Türk kozmetiğine "İRAN" gümrük kapılarını kapatıyor

7 AYDA 50 MİLYON DOLARI AŞAN İHRACAT DURMA NOKTASINDA

İran, Türk kozmetik firmalarının en önemli ihracat pazarlarından biri olmasının yanı sıra İranlı tüketicinin gözündeki Türk ürünleri algısının yüksek olması ticaret hacminin daha da artacağına yönelik umutları artırmıştı. Ancak beklenen olmadı. İran'ın Türk kozmetik firmalarından ülkeye ithal edilecek ürünler için istediği izin şartları giderek ağırlaşıyor. Halihazırda İran'a ihracat yapma izni olan firmaların süreleri 2 ay içinde doluyor. Yeni ürün izin başvurusu ise kabul edilmiyor. Türk kozmetik sektörünün ikinci büyük pazarı konumundaki İran'ın, 2016 yılının 7 aylık dönemindeki 588,4 milyon dolarlık kozmetik ihracatımızdan aldığı pay yüzde 8,5 seviyesinde. İKMİB Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akyüz, tüm girişimlere rağmen alınan karardan henüz vazgeçilmediğini ve devam etmesi durumunda İran'a kozmetik ihracatının duracağını açıkladı.

Kozmetik sektörü, kimyanın en önemli ihracatçı sektörleri arasında yer alıyor. Türk kozmetiğinin yurtdışında tanıtılması, yeni pazarlara ulaşılması ile birlikte ihracatın artırılması hedefiyle uluslararası fuarlardan ticaret heyetlerine kadar pek çok faaliyet yürüten İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği (İKMİB), İran ile kozmetikte yaşanan soruna çözüm yolları bulunması amacıyla İran'a bir ziyaret gerçekleştirdi. İKMİB Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akyüz'ün liderlik ettiği ve ülkedeki yetkili mercilerle görüşmelerin gerçekleştiği ziyarete, İran'a ihracat yapan Türk kozmetik firmalarının temsilcileri de katıldı.

Türk kozmetik sektörü İran'a makyaj ve cilt bakım ürünlerinden parfüme, ıslak mendilden saç bakım ürünlerine kadar farklı birçok ürün ihraç ediyor. İranlı kadınların kalite ve çeşitlilikte iyi bir konumda bulunan Türk ürünlerine ilgisi büyük. Türkiye'nin 2015 yılında İran'a kozmetik ihracatı 68 milyon 798 bin dolar oldu. 2016 yılının 7 aylık döneminde yapılan ihracat ise 50 milyon dolar seviyesinde. İran, 2015 yılı geneli ve 2016 Ocak-Temmuz dönemi kozmetik ihracatımızda ikinci sırada yer alıyor. Geçtiğimiz yıl 1 milyar 98 milyon dolarlık kozmetik ihracatında İran'ın payı yüzde 6,3 olurken, 2016'nın 7 aylık dönemindeki 588 milyon 407 bin dolarlık ihracattaki payı ise yüzde 8,5 olarak gerçekleşti.

İran ile ticaret hacminin ambargonun ortadan kalkması ile birlikte daha da artması beklenirken, İran'ın Türk kozmetik firmalarına izin vermemesi ve var olan izinlerin de 2 ay sonra dolacak olması sektörün beklentilerini boşa çıkardı.

İRAN İZİN KRİZİNDE BUGÜNE NASIL GELİNDİ?

2004 yılında PMF olarak adlandırılan dosya hazırlanması uygulaması vardı. İran Sağlık Bakanlığı, 2008 yılıyla birlikte yetkililerinin yerinde denetimleri sonunda uygun görülen firmalara ithalat izinleri verilmesi uygulamasına geçti. 2013 yılı sonrasında ise yerinde denetimlere ek olarak 'Visual Certificate' olarak adlandırılan ve belirli bir süre ithalat izni veren belgelendirme sistemine geçildi. Artık sadece Avrupa'da belirli ülkelere ürünlerini ihraç eden firmalara Visual Certificate veriliyor. Türkiye'den izin alabilen ve ihracat yapan firma sayısı getirilen her yeni şartla birlikte düşüş gösterdi.

Türkiye'den izin sahibi birçok firmanın izin süreleri birkaç ay içinde dolmak üzere. İran Sağlık Bakanlığı yetkilileri, yeni ürün izin başvurularını kabul etmezken mevcut izinlerin sürelerinin uzatılmayacağını açıkladı.

Kozmetik sektörünün İran pazarında ciddi bir sorun yaşadığını belirten İKMİB Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akyüz, İran'ın koruma duvarlarının yükselmeye başladığını ve bu durumun iki ülke arasındaki ticarete olumsuz yönde yansıyacağını söyledi. Haksız gerekçelerle ticaretin engellenmeye çalışıldığını vurgulayan Akyüz şunları söyledi: "İran Sağlık Bakanlığı evrak kabulü bile yapmıyor ve sözlü olarak Türkiye'den ithalatın durdurulduğunu ifade ediyor. Firmalarımızın izinleri iki ay içinde sona erecek. Benzer şekilde Dubai ve Malezya'ya da benzer uygulamalar olduğu söyleniyor. Fransa, Almanya gibi ülkelerden kozmetik ithalatının önüne herhangi bir engel getirilmezken Türk firmalarına izin verilmemesinin nedeni İran'ın Türkiye'yi bu alanda rakip olarak görmesinden kaynaklanmaktadır. İran'ın kendi üreticisini korumayı gerekçe göstererek Türk ürünlerine kapılarını kapatmaya çalışmasını anlamak mümkün değil. İran'a doğrudan yatırım sağlama isteğini anlayışla karşılıyoruz ancak bu tip engellemeler iki ülke arasında işbirlikleri ve ortak yatırımların da önünde bir engel oluşturacaktır. Kaldı ki, Türkiye İhracatçılar Birliğimizin Türk Ticaret Merkezi çalışmaları kapsamında Türk firmalarımız İran'da yer almaya başlayacak. Türkiye, İran için bir tehdit değil, iyi bir ticari ortaktır."

İKMİB olarak kozmetik sektöründen firmalarla İran'a yaptıkları ziyarette sorunu yakından inceledikleri ve çözüm yolları aradıklarını da dile getiren Murat Akyüz, "Firmalarımızın yerel distribütörleri ile bir araya geldik. Ayrıca İran Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yetkilileri ile görüştük. Ticaret Müşavirliğimiz de sorunun çözümü konusunda gerekli desteği vermekte. İran ile izin krizinin bir an önce çözülmesi en büyük temennimiz. Aksi takdirde iki ay sonra firmalarımız İran'a ihracat yapamaz hale gelecek" dedi.

RAKAMLARLA İRAN'A KOZMETİK İHRACATIMIZ

2016'nın 7 ayındaki kozmetik ihracatında ilk 10 ülke arasında İran ikinci büyük pazarımız olmaya devam ediyor…