İlk Uluslararası Fuarı 91 Yıl Önce Adana'da Düzenlendi'

Çukurova Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölümü okutmanı M.Fatih Sansar ile Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanı Ahmet Karataş'ın hazırladığı '1924 Adana Beynelmilel Ziraat Sergisi' kitabında, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ilk uluslararası fuarının Adana'da düzenlendiği vurgulandı.

Osmanlı'dan Cumhuriyet'e fuarcılık ile Adana'nın tarımsal gelişiminin tüm ayrıntılarıyla ele alındığı 5 bölümlük kitapta, 4 Eylül 1927'de İzmir'de '9 Eylül Mahalli Sergisi' adında bir sergi düzenlediği, bu serginin Cumhuriyet tarihinde 'ilk uluslararası fuar' olarak kabul görüldüğü; ancak bu bilginin yanlış olduğun kaydedildi.

Cumhuriyet tarihinin ilk uluslararası fuarının Mustafa Kemal Atatürk'ün fahri başkanlığında 1924 yılında Adana'da '1924 Adana Beynelmilel Ziraat Sergisi' olduğunu belge ve fotoğraflarıyla kitapla anlatan M. Fatih Sansar, "Bu gelişme Adanalılar için bir övünç kaynağı, bir başarı abidesi olarak görülmelidir. Birinci Dünya Savaşı'nın ağır yükünü yaşamış, ardından Fransız işgali altında her şeyini kaybetmiş olan Adana, kendi başına destan yazmayı bilmiştir. Kurtuluştan hemen sonra ise ikinci bir destan, zirai alanda verilmeye çalışılmaktadır. İşte, Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın fahri başkanlığında yapılan 1924 Adana Beynelmilel Ziraat Sergisi, bu başarının ilk ve önemli adımı olmuştur" dedi.

11 ÜLKEDEN 46 YABANCI FİRMA KATILDI

Adana'da ziraat sergisi açılması fikrinin İzmir İktisat Kongresi'nde ortaya çıktığını belirten kitabın diğer yazarı Ahmet Karataş ise, şunları kaydetti:

"Adana'da bir uluslararası ziraat sergisinin yapılacağı bilgisi hükümet programında yer aldı. Adana'daki yöneticiler ve Ticaret Odası, bu sürece dahil olarak serginin hazırlıklarına başladı. Başlangıçta Kasım 1923'te gerçekleşmesi düşünülen sergi, 1924'e ertelenmiş ve 10 Mayıs 1924'te gerçekleştirilmiştir. Sergiye 11 ülkeden 46 yabancı firma katılmıştır. Türkiye içinden ise katılım daha az ve genelde zirai ürünlerle sınırlıdır. Artık gönül rahatlığı ile söylenebilir ki; Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk uluslararası fuarı, 1924 yılında Adana'da yapılmıştır."

'O DÖNEMKİ LAR YURT DIŞINDAN ALINDI'

Kitabın 7 aylık bir çalışmanın ardından basıldığını belirten Çukurova Fuarcılık Genel Müdürü Burak İnceoğlu ise, o dönemde çekilen fotoğrafları, yurt dışındaki bir koleksiyonerden satın alındığını söyledi. Kitabın içindeki tüm bilgilerin Osmanlıca'dan çevrildiğini belirten İnceoğlu, şöyle konuştu:

"Adana ile ilgili belgeleri incelerken sitemizde bir cümle vardı. Adana'da 1924'te fuar yapıldığına yönelik. Bu cümlenin peşine düştük. Türkçe kayıtlarda bulamadık. İngilizce kayıtlardan o dönemde Adana'da bir fuar yapıldığını netleştirdik. Daha sonra araştırmayı genişletince Latince harflere geçiş yapılmadan önce bu fuarın düzenlendiğini belirledik. Tarihi netleştirip farklı kaynaklardan bu fuarı sorgulayınca tüm belgelere ulaştık. Daha sonra Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi'nden Ahmet Karataş ve M. Fatih Sansar'a ulaştık. Osmanlıca risaleleri çevirdiler. 6 aylık bir süreçte kitabın hazırlıkları sürdü. Sonucunda harika bir kitap ortaya çıktı."

FUAR STADYUMUN YERİNDE YAPILDI

1924'te şu an 5 Ocak Fatih Terim Stadyumu yerinde 50 dönümlük bir alanda gerçekleştirilen Adana Beynelmilel Ziraat Sergisi'ne Almanya, Çekoslovakya, Fransa, Amerika, İngiltere, İtalya, Macaristan, İsviçre, Belçika, Hindistan, Belçika katıldı. Türkiye içinden ise 20'nin üzerinde kentten fuara katılım oldu. 1 yıldan fazla açık kalan sergiyi Adana ve çevresinden binlerce kişi ziyaret etti. Teşhirin dışında satışın da yapıldığı fuar da, Atatürk geldiği zaman farklı ülkelerin tarım makineleri arasında tarla sürme müsabakaları da yapıldı. - Adana