Kartal Yuvası Kale" Turizme Hizmet Edecek

MESUT VAROL/ ALİ İHSAN ÖZTÜRK - Van'ın Gürpınar ilçesinde "kartal yuvası" görünümündeki Hoşap Kalesi, kazı ve restorasyon çalışmalarının tamamlanmasının ardından yerli ve yabancı misafirlerini ağırlayacak.

Güzelsu Mahallesi'nde bulunan, Osmanlı döneminde sarp kayalıklara inşa edilen Hoşap Kalesi'nde, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Top başkanlığında 10 yıldır yürütülen kazı ve restorasyon çalışmaları devam ediyor.

Kazı çalışmalarında mescit, harem ve seyir köşkü ile hamam gibi çok sayıda tarihi eser gün ışığına çıkarıldı.

Yrd. Doç. Dr. Top, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kaledeki kazı çalışmalarının süreklilik kazandığını söyledi.

Çalışmaları 5 farklı alanda yürüttüklerini ifade eden Top, ortaya çıkan en önemli eserlerden birinin mescit olduğunu bildirdi.

"Bulgular en az 150 yıl öncesine dayanıyor"

Önceki çalışmalarda yeri belirlenen mescidin tamamen ortaya çıkarıldığını belirten Top, "Buranın temellerinde Urartu izleri olsa bile kalıntıları tamamen Osmanlı dönemine aittir. Burada yerel bir beylik olan Mahmudi beyleri yaşamış. 17 ve 18. yüzyıllarda kalede ağırlıklı bir yaşam sürdürülmüş. 9. yüzyılın ortalarına doğru kalenin terk edildiğini biliyoruz. Bu kapsamda bizim bulgular en az 150 yıl öncesine dayanıyor." dedi.

Kalenin bir saray bölümünü içine aldığını ifade eden Top, şöyle konuştu:

"Mescidi ortaya çıkarırken, bu alanın hem kuzey hem de güney kısımlarında farklı kalıntılar ortaya çıktı. Bunlar, toprak altında kalan kalenin farklı dokularını görmemizi sağladı. Bir diğer önemli alan olarak gördüğümüz zindan kısmında da çalışmalarımız devam ediyor. Yine eğitim ve sarnıç alanlarında çalışma yürüttük. Bunlar bu sene sürdürdüğümüz önemli kazı çalışmalarıdır. Şimdi de restorasyon ve konservasyon çalışmasına başladık. Buradaki yerel ustalarımız kerpiç dökümleri gerçekleştirdi."

Çalışmalar kapsamında zaman zaman bazı buluntularla da karşılaştıklarını bildiren Top, "Bunlar, sırlı ve sırsız diye tanımladığımız seramik parçaları, lüle ve süslemede kullanılan alçı taşlarıdır. Bir de kalede çıkan kemikleri antropolojik olarak incelemek için topluyoruz. Burada kesilen hayvanlar evcil mi yoksa yabani mi, bu konuda bir sonuca ulaşacağız." dedi.

"Bölgenin en önemli tarihsel dokularından biri"

Çavuştepe ve Hoşap kalelerinin bulunduğu Gürpınar'ın tarihsel açıdan zengin bir bölge olduğunu anlatan Top, şunları kaydetti:

" Gevaş'tan başlayıp Başkale'ye kadar uzanan yolun bir 'kültür yolu' olarak değerlendirilmesini ifade ediyoruz. Bunun içindeki en önemli duraklardan biri Hoşap Kalesi'dir. Hoşap Kalesi hem cazibesi hem de ulaşılabilirliği açısından bölgenin en önemli tarihsel dokularından biri. Buradaki altyapı eksikliğinin tamamlanmasıyla kale, turizm açısından daha değerlendirilebilir hale gelecek. Kaledeki mescit, harem köşkü, seyir köşkü ve hamamlar gibi bayağı bir mekan ortaya çıkardık. Restorasyon konusunda ciddi ödeneğe ihtiyaç var."

Gürpınar Belediye Başkanı Zeki Yıldız ise belediye hizmetlerinin yanı sıra sosyal ve kültürel destekler de verdiklerini söyledi.

Van'ın, birikimiyle dünyanın en önemli şehirlerinden biri olma yolunda ilerlediğini belirten Yıldız, "Bütün tarihi eserlerin gün ışığına çıkması gerekiyor. Buradaki çalışmalarda da çok ciddi eserler ortaya çıktı. Çalışmaların tamamlanmasıyla turizm konusunda önemli bir adım atılmış olacak." dedi.