Kadının Soyadında Hukuk Uygulamaları Çatışıyor - Son Dakika
Güncel

Kadının Soyadında Hukuk Uygulamaları Çatışıyor

Kadının Soyadında Hukuk Uygulamaları Çatışıyor

Kadınların evlendikten sonra yalnızca kendi soyadlarını kullanmalarının önünü açan AYM kararları olduğu halde ilgili kanun çatıştığı için uygulamada sorun yaşanıyor.

27.07.2015 10:14
Twitter'da Paylaş Facebook'da Paylaş WhatsApp'da Paylaş

Kadınların evlendikten sonra yalnızca kendi soyadlarını kullanmalarının önünü açan AYM kararları olduğu halde ilgili kanun çatıştığı için uygulamada sorun yaşanıyor. 2005 yılından beri süren hukuk mücadelesinde ilgili hükmün yer aldığı Türk Medeni Kanunu'nun 187. maddesi için 15 Temmuz'da yasa değişikliği önerisi verildi.

Kadının soyadını kullanması ile ilgili mevzuatı ve uygulamaları yorumlayan Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Murat Oruç, kapsamlı ve bütünsel hukuk düzenlemesine ihtiyaç duyulduğunu ve ivedilikle düzenlemeye başlanması gerektiğini söyledi.

AYM VE MEDENİ KANUN

Medeni Kanun'un 187. maddesine göre kadınların evlendikten sonra, eşinin soyadını alıyor. Kadın talepte bulunarak kocasının soyadı ile birlikte olmak üzere evlilik öncesi soyadını kullanıyor. AiHS'e ve anayasaya başta eşitlik olmak üzere birçok durumdan aykırı bulunan bu maddenin değişmesi gerektiği yasa değişikliği önerisinde belirtiliyor.

Anayasa Mahkemesi (AYM) evlendikten sonra yalnızca evlilik öncesi soyadını kullanmak için aile mahkemesine giden ve başvurusu reddedilen avukat Neşe Aslanbay Akbıyık'ın bireysel başvurusunu değerlendirdi. AYM, yerel mahkemenin Anayasa'nın 17. maddesinde güvence altına alınan manevi varlığın korunması ve geliştirilmesi hakkını ihlal ettiğine hükmetti. AYM Neşe Aslanbay Akbıyık kararında AİHM'ye atıfta bulundu. Kararda soyadıyla ilgili olarak "AİHM'e göre soyadı, mesleki bağlamın yanı sıra, bireylerin özel ve aile yaşamında diğer insanlarla sosyal, kültürel ya da diğer türden ilişkiler kurabilmesi için önemli olup, onları dış dünyaya tanıtma fonksiyonu üstlenmektedir" ifadeleri yer aldı. Anayasa'da "herkesin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir" şeklindeki 17. maddesinin buna karşılık olduğu belirtildi.

İPTAL DEĞİL, İHLAL KARARI

AYM'nin verdiği kararı yorumlayan Yrd. Doç. Dr. Murat Oruç, "AYM'nin verdiği ihlal kararı bütün sorunları çözmektedir ya da çözecektir anlamına gelmiyor. Bu bir iptal kararı olsaydı o kanun hükmünün yürürlüğünü ortadan kaldırırdı; ancak Medeni Kanun'un 187. maddesi halen yürürlükte olup bütün hüküm ve sonuçlarıyla uygulanıyor. Kadın evlenmek üzere Nüfus İdaresi'ne gittiğinde evlilik öncesi soyadımı kullanma talebinde bulunamıyor. Kadının Aile Mahkemesi'nde dava açması gerekiyor, ancak bu davanın nasıl sonuçlanacağı bilinmiyor. Dava, Yargıtay'ın kararı onaması ya da daha önce olduğu gibi AYM'ye aykırı karar vermesiyle sonuçlanabilir" dedi.

YARGITAY, İPTAL KARARINI BİLE UYGULAMAYABİLİYOR

AYM kararlarıyla uygulamada nasıl karşılık bulduğunu aktaran Murat Oruç, Yargıtay'ın uygulamadaki rolünü vurguladı: "AYM Soyadı Kanunu'nun boşanma halinde çocuğun babasının soyadını taşımasıyla ilgili olan hükmü, AYM eşitlik ilkesine aykırı olacağı gerekçesiyle iptal etti. Bu kararın uygulamaya ne ölçüde yansıdığı üzerinde biraz düşünmek lazım. Soyadı Kanunu'nun 4. maddesine ilişkin AYM iptal kararı verdikten sonra bir yerel mahkeme bu kararı dayanak göstererek bir davada çocuğun boşanan annenin soyadını alması yönünde karar verdi fakat Yargıtay bu kararı bozdu. Yerel Mahkeme ise vermiş olduğu kararda direndi. Şu anda dosya Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun önünde ve nasıl bir karar vereceği kestirilebilir değil."

KANUNDAN ÖNCE TOPLUMSAL HAZIRLIK SÜRECİ

Kanun değişikliği önerisini değerlendiren Oruç, hukuki sürecin uygulanmasından önce ihtiyaçların ve taleplerin tespit edilerek toplumsal hazırlık sürecinin tamamlanması gerektiğini hatırlattı. 187. maddenin değişiklikte kadın ve erkek değil eşler olarak düzenlenmesi gerektiğini vurgulayan Oruç, "Kadınlar bu değişikliklerden sonra kendi soyadını kullanan kadınlar, kocasının soyadını kullanan kadınlar ve hem kendi hem de kocasının soyadını kullanan kadınlar olmak üzere 3 grup oluşturacak. Uygulamada karmaşa yaratabilecek bu durum, Nüfus Müdürlükleri'nde de problem oluşturabilir. Bunların bir an önce halledilmesi için hukuki düzenlemelere gidilmesi gerekiyor. Medeni Kanun'un 187. maddesinde kadın erkek ayrımı gözetilmeksizin eş ifadesinden hareketle bir yerlere varmak gerekiyor ve bunu yapmak için de toplumsal hazırlık sürecinin tamamlanması gerekiyor. AYM kararı olumludur ancak Türkiye için ayakları yere basan bir karar mı bilemiyorum" ifadelerini kullandı.

İLGİLİ BÜTÜN KANUN MADDELERİ DEĞİŞMELİ

Soyadına ilişkin bütün kanun ve hükümlerinin birbirine paralel olmak üzere toplumda ve hukukta uygulanabilir hale getirilmesinin öneminden söz eden Oruç, somut durumu şu ifadelerle aktardı: "Nüfus memurunun Medeni Kanun'un 187. maddesini görmezden gelerek AYM'nin kararına göre işlem yapması şu anda mümkün değildir. Bu konuda görüştüğüm nüfus memurları da aynen bu şekilde ifade etti. Nüfus ve Vatandaşlık İdaresi'nden bir talimat gelmesi gerektiğinden bahsettiler ve bu yönde bir talimat gelebilmesi için Medeni Kanun'un 187. maddesinin değişmesi gerekiyor. Değişikliğin ardından kanunlar hiyerarşisine bağlı olarak tüzük, yönetmelik ve genelgenin ardından bir talimat gelmesi mümkün. Şu anda, Medeni Kanun'un 187. maddesi yürürlükteyken de böyle bir talimat mümkün gözükmüyor. O nedenle ivedilikle Medeni Kanun'un 187. maddesinde değişikliğe gidilmesi gerektiği açık. Bütün yönleriyle bu meseleyi ele alıp toplumun dinamiklerini de görmezden gelmeden 187. maddenin ve konuya ilişkin bütün maddelerin tümüyle gözden geçirilmesi hatta gerekiyorsa yeniden yazılması gerekiyor."

YASADA ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİK

Türkiye'deki kadınların 2005 yılından beri sürdükleri bu hak mücadelesinde dile getirilen kanun değişikliği istemi bir kez daha gündeme geliyor. Mevcut Kanun'un ilgili 187. Maddesinde şu ifadeler yer alıyor: "Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacağı yazılı başvuruyla kocasının soyadı önünde önceki soyadını da kullanabilir. Daha önce iki soyadı kullanan kadın, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanabilir." HDP İstanbul Milletvekili Kerestecioğlu'nun kanun teklifinde önerdiği değişiklik ise şöyle: "Eşler, eşinin soyadı veya eşinin soyadıyla birlikte kendi soyadını kullanmak için evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yazılı başvuruda bulunmadıkça kendi soyadını kullanır. Daha önce iki soyadı kullanan eş, bu haktan sadece bir soyadı için yararlanır." - İSTANBUL

Kaynak: İHA

Son Dakika Güncel Kadının Soyadında Hukuk Uygulamaları Çatışıyor - Son Dakika

Sizin düşünceleriniz neler ?

  • Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Yahyalı'da Mitinge Katıldı
    15:58 Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Yahyalı'da Mitinge Katıldı

    Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Memduh Büyükkılıç, Cumhur İttifakı ile Yahyalı ilçesinde düzenlenen mitinge katıldı. Büyükkılıç'ın yanı sıra AK Parti ve MHP ilçe başkanları, milletvekilleri, kadın kolları, gençlik kolları, meclis üyeleri, muhtarlar ve ilçe sakinleri de mitinge katıldı. Büyükkılıç, konuşmasında eser ve hizmet siyaseti yaptıklarını vurgulayarak, Yahyalı'da yapılan hizmetlerin önemine değindi. Milletvekilleri ve ilçe başkanları da Yahyalı'nın Cumhur İttifakı'nın kalesi olduğunu belirtti.

  • Gebze'de çıkan kavgada 16 yaşındaki genç öldürüldü
    15:56 Gebze'de çıkan kavgada 16 yaşındaki genç öldürüldü

    Kocaeli'nin Gebze ilçesinde çıkan kavgada 16 yaşındaki Kademcan'ın öldürülmesiyle ilgili bir kişi tutuklandı, bir kişi serbest bırakıldı. Olayın ayrıntıları da ortaya çıktı. Kız meselesi sebebiyle çıkan tartışma kavgaya dönüşürken, M.E. isimli şüpheli havaya ateş açtıktan sonra grubun üzerlerine gelmesi üzerine bir kez daha ateş etti. Bu sırada kurşunlar 16 yaşındaki Kademcan'a isabet etti ve genç hayatını kaybetti. Şüphelilerden M.E. tutuklanırken, E.K.D. ise yurt dışı çıkış yasağı konularak serbest bırakıldı.

  • Eskişehir'de Alkol Hırsızı Şahıs, Bıçakla Tehdit Etti
    15:55 Eskişehir'de Alkol Hırsızı Şahıs, Bıçakla Tehdit Etti

    Eskişehir'de bir marketten alkol çaldığı iddia edilen şahıs, yeniden markete gelerek çalışanları bıçakla tehdit etti. Şüpheli, market çalışanlarının takibi sonucu bir apartmanda yakalandı.

  • Gazi Konut, Güneyşehir'deki 500 konutun anahtar teslim törenini düzenledi
    15:55 Gazi Konut, Güneyşehir'deki 500 konutun anahtar teslim törenini düzenledi

    Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı Gazi Konut tarafından Güneyşehir bölgesinde yapımı süren 500 konut için anahtar teslim töreni düzenlendi. Törende, yapılan konutların örnek daireleri gezildi ve anahtarlar hak sahiplerine verildi.

  • Aydın'da yerel seçimler için sağlık personeli görev yapacak
    15:55 Aydın'da yerel seçimler için sağlık personeli görev yapacak

    Pazar günü gerçekleştirilecek olan yerel seçimler için Aydın'da 882 bin 124 seçmenin oy kullanması beklenirken, hastanede yatan veya evde sağlık hizmetlerinden faydalanan vatandaşlar için de İl Sağlık Müdürlüğü koordinesinde seçim günü 260 sağlık personeli görev yapacak.

  • CHP İstanbul İl Başkanlığı'nda Para Sayma Görüntüleri Soruşturması
    15:53 CHP İstanbul İl Başkanlığı'nda Para Sayma Görüntüleri Soruşturması

    CHP İstanbul İl Başkanlığı'nda çekildiği iddia edilen para sayma görüntülerine ilişkin soruşturmada, iş insanı Hüseyin Köksal'ın ifadesi alındı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında birçok kişinin ifadesi alınmıştı.

  • Sivas'ta üniversite öğrencileri Filistin için yürüdü
    15:50 Sivas'ta üniversite öğrencileri Filistin için yürüdü

    Sivas'ta üniversite öğrencileri, İsrail'in Gazze'de devam ettirdiği katliam ve soykırımı protesto etmek amacıyla yürüyüş gerçekleştirip, ardından basın açıklaması yaptı. Yürüyüşe Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Rektörü Alim Yıldız ile öğrenciler katıldı. Yapılan basın açıklamasında, İsrail'in insanlık suçlarına ortak olan ülkelere tepkisiz kalmadıklarını göstermek ve bu zulmü protesto etmek için bir araya geldikleri ifade edildi.


Advertisement