İsrail'den 'Yahudi Devleti' Hamlesi

Başbakan Binyamin Netanyahu başkanlığında toplanan kabinede görüşülerek, onaylanan tasarı, İsrail'i 'Yahudi halkının ana vatanı ve ulus devleti' olarak tanımlarken, her vatandaşın eşit haklara sahip olduğunu söylüyor.

Netanyahu, toplantı öncesinde yaptığı açıklamada, kabineye sunulan yeni vatandaşlık yasa tasarısına ilişkin, 'İsrail Devleti, Yahudiler'in ulus devletidir. Her vatandaş eşit haklara sahiptir ve bu konuda ısrar ediyoruz. Fakat sadece Yahudilerin bayrak, milli marş, İsrail'e göç etme hakkı ve diğer semboller gibi ulusal hakları vardır' dedi.

İsrail'in Yahudi kimliğine karşı pek çok kesimin muhalefet ettiğini belirten Netanyahu, 'Filistinliler bunu kabul etmiyor. Bu kesimden insanlar, Filistin devletinin tanınmasından memnuniyet duyarken, Yahudi ulus devletine şiddetle karşı çıkıyorlar' ifadelerini kullandı.

İsrail Kabinesi tarafından kabul edilen tasarı, Çarşamba günü mecliste görüşülecek.

Söz konusu yasa tasarısı, 'İsrail devletinin yalnızca Yahudilere ait olduğu, Arap vatandaşların Yahudilerle eşit olmadığı ve onların ikinci sınıf vatandaş olarak görüldüğü' fikrini teyit ettiği gerekçesiyle eleştiriliyor.

Koalisyonda kriz çıkabilir

Tasarı İsrail kabinesinde yer alan koalisyon ortakları arasında uzun süredir devam eden anlaşmazlıkların yeniden su yüzüne çıkmasına sebep oldu.

Adalet Bakanı Tzipi Livni'nin liderliğini yaptığı Hatnuah (Hareket) Partisi ve Maliye Bakanı Yair Lapid başkanlığındaki Yesh Atid (Gelecek Var) partisi, Netanyahu'nun öne sürdüğü mevcut formüle tepki gösteriyor ve meclisteki görüşmelerde tasarıyı desteklemeyeceklerini belirtiyor.

Livni mevcut tasarının İsrail'deki sağcı koalisyonu yok edebileceği ve ülkeye zarar vereceği uyarısı yaptı.

Livni, "Başbakan Netanyahu ile bu kararla ilgili öncelikle prensipte anlaşılması konusunda mutabakata varmıştık ancak şimdi Başbakan'ın çevresinden, bu tasarıyı yasalaştırma konusunda ısrarlı olduklarını duyuyoruz. Bu durum bağımsızlık bildirgesiyle çelişmektedir, İsrail toplumunu teokrasiye sürükleyebilir. Bunun gerçekleşmesi söz konusu olamaz" dedi.

Yesh Atid lideri Yaid Lapir de, "Mevcut tasarıya Siyonist liderler Ze'ev Jabotinsky ve David Ben Gurion bile karşı çıkardı" sözleriyle tepki gösterdi.

Karara karşı çıkan ve konuyla ilgili Al Jazeera'ya konuşan bazı yetkililer, Netanyahu'nun politik bir hesap yaparak ucuz puanlar elde etmeye çalışmakla suçladı.

İsrail yerel medyasına göre kabinedeki bazı bakanlar Netanyahu'yu, 'bir din devleti istemek' ve 'İsrail demokrasisini berbat etmekle' suçluyor.

Hamas'tan tepki

Gazze Şeridi'ni kontrol eden Hamas Hareketi yayınladığı yazı açıklamada İsrail kabinesinin onayladığı yeni yasa tasarısının, dini bir savaşın habercisi olduğunu belirtti.

Hamas yasa tasarısının, İsrail'in Yahudi devleti kimliğinin pekiştirilmesi anlamı taşıdığını söyledi.

Açıklamada, 'Bu kanun tasarısı, İsrail'in, Arap dünyasına her anlamıyla hakim olmak için kullanacağı dini bir savaşın habercisidir. Bu haliyle tüm Filistinliler ve bölgedeki Arap ülkeleri için tehlike çanlarının çalınması anlamına gelmektedir" ifadeleri yer aldı.

Hamas'ın açıklamasında, Filistin halkının ve hareketlerinin, İsrail'in ırkçı yayılmacı projeleri sonuçsuz kalıncaya kadar direnmeye devam edeceği belirtildi.

İşten çıkarmalar

Kudüs'te bir sinagoga düzenlenen ve 4 kişinin hayatını kaybettiği saldırının ardından, İsrail'de, Filistinlilere yönelik hak ihlallerinde artış gözleniyor. Birçok Filistinli çalıştığı işyerlerinden çıkarıldı.

Askalan Belediye Başkanı Itamar Shimoni, İsrail'de çalışan Filistinlileri, özellikle de eğitim kurumlarında çalışanları, işten çıkarmaya başladığını açıklamıştı.

Shimoni, Kudüs'te yaşanan gerginliklerin sırasında İsrailli yerleşimcilerin 'güven ve huzur içinde yaşamlarını sürdürebilmesi' gerekçesiyle açıkladığı işten çıkarma kararının, eğitim kurumları, park, bahçe dahil bütün kurum ve kuruluşlarda çalışan Arap asıllı işçileri kapsayacağını ifade etmişti.

İsrail Parlamentosu'nda (Knesset) Arap milletvekilleri ve birçok Yahudi milletvekili bu adımın 'ayrımcılığı derinleştirdiğini' ifade ederek kararı protesto etmişti.

Hahama saldırının ardından gerilim artmıştı

Kudüs'te gerginlik, 30 Ekim'de İsrail'in Yahudi bir hahama suikast girişiminde bulunduğu gerekçesiyle eski bir Filistinli esiri öldürmesinin ardından tırmandı. İsrail silahlı saldırının ardından Mescid-i Aksa'nın tüm Müslümanlara kapatıldığını duyurdu. Ardından Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas, İsrail'in Mescid-i Aksa'yı kapatma kararını 'savaş ilanı' olarak nitelendirdi. İsrail 1967'den beri ilk kez Mescid-i Aksa'yı Müslümanlara kapatmış oldu. İsrail askerleri Mescid-i Aksa'ya girdi ve kutsal mekanda gaz bombası kullandı. Olay üzerine gerginlik iyice tırmandı.

Kaynak: Al Jazeera, AA