Kurtulmuş - Uyuşturucu ile Mücadelede Bakanlıkların Çalışmaları

GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ :

-Başbakan Vekili ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş'un konuşması Uyuşturucu ile Mücadele Yüksek Kurulu toplantısı

Başbakan Vekili ve Hükümet Sözcüsü Kurtulmuş: (2)

"(Uyuşturucuyla mücadele) Kişilerin tıbbi tedaviye çekinmeden başvurabilmesi amacıyla, TCK'nın 279 ve 280'inci maddelerinde belirtilen Sağlık Personelinin Bildirim ve İhbar Yükümlülüğünün Kaldırılmasına Dair Kanun Teklifi hazırlığına başlanmıştır. Uyuşturucuyla bir türlü tanışmış olan insanlar, uyuşturucu tedavisi bakımından isimleri bildirilme zorunluluğu olduğu için bundan sakınıyorlar, kimliklerinin ortaya çıkmasını istemiyorlardı. Bu yasal değişikliği en kısa zamanda yaparak, önemli bir adımı atmış olacağız"

"Madde bağımlılarının prim ödeme gün sayısı veya prim borcu bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, bağımlılıkla ilgili sağlık hizmetlerinden yararlanması amacıyla 5510 sayılı kanunun 68. maddesinde değişiklik önerisi hazırlanmıştır"

"Mücadelenin böyle yüksek bir koordinasyonla, uyum içerisinde sürdürülmesi, gelinen nokta bakımından önemliydi. Türkiye, bu eşiği aşmıştır. Ama maalesef uyuşturucu ile mücadele, sadece Türkiye'nin kendi başına da yürütebileceği bir iş değildir. Sadece kamu kurum kuruluşları vasıtasıyla da yürütülecek bir iş değildir. Uluslararası bir dayanışmayı gerektiriyor. Topyekun bir mücadeleyi gerektiriyor"

Başbakan Vekili ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, "Kişilerin tıbbi tedaviye çekinmeden başvurabilmesi amacıyla, TCK'nın 279 ve 280'inci maddelerinde belirtilen Sağlık Personelinin Bildirim ve İhbar Yükümlülüğünün Kaldırılmasına Dair Kanun Teklifi hazırlığına başlanmıştır. Uyuşturucuyla bir türlü tanışmış olan insanlar, uyuşturucu tedavisi bakımından isimleri bildirilme zorunluluğu olduğu için bundan sakınıyorlar, kimliklerinin ortaya çıkmasını istemiyorlardı. Bu yasal değişikliği en kısa zamanda yaparak, önemli bir adımı atmış olacağız." dedi.

Kurtulmuş'un başkanlığında, Başbakanlık Merkez Bina'da Uyuşturucu ile Mücadele Yüksek Kurulu toplantısı gerçekleştirildi.

Toplantının açılışında konuşan Kurtulmuş, 22 Eylül 2014'te sadece uyuşturucu ile mücadele gündemiyle toplanan Bakanlar Kurulunda, eylem planının taslağının görüşüldüğünü anımsattı.

Kurtulmuş, 28-29 Kasım 2014'te yapılan Birinci Uyuşturucu ile Mücadele Şurası'na, akademisyen, bürokrat, belediye başkanı, muhtar, öğretmen, öğrenci, anne-baba, iletişimci, STK temsilcileri ve bağımlılıktan yeni kurtulmuş kişilerden oluşan 600 kişilik bir heyetin katıldığını hatırlatarak, sorunun her boyutuyla gündeme taşındığını ve 13 Kasım 2014'te Resmi Gazete'de yayımlanan Başbakanlık genelgesiyle resmileşerek uyuşturucu ile mücadelede bakımından yeni bir döneme geçildiğini belirtti.

Başbakanlık genelgesiyle, tüm sürecin yürütülmesinden başbakan yardımcısı başkanlığında, 8 bakanın üye olduğu Uyuşturucu ile Mücadele Yüksek Kurulunun oluşturulduğunu anlatan Kurtulmuş, "Ayrıca yüksek kurula bağlı olarak TBMM Sağlık Komisyon Başkanlığında, ilgili bakanlıkların müsteşar yardımcıları, Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü ve Yeşilay Genel Müdürlüğünden de oluşturulan Uyuşturucu ile Mücadele Kurulu, ikinci uygulamayı takip eden bir kurul olarak oluşturulmuş. Üçüncü bir kurul da Uyuşturucu ile Mücadele Teknik Kuruludur. Bu teknik kurul da daha teknik olarak çalışmalarını sürdürmüştür. Dördüncü kurul da illerde Uyuşturucu ile Mücadele Koordinasyon Kurulu şeklinde faaliyetlerini sürdürmektedir." ifadelerine yer verdi.

- Cezalarda artışlara gidildi

Kurtulmuş, uyuşturucu ile mücadele konusunda yapılan ilk Bakanlar Kurulunda, Uyuşturucu ile Mücadele Yüksek Kurulunun oluşturulması kararının alındığı günden bu yana üç toplantı yapıldığını söyledi.

Uyuşturucu ile Mücadele Kurulunun 16, Uyuşturucu ile Mücadele Teknik Kurulu'nun 46 kez toplandığını, illerde de koordinasyon kurulu toplantılarının yapılmaya devam ettiğini dile getiren Kurtulmuş, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu mücadelenin yasal alt yapısını oluşturan mevzuat düzenlemeleri kapsamında cezai müeyyidelerle önemli ölçülerde artışlara gidilmiş, bu kapsamda 6545 sayılı Türk Ceza Kanununda yapılan birtakım değişikliklerle uyuşturucu ile mücadelede etkin bir safhaya geçilmiştir. Örnek olsun diye söylüyorum, uyuşturucu ve uyarıcı madde imal, ihraç ve ithal suçunun cezası 10 yıldan 20 yıla kadardı, bu ceza 20 yıldan 30 yıla kadar çıkarılmıştır. Ayrıca, uyuşturucu ve uyarıcı madde ticareti suçunun 5 yıldan 15 yıla kadar hapisle cezalandırılması söz konusuydu. Bu ceza da 10 yıldan 20 yıla kadar artırılmıştır. Uyuşturucu ve uyarıcı maddenin çocuğa verilmesi ya da satılması durumunda hapis cezası da 15 yıldan az olmayacak şekilde düzenlenmiştir. Uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma, özendirme suçunun cezası, 2 ila 5 yıldan 5 ila 10 yıl hapis cezasına çıkarılmıştır. Uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanma suçunun cezası 1 yıldan 2 yıla kadar hapisken 2 ila 5 yıla kadar hapis cezasına çıkarılmıştır. Uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanan kişiler hakkında 5 yıllık süre içerisinde birden fazla denetimli serbestlik kararının verilmesinin de önüne geçilmiştir. Bu ve benzeri hukuki düzenlemelerle uyuşturucunun hem kullanılması, hem uyuşturucunun ithali, ihracı satılması ve özellikle çocuklara özendirilerek uyuşturucu ile tanıştırılması suçlarının cezaları neredeyse iki katına yakın bir şekilde artırılmıştır."

Numan Kurtulmuş, Türk Ceza Kanunun 188. maddesine sentetik madde ve türevlerinin de eklendiğini anımsatarak, "Ayrıca her türlü uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin okul, yurt, hastane, kışla ve ibadethane gibi yerlerin yakınında, önünde satılması ciddi bir artırım nedeni olarak kabul edilmiştir. Jenerik sınıflandırmayla ilgili Bakanlar Kurulu kararı 6 Şubat 2015 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak, yeni uyuşturucularla Bakanlar Kurulu onayı olmaksızın etkili bir şekilde mücadele edilmesi İçişleri Bakanlığının inisiyatifine bırakılmıştır." dedi.

- Sağlık personelinin bildirim ve ihbar yükümlülüğünün kaldırılması

Yeni dönemde yasalaştırılması düşünülen birtakım çalışmalara ilişkin de Kurtulmuş, şunları aktardı:

"Kişilerin tıbbı tedaviye çekinmeden başvurabilmesi amacıyla Türk Ceza Kanunun (TCK) 279 ve 280. maddelerinde belirtilen Sağlık Personelinin Bildirim ve İhbar Yükümlülüğünün Kaldırılmasına Dair Kanunun Teklifi Hazırlığına başlanmıştır. Bu çok hassas konulardan birisi. Sağlık Bakanlığımızın özellikle üzerinde durduğu bir konu. Maalesef uyuşturucu ile bir türlü tanışmış olan insanlar, uyuşturucu konusunda tedavi edilmek bakımından isimleri bildirilme zorunluluğu olduğu için bundan doğal olarak sakınıyorlar, kendilerini gizliyorlar, kimliklerinin ortaya çıkmasını istemiyor idi. Bundan dolayı da bu kişilerin hastanelere, uyuşturucu ile mücadele merkezlerine müracaat etmeleri maalesef çok kısıtlı kalıyordu. Bu yasal değişikliği en kısa zamanda yaparak, burada da önemli bir adımı atmış olacağız. Madde bağımlılarının prim ödeme gün sayısı veya prim borcu bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, bağımlılıkla ilgili sağlık hizmetlerinden yararlanması amacıyla 5510 sayılı kanunun 68. maddesinde değişiklik önerisi hazırlanmıştır. Bu da fevkalade önemli bir konu. Bu tür vatandaşlarımızın önemli bir kısmı maalesef maddi bakımdan düşük gelir gruplarından olduğu için bu kişilerin prim borçlarında herhangi birtakım sıkıntılar olabilir. Bunlardan dolayı hastaneye müracaat etmelerinde karşılaştıkları bu durum ortadan kaldırılacaktır."

Başbakan Vekili ve Hükümet Sözcüsü Kurtulmuş, "4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'nda yapılacak düzenlemeyle narkotimlerin sokak bazında mücadelesini güçlendirmek için yakalamalar sonucunda hakkında dava açılan kişi sayısına göre ödül verilmesi imkanı getirilmektedir. Bu da önemli bir düzenleme olacaktır." dedi.

Uyuşturucu madde ticareti suçları ve özellikle sokak satıcılarıyla daha etkin bir mücadele edilebilmesi için bireysel olarak işlenen uyuşturucu ticareti suçlarında da gizli soruşturmacı görevlendirilmesi amacıyla Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 139. maddesinin 7. fıkrasında düzenleme öngörüldüğünü dile getiren Kurtulmuş, böylece şebeke, çete halinde uyuşturucu satışı içerisinde olanların arasında birtakım kimselerin uyuşturucuyla mücadele safına geçmesinin sağlanabileceğini vurguladı.

- En önemli uygulamalardan birisi "narkotimler"

Yeni dönemde hayata geçirilen en önemli uygulamalardan birisinin, narkotimler olduğunu ifade eden Kurtulmuş, "İçişleri Bakanlığımızın başlattığı narkotimler, uyuşturucu satıcılarıyla sokak bazında mücadeleyi temel almış ve halen ülkemizin uyuşturucu risk haritasının yüzde 78'ini kapsayan 29 ilimizde, uygulamaya geçilmiştir. Öncelikle uyuşturucuda riskli olan illerde bu uygulamaya başlanmıştır. Bu sayede şüpheli ve tutuklu sayısında bu uygulama başladığından bu yana yüzde 60 artış sağlanmıştır. Ayrıca bir diğer önemli husus da Emniyet Genel Müdürlüğümüz bünyesinde şube müdürlüğü olarak faaliyet gösteren uyuşturucu ile mücadele, daire başkanlığı seviyesine yükseltilmiştir." diye konuştu.

- Uyuşturucu ile mücadelede bakanlıkların çalışmaları

Kurtulmuş, Adalet Bakanlığının, denetimli serbestlik kapsamındaki uygulamalarını diğer ülkelere örnek bir şekilde yürüttüğünü, tutuklu ve hükümlüler için bağımlılık ile mücadele konusunda değerler eğitimi ve uyuşturucuya "hayır" diyebilme yeteneğinin kazandırılması, iletişim becerileri eğitimi verildiğini söyledi. Kurtulmuş, madde kullanımı nedeniyle denetimli serbestlik kapsamındaki 180 binden fazla kişiyle, yaklaşık 500 bine yakın bireysel görüşme gerçekleştirildiğini de aktardı.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığının, en gelişmiş cihazlar ile gümrük kapılarını donattığını, kargo taşımacılığı yoluyla gelen gönderilerin de kontrol altına alındığını bildiren Kurtulmuş, ilgili bakanlıkların faaliyetlerine ilişkin şu bilgileri verdi:

"Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığımız tarafından Çocuk Destek Merkezleri yönetmeliği gereğince Türkiye genelinde 17 Çocuk Destek Merkezi, madde bağımlısı çocuklarımız için ihtisas merkezleri haline getirilmiş, faaliyetlerine başlamıştır. Gençlik ve Spor Bakanlığımız tarafından gençlik merkezlerinde 16 bin 764 kişiye eğitim düzenlenmiştir. Kredi Yurtlar Kurumu kapsamında 400 bin üniversite öğrencisine, gençlik kampları kapsamında 35 bin gencimize bağımlılıkla mücadelede farkındalık eğitimleri verilmesi çalışmaları başlatılmıştır. Çalışma Sosyal Güvenlik Bakanlığımız tarafından bünyesinde AMATEM ve ÇEMATEM bulunan sağlık hizmet sunucularına ve yatan hastalarda kullanılan psikiyatri tedavilerinin fiyatlarında SGK tarafından yüzde 30 daha fazla ödeme yapılabilmesi imkanı sağlanarak bu mücadelede görev alan sağlık personelinin teşviki amaçlanmıştır. Ayrıca aynı bakanlık bünyesinde Mesleki Yeterlilik Kurumu ve Yeşilay arasında madde bağımlılığı danışmanı meslek standardı hazırlanmasına yönelik işbirliği protokolü imzalanmış, proje uygulama aşamasına geçilmiştir. Türkiye İş Kurumu tarafından uyuşturucu madde tedavisi gören ve rehabilitasyon sürecindeki kişilere yönelik olarak bin 477 kişiye iş ve meslek danışmanlığı hizmeti verilmiştir. 600 kişi mesleki eğitim kursu, işbaşı eğitim programı, girişimcilik eğitim programına katılmış, 228 kişi de toplum yararına çalışma programı kapsamına alınmıştır."

- Milli Eğitim Bakanlığının çalışmaları

Milli Eğitim Bakanlığı ile Türkiye Yeşilay Cemiyeti işbirliğinde yürütülen bağımlılıkla mücadele eğitimi projesinin desteklenmesi için "e-öğrenme" portalının oluşturulduğunu ifade eden Kurtulmuş, "Uyuşturucu ile mücadele kapsamında 2014-2015 eğitim yılı boyunca 4 milyon 800 bin öğrenciye, 3 milyon 500 bin veliye ve 452 bin öğretmene konuyla ilgili eğitimler verilmiştir. Bu da Milli Eğitim Bakanlığı tarafından fevkalade önemli bir başarı olarak ifade etmek yerindedir düşünüyorum. Ayrıca uyuşturucu ile mücadelede önemli görevler düşen 29 bin rehber öğretmen de Yeşilay ile birlikte eğitimlere tabi tutulmuştur." açıklamasında bulundu.

- Sağlık Bakanlığının çalışmaları

Sağlık Bakanlığı tarafından 7/24 anlayışıyla hizmet veren "ALO 191 Uyuşturucu ile Mücadele Danışma ve Destek Hattı"nın, 8 Temmuz 2015'te 30 uzman personel ile hizmet vermeye başladığını dile getiren Kurtulmuş, şimdiye kadar yaklaşık 60 bin çağrının bu merkeze geldiğini söyledi.

Kurtulmuş, 2016'da ise yüksek riskli iller dikkate alınarak 255 yataklı 7 AMATEM, 150 yataklı 10 ÇEMATEM yatırımının yapılacağını belirterek, şu ifadeleri kullandı:

"Ayrıca, Yeşilay tarafından ve diğer kuruluşlarımız tarafından, kamu diplomasisi müessesi tarafından önemli bir şekilde bu mücadeleye katkı verilmektedir. İletişim Bilim Kurulu onayı ile gençlerin iletişim stratejisi belirlenmiş ve bu anlamda gençlerin uyuşturucuya karşı eğilimlerinin araştırılmasıyla ilgili bir farkındalık çalışması kampanyası başlatılmıştır. Yine Yeşilay tarafından TRT'de, 'Son Çıkış' isimli dizi ve bağımlılıkla ilgili 'Savunuyorum' münazara programları da uygulamaya alınmıştır. Sadece bu anlamda değil yine tabii olarak uyuşturucu elde edilmesini sağlayan kenevir ekim alanlarının denetim altına alınması, bu alanların ciddi bir şekilde kontrol edilebilmesiyle ilgili de çok önemli çalışmalar yapılmış, İçişleri Bakanlığımızın ve jandarmanın ortak çalışmalarıyla rakamlar da ciddi bir şekilde düşme ortaya çıkmıştır. Narkotimlerin sokak bazındaki çalışmaları sonucu olay sayısında yüzde 61'lik şüpheli sayısında yüzde 58'lik ve tutuklu sayısında da yüzde 62'lik bir artış ortaya çıkmış."

- Vize serbestisi yol haritası için önemli

Kurtulmuş, Ulusal Uyuşturucu ile Mücadele Strateji Belgesi ve Ulusal Uyuşturucu ile Mücadele Eylem Planı'nın yürürlüğe girmesinin, AB ile mutabakata varılan vize serbestisi yol haritası bakımından da yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerden birisi olduğunu ve bunun için de bu konunun titizlikle sonlandırılmaya çalışıldığını belirtti.

Numan Kurtulmuş, Ulusal Uyuşturucu ile Mücadele Strateji Belgesi ve Ulusal Uyuşturucu ile Mücadele Eylem Planı'nda şu maddelerin dikkate alındığını bildirdi:

"Uyuşturucuya ulaşılabilirliğin önlenmesi, toplumun uyuşturucu ile mücadeleye katılımının sağlanması, uyuşturucuya olan taleple ilgili mücadelenin artırılması, uyuşturucu ile mücadelede sosyal uyumun sağlanması, uyuşturucu ile mücadelede ciddi bir iletişim ağının kurulması, uyuşturucu ile mücadele sürecinin yürütülmesi ve burada üstün bir koordinasyonun sağlanması, alınan bütün kararların izleme ve değerlendirmesinin günlük olarak takip edilmesi, uyuşturucu ile mücadelenin finansal boyutu ve uyuşturucu ile mücadelenin yerel yönetimler ve STK'lar ile işbirliği haline yürütülmesi, ayrıca danışma birimlerinin oluşturulması, uyuşturucu ile mücadelede deneyimler ve başarılı ülke modellerinin de paylaşılması."

Dünyaya örnek olan bir çalışma

Türkiye'nin uyuşturucu ile mücadelede ortaya koyduğu Ulusal Uyuşturucu ile Mücadele Strateji Belgesi ve Ulusal Uyuşturucu ile Mücadele Eylem Planı'nın bu anlamda dünya Sağlık Örgütü ve AB tarafından da önemli bir model olarak benimsendiğini ifade eden Kurtulmuş, dünyanın birçok yerinde de bu modelin uygulanabilmesi için danışmanlık hizmeti almak isteyen ülkelerin bulunduğunu vurguladı. Kurtulmuş, şunları kaydetti:

"Mücadelenin böyle yüksek bir koordinasyonla uyum içerisinde sürdürülmesi, gelinen nokta bakımından önemliydi. Türkiye, bu eşiği aşmıştır. Ama maalesef uyuşturucu ile mücadele, sadece Türkiye'nin kendi başına da yürütebileceği bir iş değildir. Sadece kamu kurum kuruluşları vasıtasıyla da yürütülecek bir iş değildir. Uluslararası bir dayanışmayı gerektiriyor. Topyekun bir mücadeleyi gerektiriyor."