2013- Gerçek adı Müslüm Akbaş olan ve seslendirdiği arabesk müzik eserleriyle hayranlarınca "Müslüm Baba" diye anılan sanatçı Müslüm Gürses, geçirdiği by-pass ameliyatının ardından 4 ay yoğun bakımda tedavi gördüğü hastanede 60 yaşında hayatını kaybetti.

2013- Voleybolda, Erkekler CEV Kupası Finali rövanş maçında Halkbank, İtalya'nın Andreoli takımını 3-2 yenerek şampiyon oldu ve erkeklerde CEV Kupası'nı alan ilk Türk takımı olarak tarihe geçti.

4 Mart

1193- Eyyubi Devleti'nin kurucusu, Haçlı saldırılarına karşı duran Selahaddin Eyyubi öldü.

1656- Düşük ayarlı para ve alınamayan maaşlar için ayaklanan askerler, IV. Mehmed'in onayıyla bazı saray ağalarını idam ettirdi.

1923- Mustafa Kemal Paşa'nın 17 Şubat'taki konuşmasıyla başlayan İzmir İktisat Kongresi sona erdi. Kongrede Misakı İktisadi kabul edildi.

1929- Takriri Sükun Kanunu yürürlükten kalktı.

1934- İstanbul Üniversitesinde açılan İnkılap Tarihi Enstitüsünde ilk dersi Milli Eğitim Bakanı Hikmet Bayur verdi.

1934- Ankara Radyosu yayınına başladı.

1940- İstanbul'da yapılan Altıncı Balkan Güreş Şampiyonası'nda Türk takımı beş birincilik alarak altıncı kez şampiyon oldu.

1964- BM Güvenlik Konseyi, Kıbrıs'a uluslararası güç gönderme kararı aldı.

1986- İzmir'in eski belediye başkanı Osman Kibar öldü.

1992- İspanya'dan "engizisyon" baskısından kaçarak Osmanlı İmparatorluğu'na sığınan Museviler, Türkiye'ye gelişlerinin 500. yılını kutladılar.

1994- Dokunulmazlıkları kaldırılan DEP milletvekilleri Leyla Zana, Sırrı Sakık, Ahmet Türk, Selim Sadak ve bağımsız milletvekili Mahmut Alınak, gözaltına alındı. Mezarcı ve DEP Şırnak Milletvekili Selim Sadak serbest bırakıldı.

1994- Gazeteci Hıncal Uluç, uğradığı silahlı saldırıda bacağından yaralandı.

2002- Ilımlı Arnavut Lider İbrahim Rugova, Kosova'nın ilk devlet başkanı seçildi.

2015- Ukrayna'nın doğusundaki Donetsk'te bir maden ocağında meydana gelen patlamada 32 kişi hayatını kaybetti.

5 Mart

1920- Türkiye Yeşilay Cemiyeti kuruldu.

1934- Eski milli eğitim bakanlarından Dr. Reşit Galip öldü.

1941- Türkiye'nin ilk Diyanet İşleri Başkanı Rifat Börekçi öldü.

1946- İkinci Dünya Savaşı'nda ortaya çıkan ve Sovyetler Birliği ile Doğu Avrupa ülkelerini simgeleyen "Demirperde" kavramı; ilk kez İngiltere Başbakanı Winston Churchill'in bir konuşmasında kullanıldı.

1953- Sovyetler Birliği'ni yaklaşık 30 yıl yöneten ve geçirdiği beyin kanaması sonucu bilincini yitiren Jozef Stalin öldü.

1971- Amerikalı dört asker Ankara'da terör örgütü THKO mensuplarınca kaçırıldı. Bir duyum üzerine polisin 5 Mart'ta üniversiteye düzenlediği baskında çatışma çıktı; Erdal Şener adlı öğrenci öldü, yaralananlar oldu. ABD'li askerler 8 Mart'ta serbest bırakıldı.

1983- Karikatürist Mustafa (Mim) Uykusuz 61 yaşında öldü.

1987- Tiyatro ve sinema sanatçısı Gülistan Güzey İstanbul'da öldü.

1994- Birleşmiş Milletler, Bosna'ya Türk askeri gönderilmesini kabul etti.

1999- Çankırı Valisi Ayhan Çevik, bombalı saldırıda ağır yaralandı; koruma polisi ve iki lise öğrencisinin öldüğü saldırıyı yasa dışı TİKKO örgütü üstlendi.

2000- Hayırseverliğiyle tanınan iş adamı İzzet Baysal öldü.

2009- "Ergenekon" soruşturması kapsamında Cumhuriyet gazetesi Ankara Temsilcisi Mustafa Balbay, gözaltına alındı ve 6 Mart'ta tutuklandı.

2015- Konya'nın merkez Karatay ilçesi Ortakonak Mahallesi yakınlarında askeri bir uçak düştü. Genelkurmay Başkanlığından yapılan açıklamada, planlı eğitim uçuşu için kalkan F-4E 2020 uçağının, Konya Atış Sahasında kaza kırıma uğradığı, Kurmay Yüzbaşı Pilot Mustafa Tanış ile Kurmay Yüzbaşı Pilot Mustafa Delikanlı'nın şehit olduğu bildirildi.

6 Mart

1920- "Kaşağı"nın yazarı, ünlü öykücü Ömer Seyfettin, Haydarpaşa Hastanesinde öldü. Ömer Seyfettin, 12 Mart 1884'te Gönen'de doğmuştu.

1925- Takriri Sükun Kanunu'na dayanılarak İstanbul'da altı gazete ve dergi, Bakanlar Kurulu kararıyla kapatıldı. Kapatılan yayın organları şunlardı: Tevhidi Efkar, İstiklal, Son Telgraf, Aydınlık, Sebilülreşat ve Orak Çekiç.

1927- İstanbul Radyosu yayına başladı.

1935- Oyun Yazarı İbnürrefik Ahmet Nuri (Sekizinci) 61 yaşında öldü.

1948- Anadolu Ajansında 1925'te şirket kurucuları arasında yer alan ve "Başyazarı" olan ünlü şair, yazar ve gazeteci Kemalettin Kamu 47 yaşında Ankara'da öldü.

1961- İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth, Türkiye üzerinden geçerken Ankara'ya geldi. Esenboğa Havalimanı'nda Devlet ve Hükümet Başkanı Orgeneral Cemal Gürsel tarafından karşılanan II. Elizabeth, Gürsel ile 40 dakika görüştükten sonra Türkiye'den ayrıldı.

1989- Şarkı sözü yazarı ve şovmen Fecri Ebcioğlu öldü.

1995- Avrupa Birliği üyesi on beş ülke ile Türkiye arasında Gümrük Birliği Antlaşması imzalandı.

1995- Karikatürist Nehar Tüblek, İstanbul'da öldü. Tüblek, 1924'de Manastır'da doğmuştu.

2002- Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Gazeteci yazar Çetin Emeç ve Turan Dursun ile İran rejim muhalifi Ali Akbar Gorbani'nin öldürülmesi olaylarının da aralarında bulunduğu birçok saldırıdan sorumlu tutulan İslami Hareket Örgütünün "İcra Şurası" üyesi İrfan Çağırıcı hakkındaki idam cezasını onadı.

2005- Ressam Nüzhet İslimyeli 92 yaşında Ankara'da öldü.

2007- Türkiye'de işsizlik oranı 2006 yılında yüzde 9,9 olarak açıklandı.

2013- Venezuela'nın uzun süredir kanserle mücadele eden Devlet Başkanı Hugo Chavez, 58 yaşında hayatını kaybetti.

7 Mart

1917- Nick Larocca'nın "Original Dixiland Jazz Band" adlı orkestrası, ilk caz plağını New Jersey'deki Victor Co. plakçılık şirketi için doldurdu.

1927- İstiklal Mahkemelerinin görevi sona erdi.

1954- Petrol işletmeciliğini yabancı sermayeye açan Petrol Yasası kabul edildi. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü kuruldu.

1969- Golda Meir İsrail'in ilk kadın başbakanı oldu.

1977- Pakistan'da seçimleri Zülfikar Ali Butto kazandı.

1979- ABD uzay aracı Voyager I, Jüpiter ve Uranüs'ün Satürn gibi halkalara sahip olduğunu keşfetti. Voyager I, Jüpiter'in halkalı resimlerini dünyaya gönderdi.

1983- Zonguldak Ereğli Kömür İşletmelerinin Kandilli üretim havzasındaki Armutçuk Ocağı'nda meydana gelen patlamada 102 kişi öldü, 86 kişi yaralandı.

1989- Anayasa Mahkemesi, üniversitelerde "dini inanç sebebiyle boyun ve saçların örtü veya türbanla kapatılmasını" serbest bırakan yasayı iptal etti.

1990- Hürriyet gazetesi Yönetim Kurulu üyesi, gazeteci yazar Çetin Emeç ve şoförü Ali Sinan Ercan, uğradıkları silahlı saldırıda yaşamlarını yitirdi.

2001- Karikatürist Necmi Rıza Ayça, 87 yaşında vefat etti.

2010- İngiliz aktör Richard Stapley, 86 yaşında öldü.