Lübnan'daki Çöp Krizi

Geçtiğimiz Ağustos ve Eylül aylarında protestolarıyla uluslararası kamuoyunun gündemine oturan Lübnan'daki çöp krizinin çözümü için kullanılan geçici çöp toplama noktasında yükselen çöp dağları, çevre sakinlerini endişeye sevk ediyor.

Siyasi çekişme ve kriz içindeki Lübnan hükümetinin, yeni çöp toplama merkezi belirlenmesi konusunda bir türlü karar alamaması, başkent Beyrut ile aynı ismi taşıyan Beyrut Nehri yakınındaki Karantina bölgesindeki geçici çöp toplama merkezinde çöp dağlarının yükselmesine yol açıyor.

Mahalle sakinleri çöp yığınlarının yol açtığı "kötü koku, haşereler ve salgın hastalık" tehdidinden dert yanıyor.

Lübnan'da çöplerin, üçüncü bir ülkeye ihraç edilmesi, ayrıştırılıp yer altına gömülmesi ve çöplerden elektrik üretilmesi seçenekleri tartışılıyor. Ancak soruna çözüm olarak seçilen geçici çöp toplama merkezinde yükselen çöp dağları, bölge sakinlerinin tepkisini çekiyor.

Karantina bölgesinin üç aydan fazla süredir Beyrut'un atıklarına yaptığı ev sahipliği, bölgeye yaklaşırken gelen ağır kokuyla fark ediliyor. Merkeze, atık yüklü kamyonlar birer ikişer yanaşırken, bir iş makinesi yığma ve bastırma işlemi yaparak çöplerin kapladığı alanı azaltmaya çalışıyor.

-"Kokunuz Çıktı" gösterileri

Ülkede çöp sorunundan yola çıkarak "Kokunuz Çıktı" adıyla sosyal medya üzerinden başlayan protestolar kitlesel gösterilere dönüşmüş, gösterilerde ülkenin tüm siyasi figürleri protesto edilmişti. Gösterilerle dünya gündemine oturan protesto hareketi, somut sonuçlar alamadan giderek etkisini kaybetmişti.

Göstericilerin, ülkede cumhurbaşkanı seçilememesi nedeniyle iptal edilen bağımsızlık günü kutlamaları dolayısıyla sosyal medya üzerinden yaptığı çağrılarda bu pazar tekrar protesto gösterisi düzenlemesi bekleniyor.

- "Ağrı kesici gibi biz de çöplere alıştık"

Karantina bölgesi sakini Joseph Kanavani (35), AA muhabirinin mahallelerindeki çöpten şikayetleriyle ilgili sorusuna gülümseyerek, "İnsanların ağrı kesiciye alıştığı gibi biz de çöpe alıştık" diyor.

"Koku, sinek sürüleri" gibi şikayetlerini sıralayan Joseph, bölge sakinlerinin çocuklarının sağlığından endişe ettiğini dile getiriyor.

Çöp sorununu protesto amacıyla yola çıkan ve daha sonra ülkedeki bir çok krizi protesto eden "Kokunuz Çıktı" gösterilerinden bahseden Joseph, protesto için sokaklara çıkan insanların her birinin farklı talepleri olduğunu dile getiriyor.

Çöplerin ülke dışına ihraç edilmesi seçeneği hakkında ise Joseph, şunları söyledi:

"Çöp gelirdir ama kim değerini biliyor, kim paraya çevirmeyi biliyor? Biz çöpümüzü ihraç ettiğimizde ithal edenler bundan faydalanacak. Biz kendimiz faydalanmalıyız. Çöpten faydalanmanın yüzlerce yolu var. Ama kim harekete geçiyor?"

-"Koku, karasinek ve sivrisinek"

Beyrut'taki Ermeni mahallesi Burc Hammud'un yakınındaki Karantina bölgesindeki esnaf Agop Nacaryan (54) da, başka bölgelerin çöplerinin burada toplandığını anlattı.

Sorunun çözümünden umutlu olmadığını söyleyen Nacaryan, "Belediye veya hükümet sorunu önemsemiyor. Tek umut hükümeti tamamıyla gönderip dışarıdan yeni bir hükümet getirmek. Hepsi cebinin derdinde" diye şikayet etti.

Nacaryan, en büyük sorunlarının koku, karasinek ve sivrisinek diye sıralayarak, böyle konuştu:

"Ben hayatımda böyle bir sivrisinek görmedim. Isırdığında cildinde büyük bir yara oluyor. Bizim alıştığımız sivrisineklere benzemiyor. Bunlar zehirli. Eğer bu böyle devam ederse, sonunda sıtmaya yakalanacağız. Bir sürü insan hasta olacak. Cilt hastalıkları yayılacak."

-Çevre ve sağlık felaketi uyarısı

Öte yandan, çevre aktivistleri de çöp krizinin bu şekilde devam etmesi halinde ulusal boyutta "çevre ve sağlık" felaketine dönüşebileceği ve bir an önce önlem alınması uyarısında bulundu.

Çöplerin nehirde çevre kirliliği, zehirli gazların yayılması, zararlı kimyasalların yer altı sularına karışması gibi tehditleri beraberinde getireceği öngörüsünde bulunan Çevre aktivisti Edhem Hasaniye, "Bunların tamamı tehlikeli hastalıkların yayılmasına yol açacak. Sorun derhal çözülmezse, gerçek bir felaketin eşiğindeyiz" diye konuştu.

Çöplerin ihraç edilmesi çözümünün hala masada olduğunu dile getiren Hasaniye, çöplerin üst üste yığılmak yerine bir an önce "teknik metodlarla ayrıştırma işlemine başlanması" gerektiğini söyledi.