İngiltere'nin Aşırılıkla Mücadele Programı Mahkemelik Oldu

İngiliz hükümetinin daha çok Müslümanları hedef almakla eleştirilen aşırı akımlarla mücadele programı mahkemeye taşındı.

Başbakan Theresa May'in içişleri bakanlığı döneminde hazırlanan ve yürürlüğe giren "Prevent" ("Önle") adlı programın mağdurlarından Dr. Salman Butt, programa karşı hukuk mücadelesi başlattı.

Başvurusu Yüksek Mahkeme tarafından kabul edilen Butt'ın davası Londra'da bugün görülmeye başlandı. İçişleri Bakanlığına karşı açılan dava, Prevent uygulamasını hedef alması bakımında bir ilk niteliğinde.

Butt'ın avukatı Saimo Chahal yaptığı açıklamada davanın Prevent'in özellikle yüksek öğrenim kurumlarındaki uygulanışına derinlemesine bakılmasını sağlayacağını belirterek, "Hükümet 'aşırılığın' pratikte işlerliği olan ve amacına uygun güvenilir bir tanımını yapabilmiş değil." görüşünü dile getirdi.

Hükümetin, dini muhafazakarlık ile şiddete başvuran aşırılık arasında kurduğu bağlantının kanıtlanmış olmadığını vurgulayan Chahal, "Dr. Butt gibi masum insanlar bu ağın içine çekiliyor ve hedef haline getiriliyor. Bu ne adil, ne de kabul edilebilir." ifadelerini kullandı.

Parlamentonun İnsan Hakları Komisyonunun da Prevent uygulamasını eleştirdiğini anımsatan Chahal, duruşması bugün başlayan Butt davasının bütün bu sorunlara ışık tutacağını kaydetti.

Prevent programıyla ilgili geçen yıl eylül ayında yayımlanan bir başbakanlık basın duyurusunda ismi "şiddete başvurmayan aşırılar" arasında anılan Butt'ın, üniversitelerde konuşma yapmasının engellenmesi çağrısı yapılmıştı.

Başbakanlığa bağlı Aşırılıkla Mücadele Görev Gücünün hazırladığı duyuruda, Butt'ın "İngiliz değerlerine" aykırı görüşleri dile getirdiği savunulmuş, aynı birim tarafından daha sonra İngiliz parlamentosuna verilen bilgi notunda da Butt'ın eşcinselliğin İslam'a göre günah olduğuyla ilgili sözleri ve yazıları "aşırı görüşlerine" örnek olarak gösterilmişti.

Aşırı sağcı STK fişledi

Butt hakkındaki ihbarın Henry Jackson Society adlı aşırı sağcı bir sivil toplum kuruluşu tarafından yapıldığı ortaya çıktı. Söz konusu kuruluşun Butt'ın yayımladığı yazılardan ve sosyal medya hesaplarındaki görüşlerinden oluşturduğu dosyayı başbakanlık bünyesindeki Aşırılık Analiz Birimine ulaştırdığı belirtiliyor.

Yüksek Mahkeme Butt'ın başvurusunu kabul gerekçesi olarak Prevent kapsamında üniversitelere yollanan ve "aşırı görüşlere sahip konuşmacıların" kampüslerde konuşturulmamasını öngören yönergenin eğitim yasasındaki ifade özgürlüğü ilkesini ihlal ettiğini kaydetti. Mahkeme Butt hakkında Aşırılık Analiz Birimine sunulan dosyanın da verilerin korunması yasasını ihlal niteliğinde olduğu değerlendirmesini yaptı.

Londra'daki Imperial College'da biyokimya öğrenimi gören ve yine kimyasal biyoloji alanında doktora sahibi Butt, "21. yüzyılda İslam" (islam21c.com) internet sitesininin editörlüğünü yapıyor.

Sitede yer alan biyografisinde kendisini "İslam toplumu aktivisti" olarak tanımlayan Butt, muhtelif yayın organlarında yazdığı yazılar ve üniversitelerde yaptığı konuşmalarla "21. yüzyılda ana akım İslami düşünceyi gündeme taşımayı hedeflediğini" ifade ediyor.

Hükümet raporu uygulamayı savundu

İngiltere'de hükümetin talimatıyla hazırlanan ve azınlıkların İngiltere'ye entegrasyonuyla ilgili "Casey Raporu"nda da Müslümanlar mercek altına alınmış ve Prevent programı kapsamındaki uygulamalar savunulmuştu.

Dün yayımlanan raporda, hükümetin Prevent ve benzeri politikaları ile uygulamalarını eleştiren sivil toplum kuruluşları da isim vermeden hedef gösterilmişti.

"Bazı yerel kanaat önderleri Prevent'in amacının ne olduğunu anlamadan şikayet etmeye başlıyor." ifadesi kullanılan raporda, hükümetin aşırılıkla mücadele stratejisinin karşısında "aktif bir lobinin" bulunduğu ileri sürülmüştü.

Hükümet politikasına itiraz eden sivil toplum kuruluşlarını "Britanya Müslümanlarını Britanya'ya karşı kışkırtmakla" suçlayan raporda, bu örgütlerin Müslümanların aşırı ve radikal örgütler karşısında zaafiyetini artırdığı iddia edilmişti.

Prevent programına yöneltilen eleştirilerin medyada hakimiyet kazanmasının önlenmesi gerektiği belirtilen raporda, bu programın hükümetin terörle mücadele stratejisinin de önemli bir parçası olduğu vurgulanmıştı.

Raporda hükümete sunulan öneriler arasında "İngiliz değerlerinin" okullarda müfredata alınması ve kamu yönetiminde yer alacak kişiler için de İngiliz değerlerine bağlılığı içeren yeni bir yemin metni hazırlanması tavsiye ediliyordu.

Müslümanlar hedefte

Son nüfus sayımına göre 2 milyon 800 bin Müslümanın yaşadığı İngiltere'de terör ve aşırılıkla mücadele uygulamaları kapsamında Müslümanların odağa alınması sivil toplum örgütlerince eleştiriliyor.

Prevent programı, hükümetin en çok tepki çeken uygulamaları arasında yer alıyor. Programın, üniversiteler dahil bütün eğitim kurumlarının yöneticilerini ve öğretmenlerini öğrencileri ihbar etmeye zorladığı savunuluyor.

Öğrencinin okuduğu bir kitap, derste dile getirdiği bir görüş veya sınavda yazdığı bir cümle Prevent programı çerçevesinde soruşturmaya konu olabiliyor.