İki Gözüm Galibem "Malta Sürgününden Mektuplar"

Mondros Mütarekesi'nin ardından İtilaf Devletleri'nin İstanbul'a yerleşmesiyle, birçok asker, sivil ve aydınla birlikte sorgusuz sualsiz tutuklanan Ali Fethi Bey'in tek tesellisi eşi Galibe Hanım'a yazdığı mektuplar olur. Fethi Bey, ardında bıraktığı memleketine ve ailesine özlemini kelimelerine döktüğü mektuplarında nasıl haksızlığa uğradığını da sık sık yazar. İyi eğitim almış, birkaç yabancı dil bilen bir Osmanlı kadını olan Galibe Hanım'a serbest kaldıktan ancak bir yıl sonra kavuşabilen Fethi Bey, bu süre boyunca da yazmaya devam eder.

Fethi Okyar'ın mektuplarının yer aldığı eser, o dönem İngiltere sömürgesi altında bulunan Malta'daki sürgünlerin gündelik yaşamını, ortak düşünce ve kaygılarını, memleketin içinde bulunduğu durumu anlatırken, bir devlet adamı ve entelektüelin iç dünyasına da ışık tutuyor.

Kitap yayına hazırlanırken, mektupların özgün diline sadık kalınmış, günümüzde sık kullanılmayan kelimelerin anlamları köşeli parantez içinde verilmiştir. Kitapta ayrıca, mektuplarda adı geçen kişilere ve bazı olaylara ilişkin dipnotlarla açıklamalar ve aile albümünden fotoğraflar bulunmaktadır.

Ali Fethi Okyar (Pirlepe 1881- İstanbul 1943) Manastır İdadisi ve Harp Okulu'nda Mustafa Kemal ile aynı dönemde okudu, 1900 yılında teğmen olarak askerlik hayatına başladı. Siyasetin hep içinde oldu, siyaset hayatı pek çok kez büyük krizlerle kesişti. 1912'de Meclis-i Mebusan'a seçildi. Meclis kapatılınca askerliğe döndü. Genel Sekreter seçildiği İttihat ve Terakki'nin diğer yöneticilerine muhalif tutumundan dolayı 1913'te Sofya'ya elçi atandı; Mustafa Kemal de askeri ateşe olarak aynı yerde görevlendirildi. 1917'de İstanbul milletvekili olarak siyasete döndü, içişleri bakanı oldu. İşgal döneminde tutuklanarak Malta'ya sürgün edildi. 1921'de yurda döndü, İstanbul milletvekili sıfatıyla Büyük Millet Meclisi'ne katıldı, bir yıl içişleri bakanlığı yaptı. Cumhuriyet'in ilanından sonra seçilen ilk meclis başkanıydı. 1924'te başbakan ve milli savunma bakanı oldu. Şeyh Sait İsyanı sırasında istifa etti ve Paris'e büyükelçi olarak atandı. 1930'da çok partili sisteme geçmeyi isteyen Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'in teşvikiyle Serbest Fırka'yı kurdu.