Kurumsal Raporlamada Şeffaflık Araştırması"

Transparency International Turkey'in (Uluslararası Şeffaflık Derneği) BIST 100 Şirketleri'nin şeffaflık performansını değerlendiren araştırmasına göre, BIST 100 şirketleri ortalama yüzde 28 puanla dünyanın en büyük çok uluslu şirketlerine ilişkin aynı araştırmanın ortalama puanı olan yüzde 70'le karşılaştırıldığında oldukça geride kaldı.

Hollanda Büyükelçiliği, İngiltere Büyükelçiliği ve TÜSİAD desteğiyle Uluslararası Şeffaflık Derneği tarafından gerçekleştirilen "Kurumsal Raporlamada Şeffaflık Araştırması" sonuçları açıklandı.

Dernek, BIST 100 Endeksi'nde bulunan şirketlerin internet sitelerinde kamuoyunun erişimine açık olarak paylaştığı bilgiler temelinde şeffaflık performanslarını değerlendirdi.

BIST 100 şirketleri ortalama yüzde 28 puanla dünyanın en büyük çok uluslu şirketlerinin gerisinde kalırken, bu alanda en başarılı şirketler Türkiye Sınai Kalkınma Bankası, Garanti Bankası, Akbank, GSD Holding, Tesco Kipa, Doğuş Otomotiv, TAV Havalimanları ve Yapı Kredi Bankası olarak sıralandı.

Sektörel bazda ise şeffaf raporlama konusunda en yüksek performansa bankalar sahip olurken, gayrimenkul yatırım ortaklığı şirketleri ise ortalamanın oldukça altında puanlar aldı.

Üç büyük futbol kulübünün şirketlerinin de incelendiği araştırmada, yakın zamanda yaşanan şike soruşturmalarına karşın futbol kulüplerinin yolsuzlukla mücadele için bir politika izlendiğine dair internet sitelerinde neredeyse hiçbir bilgi paylaşılmamış olması dikkati çekti.

BIST 100 şirketlerinin büyük bir kısmının düşük puanlar aldığı araştırmanın, "yolsuzlukla mücadele programının şeffaflığı" bölümünde, 100 şirketten 9'unun ayrı bir yolsuzlukla mücadele programı açıkladığı saptandı.

Araştırmada, yalnızca 10 şirkette, üst düzey yöneticilerin kişisel mesajlarında yolsuzlukla mücadele konusuna atıf yapıldığı görülürken, "tone at the top" olarak adlandırılan üst düzey yöneticilerin kişisel mesajlarında da yine şirketlerin yolsuzluğa karşı zayıf bir performans sergilediği görüldü.

Türk Ceza Kanunu kapsamında cezai yaptırıma tabi tutulan kolaylaştırma ödemelerine ilişkin ise sadece 16 şirketin açıklama yaptığı, bazı şirketlerise bunu "bahşiş" olarak ifade ettiği gözlemlendi.

Hediye ve ağırlama masraflarında ise şirketlerin çoğunluğunun belli bir farkındalığa sahip olduğu belirlenen araştırmada, şirketlerin bağlı ortaklıkları ve iştirakleri hakkında temel bilgilerin şeffaflığını inceleyen organizasyonel şeffaflık bölümünde ise şirketler ortalama yüzde 85 puanla iyi bir durumda bulunuyor.

Şirketlerin yurt dışındaki faaliyetlerine ilişkin gelir, vergi ve sermaye gideri gibi temel finansal verilerin şeffaflığının değerlendirildiği ülkesel raporlama başlığı altında ise ortalama puan yüzde 8 ile düşük bir seviyeye işaret etti. Küresel çok uluslu şirketler üzerine yapılan araştırma sonuçlarında ortalama puanın yüzde 6 olması, sorunun Türkiye'ye özgü olmadığını gösterdi.

Araştırmanın tek amacının, şirket raporlamalarının şeffaflık derecesini tespit etmek olduğu belirtilirken, araştırma kapsamında yüksek puan alan şirketlerin yolsuzluk sorunundan muaf olduğu gibi bir algının doğru olmadığı belirtildi. Aynı şekilde düşük puan alan şirketlerin de yolsuzluğa karıştığını iddia etmenin mümkün olmadığı vurgulandı.