İran ile Nükleer Müzakerelerde Anlaşma Sağlanması

NEW ABD medyası, İran ile nükleer müzakerelerde varılan anlaşmayı genel olarak Tahran'ın dünya ile ilişkilerinde bir dönüm noktası olarak görürken, anlaşmanın detaylarıyla ilgili çeşitli itirazlarını ifade etti.

Anlaşmanın şu ana kadar ortaya konan siyasi restleşme ve üstü kapalı askeri tehditlerin elde edemediği kazanımları sağladığını dile getiren The New York Times, bunun yakın dönem diplomasi tarihinin en fazla sonuca gebe anlaşmalarından biri olma potansiyeli olduğunu belirtti.

Detayların dikkatle incelenmesi gerektiğini ifade eden gazete, anlaşmanın açık bir şekilde ABD, Batı dünyası ve İsrail'in çıkarına gözüktüğünü yazdı.

Gazete, "Nükleer müzakerelerde varılan anlaşma sadece bir ilk adım. Kongre gözden geçirecek ve oylayacak. [Binyamin] Netanyahu gibi önemli güçler anlaşmanın Kongre'de onaylanmaması için bütün gücünü kullanacak. Obama'nın anlaşmayı reddeden bir tasarı geçmesi durumunda bunu veto edeceğine yönelik vaadinin arkasında güçlü bir şekilde durması gerekebilir. İran'ın nükleer programını dizginlemek için ortaya çıkan bu fırsatın heba edilmesi sorumsuzca bir davranış olur" yorumunu yaptı.

ABD Kongresi, anlaşmanın kopyasının kendilerine ulaşmasının ardından 60 gün içinde gözden geçirerek anlaşmayı oylayacak. Başkan Barack Obama, anlaşmanın uygulanmasını önleyecek herhangi bir yasayı veto edeceğini ilan etti.

The Washington Post gazetesi, "Obama'nın karmaşık ve masraflı İran anlaşması" başlıklı başyazısında, tarihi nitelikteki anlaşmanın gelecek 15 yıl içinde İran'ı nükleer silah sahibi olmaktan alıkoyacak olmasına rağmen, Orta Doğu'da istenmeyen sonuçlar yaratabileceğini belirtti.

Anlaşmanın "bölgeyi alt üst eden mezhep çatışmalarını ve İsrail'e tehdidi artırabileceğini" yazan gazete, "İran'a yönelik silah ve füze satışı ambargolarının kalkmasının ardından bu tehdit daha da artabilir ve Tahran, İran Körfezi'ndeki Amerikan savaş gemilerini ve hatta Amerikan topraklarını vurma kapasitesi olan füzeler edinmek isteyebilir" ifadelerini kullandı.

Obama'nın anlaşmaya alternatif olarak çizdiği tabloda İran'ın nükleer faaliyetlerini geliştirmesi ve savaş riskinin artmasını öngördüğünü anımsatan gazete, gelinen noktada Kongre'nin anlaşmayı reddetmesinin bu tabloyu yaratabileceğini yazdı.

"Obama'nın dış politika mirasının köşe taşı"

"Şeytan ayrıntıda gizlidir" başlığını kullanan CNN, bu deyimin İran'ın nükleer programına yönelik varılan bu "çetin ve karmaşık" anlaşma söz konusu olduğunda daha fazla anlam kazandığını ifade etti.

Obama'nın tarihi nitelikteki anlaşmaya imza atmadan önce Kongre'nin buna engel olmasını önlemesi gerektiğini yazan CNN, veto gücü sayesinde bunun çok zor olmayacağını dile getirdi.

Eğer Kongre anlaşmayı reddeden bir tasarı geçirirse, Obama 12 gün süre içerisinde bu tasarıyı veto edebilir. Sonraki 10 gün içerisinde de Senato'nun, Obama'nın vetosunun önüne geçmek için ret tasarısını üçte 2'lik çoğunlukla, yani en az 67 senatörün desteğiyle kabul etmesi gerekiyor.

Bir başka ifadeyle Obama'nın, vetosunu korumak için 34 senatörü ikna edebilmesi yeterli olacak.

Wall Street Journal gazetesi ise, anlaşmanın Washington'da yaşanacak yeni bir dış politika savaşının tetikleyicisi olacağını öngörürken, Cumhuriyetçilerin yanında bazı Demokratların da Obama'nın önüne geçmek isteyebileceklerini yazdı.

"Obama'nın dış politika mirasının köşe taşı" olma niteliği taşıyacak anlaşmanın yürürlüğe girmesinin Obama'nın kendi partisinin desteğini belli oranda sağlamasına bağlı olduğunu belirten gazete, anlaşmanın hemen ardından Cumhuriyetçilerin gösterdiği yoğun tepkinin bu sürecin çetin geçebileceğinin işareti olduğunu ifade etti.