Kocaeli Taşıt Araçları Yan Sanayicileri'nde Endişeli Bekleyiş: Domino Etkisiyle Karşı Karşıya...

Siyasi partilerin, 7 Haziran seçimlerinden sonra 1 Kasım seçimlerinde de gündeme getirdiği ve neredeyse açıkartırma düzeyine getirdiği asgari ücretle ilgili olarak sanayiciler endişeli bekleyiş içine girdi. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in 1300 liraya çıkacağını belirttiği asgari ücretin maliyetinin işverenin üstlenmesi gerektiğini söylemesi otomotiv yan sanayicilerinin endişelerini arttırdı. TAYSAD Başkanı Mehmet Dudaroğlu, vergilerle birlikte sanayiciye 492 liralık ek yük geleceğini, diğer çalışyanlar da zam isteyeceği için domino etkisiyle karşı karşıya kalacaklarını söyledi.

Ülke genelinde faaliyet gösteren 344 üye işyerini temsil eden ve merkezi Gebze'de bulunan Taşıt Araçları Yan Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Dudaroğlu, bu işlerlerinde 140 bininin üzerinde, asgari ücretin 1300 liraya çıkmasının vergilerle birlikte büyük bir yük getireceğini söyledi. Dudaroğlu şöyle devam etti:

"Biliyorsunuz Türkiye genelinde 5 milyon 600 bin asgari ücretli çalışan var. Otomotiv sektörünün içerisinde de asgari ücretli çalışanlar var. Ancak bizde çalışan kişilerin 4 maaş da ikramiyeleri var. Ağırlıklı olarak biz 12 maaş vermiyoruz. Biz 4 ikramiye ile 16 maaş veriyoruz. Doğal olarak yüzde 30'luk bir artış ön görülüyor şu anda asgari ücretlerde. Bildiğiniz gibi Asgari Ücret Tespit Komisyonu önümüzdeki sene için, 2016 için yüzde 10 ile 12 lik bir artış ön görmüştür. Oysa şu anda yüzde 30 seviyelerinde bir artış, yani 300 liralık net artışın vergileriyle birlikte, 192 lira ek vergisiyle birlikte toplamda 492 liralık bir artış söz konusu olacak. Bu da biz sanayicileri, iş adamları üzerindeki bir yük olarak ek yük olarak gelecek. Bizler otomotiv sektöründe bu aylarda bütçelerimizi tamamlarız bitiririz, yeni yılda bu bütçeyle hareket ederiz. Bütün fiyat artışlarımızı bu bütçeyle yaparız. Şu anda yurt dışına aşağı yukarı bütün üyelerimizin tamamı ihracat odaklı da çalıştıkları için, ağırlıklı olarak da ihracat yaptığımız için ihracat firmalarımızla da oturup kendileriyle de fiyat anlaşmalarını yapıp bitirdiğimiz için bu bizim için ek bir yük olarak geliyor."

DİĞER ÇALIŞANLAR DA İSTEYECEK

Mehmet Dudaroğlu, diğer çalışanların da bu artışı yaptıktan sonra artış talebi içerisinde olacaklarını belirterek, "Böyle bir beklenti olacak. Bu ek yükü biz fiyatlarımıza şu aşamada yansıtamayacağız için burda zorlanacağız. Yani karlılığımızdan aşağı çekmiş olacağız. Çünkü bu ilk fırsatta olmuyor. Uzun vadede belki fiyatlarımızı arttırabileceğiz. Sineye çekilmiş olması gerekebiliyor. Neler olabilir nasıl önlemler alınabilir? dediğimizde belki özellikle alınan bu vergilerden indirim söz konusu olabilirse bu yönde bir destekle bir kısmınız devlet tarafından karşılanmasıyla bu konu bizim üzerimizdeki yükün hafifletilmesi yönünde olabilir şu aşamada. Bütün sektörde ne olacağı bilinmediği için, tam bir hesaplama da yapılamadığı için özellikle diğer çalışanların üzerinde olacak domino etkisi de belirlenmediği için henüz ölçemedik. Çünkü ondan etkisini tam öngöremiyoruz. Ama bildiğimiz kadarıyla şu anda bu yük bizim üzerimize bir bonus olarak yüzde 18 artı olarak gelmiş oldu. Çünkü 10-12 zaten bekliyorduk. Söyleyeceklerim bu kadar. Ümit ediyorum devlet de bu konuda ciddi bir çalışma yapar biz dernek olarak zaten kendi çalışmamızı yapıp önümüzdeki yakın bir dönemde hemen hükümet kurulur hem bakanlarımızla bu konuaları görüşeceğiz görüşümüzü kendileriyle paylaşmış olacağız."

"SEÇİM ÖNCESİ AÇIK ARTIRMA BAŞLADI"

Aynı zamanda TAYSAD 2. Başkanı olan ve burada büyük bir fabrikası da bulunan Alper Kanda ise, 'Şimdi bir sanayici olarak önce öz eleştiri yapmak istiyorum. Bu tartışmaların başında biz biraz suçluyuz, sanayiciler biraz hatalı." diyerek şunları söyledi:

"Neden hatalı? Çünkü Haziran seçimleri öncesinde bir açık arttırma başladı. Önce muhalefet partileri başlattı bunu. '1500 lira olsun' diyenler oldu. '2 bin lira olsun' diyenler oldu ve ucu açık bir şekilde bu tartışma yapıldı. Biz sanayiciler olarak o zaman bu tartışmalara müdahil olmadık. Demedik ki; 'ya siz bu parayı nereden vereceksiniz' Bu para kimin parası? Bu parayı kim ödeyecek?? Sustuk sustuk dinledik."

İKTİDAR DA İKİNCİ SEÇİMDE AÇIK ARTTIRMAYA KATILDI

Seçimler oldu, iktidar partisi baktı ki açık arttırmasız bu iş olmuyor; onlar da ikinci seçimde açık arttırmaya katıldılar ve bir taahhütte bulundular. Biz o zaman da bir şey söylemedik sanayiciler olarak. Demedik ki bu parayı kim verecek? Devlet mi verecek sanayiciler mi? Seçim oldu. Halk bir partiyi tercih etti ve şimdi o parti seçmene vermiş olduğu taahhütü yerine getirmek istiyor. Biz sanayici olarak şimdi kalktık diyoruz ki; bunu kim düşündü? Bize sordunuz mu? Bence çok yanlış bir ugulama. Ne yazık ki bu artık uygulanacak ama çok yanlış bir uygulama.

ÇALIŞANLARIMIZIN ÜCRETİNİ BİZ VERİYORUZ

Alper Kanca, "Biz sanayici olarak ilkesel olarak şunu söylemek istiyoruz. Sonuçta çalışanlarımızın ücretini biz veriyoruz. Yani kamuoyunda anlaşıldığı gibi devletin bunda hiçbir payı yok." diyerek şöyle devam etti:

"Yani sanayici hatta bir lokanta sahibi, hatta bir kitapevi sahibi, bir küçük işletme sahibi kendi çalışanının parasını kendisi veriyor. Bu ücreti kendisi belirlemesi lazım. İlkesel olarak şunu sormak gerekiyor: 'Devlet bu işin niye içinde". Hadi diyelim ki içinde; peki Türkiye'de enflasyon belli, devlet neden bunu bir anda yüzde 30 arttırmak zorunda. Çünkü seçmene böyle bir söz vermişler. İyi de seçmene ben söz vermedim. Bu benim sorunum değil. Seçmene söz verildi ama bunu sanayici ödeyecek. Bakın cirosunun yüzde 75'i ihracat olan bir şirketi yönetiyorum ben. Yani Avrupa'nın en önemli otomotiv şirketleri bizim müşterimiz. Biz bunlarla yıllık anlaşmalar yapıyoruz fiyatlarıda 5 yıllık geçerli kılıyoruz. Bir anda bizim öngörümüzde yokken, bizim planlarımızda yokken ücretlerin yüzde 30 artması söz konusu ve deniliyor ki; 'sadece asgari ücret arttırılacak' Hayır. Sadece asgari ücret artmayacak. Çünkü insanlar aynı şirkette beraber çalışıyorlar ve beraber yemek yiyorlar beraber servise gidiyorlar. Yanındaki arkadaşının ücreti yüzde 30 arttığında o da dönüp ona bakıcak ve diyecek ki 'benim ücretim neden artmıyor" Bu bir dalga. Bu dalga herkesi etkileyecek. Dinleyici izleyici şunu sormalı kendisine: 'Herhangi bir ürün için yüzde 30 fazla vermek ister mi' Yani kullandığın bir ürünü sırf asgari ücret attı diye yüzde 30 pahalı almak ister mi? Bu yansıyacak fiyatlara ve Türkiye ekonomisine yansıyacak.

"ASLANSINIZ-KAPLANSINIZ"

Belki şunu da özellikle belirtmek gerekiyor: Herkes sanayicilere diyor ki; aslansınız- kaplansınız. Hadi koşun Tükiye sanayisi ilerlesin, ihracat ilerlesin. güzel iyi de; hani Nasrettin Hoca'nın meşhur hikayesinde olduğu gibi; 'Eğer siz köpekleri salıp taşları bağlarsanız' sanayicinin yapacak çok fazla bir şeyi yok.

KAYIT DIŞI ARTABİLİR

Bu ihracat çok zor artar ve doğal olarak belki de hoş değil bunu söylemek ama, bütün sanayiciler yüksek asgari ücretli çalışan yerine kayıt dışılığı düşünebilirler. Bazı sanayiciler bunu düşünebilir .Türkiye'de kayıt dışılık bir problem. Otomotiv sektöründe böyle bir problem yok ama, otomotiv dışı sektörlerde var böyle bir problem. Onlar kayıt dışına yönelebilir ve hatta şöyle bir şeye yönelecekler; bu doğal bir sonucu sanayiciler daha fazla otomasyon yaparak daha az istihdam yapacaklar ama Türkiyede ciddi bir istihdam problemi var. Asgari ücreti arttırarak az sayıda insanı yüksek ücret verdiğiniz taktirde bir miktar insanın işsiz kalmasına sebep olacaksınız. Bence çok doğru düşünülmüş bir şey değil."