Marmarabirlik'ten Gemlik Çeşidine Şartlı Destek

HALUK YÜKSEL - Dünyanın en büyük sofralık zeytin üreticilerinden olan Marmara Zeytin Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (Marmarabirlik), Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın Türk Gıda Kodeksi Sofralık Zeytin Tebliği'yle "Gemlik"in etiketlerde ürün ismi olarak yer almasının yasaklanmasına şartlı destek verdi.

Türk Patent Enstitüsü (TPE) tarafından coğrafi sınırları Bursa'nın Gemlik, Orhangazi, İznik ve Mudanya ilçelerini kapsayacak şekilde 2003 yılında "Gemlik Zeytini" adıyla "Coğraf İşaret Tescil Belgesi" verilen zeytinin "Gemlik çeşidi" olarak yazılmasını destekleyen birlik, merdiven altı üretimin teşvik edilmemesi için etiketlere "Gemlik çeşidi" ibaresinin yanı sıra zeytinin üretildiği yörenin mutlaka yazılmasını istedi.

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın Türk Gıda Kodeksi Sofralık Zeytin Tebliğini, AA muhabirine değerlendiren Marmarabirlik Yönetim Kurulu Başkanı Hidamet Asa, tebliğ ile zeytindeki tuz oranının en fazla yüzde 8 ile sınırlandırıldığını, bunun tüketici ve sektörün geleceği açısından çok önemli olduğunu söyledi.

Marmarabirlik'in, son 2 yıldır zeytindeki tuz oranını en fazla yüzde 7'ye kadar çektiğini hatta bazı ürünlerde bu oranın 2,5'e kadar düşürüldüğünü hatırlatan Asa, birliğin son 2 yılda tuz oranını düşük seviyelere çekerek, yurtdışında etnik pazarların dışına çıkıp, ihracatını artırdığını ifade etti.

Asa, Marmarabirlik ürünlerinin bu sayede Avrupa ülkelerindeki birçok market zincirinin raflarında yer aldığını belirterek, "Tuz oranlarının minimum seviyeye çekilmesiyle zeytin ihracatımızın artacağını söyleyebiliriz" diye konuştu.

-"(Gemlik çeşidi) ibaresi yazılabilir, fakat..."

Türkiye'de yetiştirilen ürünlerin büyük bölümünün üretim alanlarının coğrafi tescille sınırlandırıldığına dikkati çeken Asa, şunları kaydetti:

"Bursa siyahı' inciri, hiçbir bölgede yetişmediği gibi aynı zamanda bunun başka yerlerde 'Bursa inciri' diye satışının mümkün olmadığını görmekteyiz. Bunun yanında Malatya kayısısı, Amasya elması, birçok ürünü bu şekilde sayabiliriz. 'Gemlik çeşidi' zeytinin de coğrafi tescili alınmış bulunmaktaydı. Gemlik zeytininin yetiştiği bölge olarak İznik, Orhangazi, Gemlik ve Mudanya ilçelerine bağlı bölgelerde yetiştirilmektedir... Bu konuyla alakalı 'Gemlik çeşidi' ibaresi yazılabilir fakat mutlaka yöresinin ismi yazılması gerekir aksi taktirde 'Gemlik çeşidi' ibaresiyle kalırsa, bu konu gerçekten merdiven altı üretimi teşvik edecektir ve aynı zamanda tüketicimizin kaliteli zeytin tüketmesi noktasında sıkıntılar yaşayacağını söyleyebilirim."

-"Damak tadı açısından en kaliteli zeytin Güney Marmara'da"

Asa, Gemlik çeşidi zeytininin, Güney Marmara'da yetiştirilmeye başlandığını ve bunun uzun yıllardır bu şekilde devam ettiğini hatırlatarak, şöyle devam etti:

"2004 yılında çıkan desteklemelerle Gemlik çeşidi zeytin ülkemizin birçok yerinde yetiştirilmekte. Fakat damak tadı açısından gerçekten en kaliteli zeytin bu bölgede, Güney Marmara bölgesinde yetişmektedir. Diğer bölgelerde yetiştirilen Gemlik çeşidi zeytinin mutlaka altında, yetiştiği bölgenin isminin yazılması gerekir. Aksi taktirde geçmişte şu yapılıyordu, diğer bölgelerden alınan zeytinler 'Gemlik zeytini' diye satılmaktaydı ve bu da haksız rekabeti ve aynı zamanda merdiven altı üretimi de teşvik etmekteydi. Dolayısıyla da üreticimizin kandırılması söz konusuydu. İlgili bakanlığımızın inşallah yasal düzenlemelerle bu konuya çözüm bulacağına ben inanıyorum... Gemlik çeşidi yazılmasında hiçbir sıkıntı görmüyorum, ama mutlaka yetiştirilmiş olduğu bölgenin isminin yazılması gerekir."

-"Geçiş süreci uzatılmalı"

Dane iriliğinin, günlük hayatta kullanılan small (S), medium (M), large (L) extra large (XL) gibi ifadelerle gösterilecek olmasına da değinen Asa, "Bu tanımlamalarla birlikte tüketicinin kafasında soru işaretlerinin oluşacağını ve algıda zorluk çekeceğini düşünüyorum. Mutlaka geçiş süreci içerisinde, bu konularla alakalı şu anda mevcut kullanılan ibareler de olmak şartıyla belirli bir süre geçtikten sonra bu uygulamaya geçilmesinin faydalı olacağını düşünüyorum" değerlendirmesinde bulundu.

Ürünlerin tebliğe uyum sürecine de işaret eden Asa, şöyle devam etti:

"Bizim gibi büyük kuruluşların stoklarında en az 6-7 aylık ambalajı bulundurma zorunluluğu vardır. Aksi taktirde siparişi geçip ambalajın size ulaşması belirli bir periyot gerektiğinden stoklarımızda bulunan ambalajların atıl duruma düşmemesi ve sektörün tamamını değerlendirdiğimizde bu konuda sıkıntı yaşanmaması için geçiş sürecinin tekrar gözden geçirilerek uzatılması gerekmektedir."

Hidamet Asa, uyum sürecinin en az bir yıl olması gerektiğini sözlerine ekledi. - Bursa