Kumaşların dili bu sefer İstanbul'u anlatacak - Son Dakika
Kültür Sanat

Kumaşların dili bu sefer İstanbul'u anlatacak

Kumaşların dili bu sefer İstanbul\'u anlatacak

Kırkpare, yamalı bohça, parça bohça veya hanım dilendi bey beğendi ya da İngilizce'deki adıyla patchwork…

20.02.2017 16:16
Twitter'da Paylaş Facebook'da Paylaş WhatsApp'da Paylaş

Kumaşların dili bu sefer medeniyetler şehri İstanbul'u anlatacak. Geleneksel Sanatlar Derneği, Beykoz Belediyesi ve Fatih Sultan Mehmet Üniversitesi işbirliğiyle ödüllü "Kırkyama Yarışması" açıldı.

Kırkyama sanatı ile ilgilenenler bu kez rengarenk kumaş ve desenlerle meraklılarına İstanbul'u sunacak. Serbest ve geleneksel olarak iki dalda yapılacak yarışma için başvurular 01 Nisan – 30 Nisan 2017 tarihleri arasında alınacak.

İSKİT KABİLE REİSİ'NİN MEZARINDAN ÇIKTI

Yaygın adıyla kırkyama, bir kırlent, bir minder ya da belki bir çanta olarak hayatınızda var olmuştur. Yahut büyüklerinizin küçülen kıyafetlerinizin sağlam yerlerinden veya sizin için dikilen bir kıyafetin artan parçalarından oluşturduğu kırkyama bir minderin üzerine oturup pek çok anıyla birlikte sizi çocukluk günlerinize dalıp gitmişliğiniz vardır.

Tasarruf amacıyla eskiden hanımların küçük kumaş parçalarını birleştirip dikerek ortaya çıkardıkları bu uygulama, zamanla sadece tasarruf amacından çıkıp işin içine renkler, desenler, motifler ve tabii ki tasarım katılarak bir el sanatına dönüştürüldü.

Bugünkü şekliyle kırkyama sanatının, 1600'lerin başında ticari yollarla Hindistan'dan Avrupa'ya getirilen ve çok pahalı olduğu için en ufak bir parçasının dahi ziyan olmaması için artık parçalarının kırkyama yöntemiyle değerlendirilerek doğduğu ve üretilmiş en eski kırkyama örtünün 1708'de Kuzey İngiltere'de yapıldığı söylenir. Ancak kırkyamaya ait ilk izlere bir İskit Kabile Reisi'nin mezarında rastlanmıştır ve üzerinde hayvan motifleri bulunan bu örneğin M.Ö. 100 ilâ M.S. 100 yılları arasına ait olduğu sanılıyor.

İpek Yolu ile Avrupa'ya, buradan da göç eden insanlar aracılığıyla Amerika'ya kadar uzanan bu sanatın Anadolu kültüründeki kökleri ise Selçuklular dönemine kadar dayanır. O dönemde çeşitli kumaş parçalarının yan yana getirilerek dikilmesi suretiyle teknik açıdan tipik ahşap işine benzerlik gösteren bir takım motifler oluşturulmuştur. Selçuklu'da geçme işi olarak adlandırılan ve aslında birer kırkyama örneği olan bu çalışmalar daha sonraları Osmanlı toprakları içerisinde yer alan Bosna bölgesinde gelişim göstermiştir.

BARALUKA

Osmanlı döneminde, Bosna'nın başkenti Banja Luka'da; güneş, yıldız, çiçek vb. merkezi kompozisyonlu kırk pare örnekleri ünlüydü ve yapıldığı yere atfen 'baraluka' adıyla tanınıyordu. Bu adı taşıyan el işi elbiselerin yapımı, uzunca bir süre sanat olarak icra edilmiş olup bugün hala Trakya ve özellikle Balkanlar'da bu adla bilinir. Yine aynı dönemlerde devrin sanat akımları doğrultusunda aplike desenlerle süslenen çadırlar; saray ve köşklerin dış mekâna taşınmış örnekleri olduğundan epeyce detaylıdırlar. Bugün tüm dünyada "patchwork" adıyla anılan bu sanat için Anadolu'da ise "yamalı bohça", "kırkyama" ve "kırkpare" gibi adlar kullanılmıştır. Kırk pare, Anadolu'da bugün de yapılan bir halk sanatı ürünüdür. Giysi kesiminden artan parçalar geometrik biçimlerde kesilir ve geometrik bir düzenlemeyle bir araya getirilip birleştirilerek arkası tek parça bir kumaşla astarlanır. Kırkpare daha çok bohça yapımında kullanıldığından halk arasında "yamalı bohça" şeklinde de adlandırılır.

AMERİKALI KIZLARIN ÇEYİZİ

Her ülke değişik tasarımlarla kendi geleneklerine ve yaşam tarzlarına uygun yorumluyor kırkyamayı. Farklılıklar genellikle seçilen konular, kullanılan motifler ve süslemelerde kendini gösteriyor. Bu sanat dalı, doğasındaki tasarruf anlayışı, sabır ve el emeği nedeniyle uygulandığı her yerde barışın ve dayanışmanın sembolü oluyor. Hindistan ve Pakistan'da minik aynalar, Afrika'da ise sade ve geometrik şekiller öne çıkıyor. Kırkyamanın ticari boyutta en üst seviyede olduğu Amerika'da ise genç kızların çeyizleri çift alyans modeli ile zenginleşirken Baltimore'da ise albüm aplikeleri, yoyolar, ipek ve kadifeli örnekleriyle karşımız çıkıyor kırkyamalar.

Kaynak: Bültenler

Son Dakika Kültür Sanat Kumaşların dili bu sefer İstanbul'u anlatacak - Son Dakika

Sizin düşünceleriniz neler ?

  • Dünya Basın Fotoğrafı Ödülü Gazze Savaşı Fotoğrafçısı Mohammed Salem'e Verildi
    18:22 Dünya Basın Fotoğrafı Ödülü Gazze Savaşı Fotoğrafçısı Mohammed Salem'e Verildi

    Mohammed Salem'in çektiği fotoğrafta, Gazze'deki İsrail hava saldırısında ölen beş yaşındaki yeğeninin kefene sarılı cesedine sarılan Inas Abu Maamar yer alıyor. Jüri, fotoğrafın dayanılmaz bir kayba dair tüm hissi yansıttığını belirtti. Ayrıca, diğer dallarda da savaşlar, mülteci krizleri ve iklim değişikliği gibi konulara dair fotoğrafların ödüle layık görüldüğü belirtildi.

  • Türk ve Yunan Sanatçıların Ortak Çalışmasıyla Sahnelenecek Romeo ve Juliet Oyunu Provaları Tamamlandı
    18:04 Türk ve Yunan Sanatçıların Ortak Çalışmasıyla Sahnelenecek Romeo ve Juliet Oyunu Provaları Tamamlandı

    İngiliz yazar William Shakespeare'in Romeo ve Juliet oyunu, Türk ve Yunan sanatçıların ortak çalışmasıyla iki ülkede izleyiciyle buluşmaya hazırlanıyor. Devlet Tiyatroları ile Yunanistan Pire Şehir Tiyatrosunun ortak yapımı olan oyun, Ankara Cüneyt Gökçer Sahnesi'nde sahnelenecek. Oyunun provaları tamamlanırken, yönetmen Lefteris Yovanidis, iki ülke sanatçılarının işbirliği yapmasının önemini vurgulayarak, nefret yerine sevgiyle kazanabileceğimizi belirtti. Oyun, Ankara, İstanbul ve Atina'da sahnelenecek.

  • Amasra, Bayram Tatilinde 80 Bin Kişi Tarafından Ziyaret Edildi
    17:38 Amasra, Bayram Tatilinde 80 Bin Kişi Tarafından Ziyaret Edildi

    Amasra Belediye Başkanı Recai Çakır, Ramazan Bayramında ilçenin 9 günlük bayram tatilinde günlük ortalama 80 bin kişi ağırlandığını açıkladı. Amasra, turizmde parlayan yıldızı olarak Karadeniz'in incisi olarak biliniyor.

  • Burhaniye'de 23 Nisan Çocuk Şenliği düzenlenecek
    17:20 Burhaniye'de 23 Nisan Çocuk Şenliği düzenlenecek

    Burhaniye Belediyesi tarafından 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı'nın coşku ile kutlanması için çeşitli etkinlikler planlandı. 23 Nisan Salı günü ilçede üç farklı noktada 'Çocuk Şenliği' düzenlenecek. Etkinlikler dahilinde çocuklar satranç turnuvasından tiyatroya, uçurtma şenliğinden gösterilere kadar birçok aktivite ile bayramlarını dolu dolu yaşayacaklar.

  • Gülcan Köseoğlu'nun Konseri Büyük Beğeni Topladı
    17:12 Gülcan Köseoğlu'nun Konseri Büyük Beğeni Topladı

    Umay Kadın Sesleri Korosu ve ZibziArt orkestrasıyla birlikte sahne alan Gülcan Köseoğlu, unutulmaz bir müzik ziyafeti sundu. Konser, zengin repertuarı ve renkli sahne performansıyla izleyicileri büyüledi. İş, sanat ve sosyal yaşam dünyasından birçok seçkin ismin katıldığı etkinlik, işitme engelli çocuklara destek olma adına önemli bir adım olarak kaydedildi.

  • Samsun'da Turizm Haftası'nda Atatürk Resimleri Sergisi
    16:49 Samsun'da Turizm Haftası'nda Atatürk Resimleri Sergisi

    Samsun'da Turizm Haftası etkinlikleri kapsamında düzenlenen 'Atatürk Resimleri Sergisi'nde, Atatürk'ün hayatına dair 68 fotoğraf yer alıyor. Sergi, Atatürk Kültür Merkezi Güzel Sanatlar Galerisi'nde 23 Nisan'a kadar ziyaretçilere açık olacak.

  • Antep İşi Nakışı UNESCO'ya aday gösterildi
    16:39 Antep İşi Nakışı UNESCO'ya aday gösterildi

    Gaziantep Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde, Kültür ve Turizm Bakanlığı iş birliğinde Antep İşi Nakışı'nın UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne girmesi için çalışmalar yapılıyor.

  • Filografi Sanatçısı Ümmühan Gürbüz ve Öğrencilerinin Eserlerinden Oluşan 'Mühür' Sergisi İstanbul'da Açıldı
    16:34 Filografi Sanatçısı Ümmühan Gürbüz ve Öğrencilerinin Eserlerinden Oluşan 'Mühür' Sergisi İstanbul'da Açıldı

    Filografi sanatçısı Ümmühan Gürbüz ve öğrencilerinin eserlerinden oluşan 'Mühür' sergisi, İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yeni Camii Hünkar Kasrı'nda sanatseverlerle buluştu. Sergide, geleneksel ve modern eserlerin yer aldığı belirtilirken, serginin 30 Nisan'a kadar açık olacağı ifade edildi.

  • Erzurum'da Turizm Haftası kapsamında yöresel lezzetler tanıtıldı
    16:14 Erzurum'da Turizm Haftası kapsamında yöresel lezzetler tanıtıldı

    Erzurum'da düzenlenen Turizm Haftası etkinlikleri kapsamında Yakutiye Medresesi önünde asırlık yöresel lezzetler tanıtıldı. Vatandaşlara demir tatlısı, kadayıf dolması ve ayran aşı ikram edildi. Turizm Haftası'nın önemine değinen TÜRSAB Kuzeydoğu Anadolu Bölge Başkanı Nuh Şenol, turizmin bacasız fabrika olduğunu vurguladı. Erzurum'un tarihi ve kültürel zenginliklerinin tanıtımıyla turizm potansiyelinin arttığı belirtildi.

  • Çinli Yetkililer Manhattan'da İade Edilen 38 Kültürel Eseri Teslim Aldı
    16:08 Çinli Yetkililer Manhattan'da İade Edilen 38 Kültürel Eseri Teslim Aldı

    Çinli yetkililer, Manhattan Bölge Savcılığı tarafından Çarşamba günü iade edilen 38 kültürel eseri teslim aldı. Bu eserlerin iadesi, kültürel mirasın korunması ve uluslararası işbirliğinin önemini vurgulamaktadır.

  • Ordu Valisi Muammer Erol, Açık Hava Basın Müzesi ve Rüsumat No: 4 Gemisi Müzesi'ni ziyaret etti
    15:39 Ordu Valisi Muammer Erol, Açık Hava Basın Müzesi ve Rüsumat No: 4 Gemisi Müzesi'ni ziyaret etti

    Ordu Valisi Muammer Erol, Turizm Haftası etkinlikleri kapsamında Bilal Köyden Açık Hava Basın Müzesi ve Rüsumat No: 4 Gemisi Müzesi'ni ziyaret etti. Açık Hava Basın Müzesi'nde Türkiye'deki ilk köy gazetesinin basıldığı tarihi anlatılırken, Rüsumat No: 4 Gemisi Müzesi ise Ordu'nun Kurtuluş Savaşı'ndaki kahramanlık destanını anlatıyor.


Advertisement