Meclis Yeni Başkanını Seçiyor

TBMM Genel Kurulu'nda, Meclis Başkanı seçimi için ilk tur oylama başladı. TBMM Geçici Başkanı Deniz Baykal, oylama başlamadan önce uyulacak kuralları ve seçimin nasıl yapılacağını hatırlattı.

AK Parti'den Sivas Milletvekili İsmet Yılmaz, CHP'den Antalya Milletvekili Deniz Baykal, MHP'den İstanbul Milletvekili Ekmeleddin İhsanoğlu ve HDP'den Mersin Milletvekili Dengir Mir Mehmet Fırat Meclis Başkanlığı için yarışıyor.

VEKİLLER ANT İÇTİ

Baykal "Anayasamıza göre milletvekillerinin göreve başlamadan önce ant içmeleri gerekmektedir. Şimdi geçen birleşimde ant içememiş olan milletvekillerini, ant içmek üzere kürsüye davet ediyorum" sözleriyle kürsüye davet etti.

Ant içen milletvekilleri:

HDP Adana Milletvekili Rıdvan Turan

CHP Ankara Milletvekili Ayşe Gülsün Bilgehan

CHP Ankara Milletvekili Ahmet Haluk Koç

HDP Bitlis Milletvekili Mizgit Irgat

HDP Muş Milletvekili Ahmet Yıldırım

ERDOĞAN'IN MESAJI OKUNDU

Milletvekillerinin yemin etmesinin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın mesajı okundu. Deniz Baykal daha sonra başkanlık için aday gösterme önergelerini müracaat sırasına göre okuttu.

BAŞKANLIK YARIŞI

Meclis Genel Kurulu başkanı belirlemek için oylama yapmak üzere 15:00'te toplandı. Baykal'ın bilgilendirmesinin ardından milletvekilleri il sırasına göre anos edilmeye başlandı. Oy kabinlerinden çıkan vekiller zarflarını kutulara atmaya başladı.

Meclis Başkanlık seçiminin ilk turunda oylama işlemi bitti. Tasnif komisyonu sayıma başlıyor.

İLK TURDA SONUÇ ALINAMAZSA...

İlk turda sonuç alınamaması durumunda, ikinci tur yine bugün içerisinde Meclis Başkanlık Divanı'nın belirleyeceği süre sonunda gerçekleştirilecek.

BAYKAL OY KULLANAMAYACAK

Deniz Baykal geçici Meclis Başkanı olarak oturumu yöneteceğinden oy kullanamayacak. Dört turdan oluşan Meclis Başkanlığı seçimi için ilk iki turda adayların 367 ya da üçüncü turda 276 çoğunluğu sağlaması gerekiyor. Seçimin dördüncü tura kalması halinde ise üçüncü turda en çok oy alan iki aday yarışıyor, en fazla oyu alan 'Meclis Başkanı' sıfatını kazanıyor.
YA DÖRDÜNCÜ TURA KALACAK, YA DA MUHALEFET ANLAŞACAK

7 Haziran Genel Seçimi sonucunda AK Parti 258, CHP 132, MHP ve HDP de 80 milletvekili çıkardı. Hiçbir partinin Meclis Başkanlığı seçimi için kendi adayını desteksiz çıkarmasına imkân vermeyen bu tabloda Meclis Başkanlığı ya tüm partilerin kendi adaylarının arkasında durması sonucunda dördüncü tura kalacak ya da muhalefet partileri kendi aralarında anlaşarak, 13 yıl sonra ilk kez Meclis başkanının AK Parti'li olmamasını sağlayacak.

"KOALİSYON İÇİN İLK PROVA" YORUMU PARTİLERİ RAHATSIZ ETTİ

Meclis Başkanlığı seçiminin bu nedenle koalisyon için ilk prova olabileceği yorumu yapıldı. Ancak bu bakış açısı partileri rahatsız etti. Örneğin AK Parti Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, halen geçici olarak Meclis Başkanlığı görevini sürdüren CHP adayı Baykal'ın 'bir AKP – CHP koalisyonu için ilk işaret olduğu' yorumlarıyla ilgili bir soruya şöyle yanıt verdi:

"Hepimizin Sayın Baykal'ın adaylığına saygısı var. Son derece başarılı bir şekilde yemin törenini tamamlamamıza katkıda bulundu. Ama Sayın Baykal CHP'nin adayı. Partimizin adayı İsmet Yılmaz. Koalisyon görüşmeleri başlamadan, sanki pazarlık parçası gibi telakki edilmesini kesinlikle doğru bulmam. Ve en büyük gruba sahip olan parti olarak da siyasi teamüller bir, iki istisna dışında, Meclis Başkanı'nın en büyük siyasi gruba sahip partiden çıkmasıyla meydana gelmiştir. Kişisel ilişki anlamında saygımız, hürmetimiz vardır. Ama Meclis Başkanlığı koalisyon görüşmelerinin bir parçası değil. Bu süreç Meclis Başkanlığı seçimi ve Sayın Cumhurbaşkanımızın beni görevlendirmesiyle başlayacaktır."

Üstelik Davutoğlu, Salı günü yapılacak ilk tur seçimlerinde Meclis Başkanlığı'nı kazanacaklarını savundu. Oysa bu matematiksel açıdan oldukça zor.

BAŞKANLIK SEÇİMİNDE MATEMATİK

Gizli oyla yapılan Meclis Başkanlığı seçiminin ilk iki turunda üye tam sayısının (550) üçte iki (367) çoğunluğu gerekiyor.

AKP'nin bu iki turda adayını seçtirebilmesi ancak dışarıdan destek ile mümkün. Tüm partilerin milletvekili sayısı ilk iki tur için gerekli olan 367'nin altında. Meclis teamülleri gereği partiler ilk iki turda kendi adaylarını bir sonuç alamayacaklarını bilseler bile destekleyecekler.
Eğer başkanlık yarışı partiler açısından bir koalisyon provasına dönüşecek olursa "taktik" büyük olasılıkla üçüncü turdan itibaren başlayacak.
Çünkü yine hiçbir parti üçüncü tur için gerekli olan 276 oyu tek başına sağlayamıyor.

Muhalefet AKP'ye destek vermezse ve kendi arasında anlaşırsa muhalefetten bir ismi başkan yapabilir. Bu noktada MHP ve HDP; AK Parti'den sonra en çok milletvekili sayısına sahip olan CHP'ye jest yaparak, onun adayını seçtirebilir ya da aynı şekilde Cumhurbaşkanlığı için CHP ve MHP'nin "çatı aday" olarak gösterdiği bu seçimde MHP adayı olan İhsanoğlu için CHP bir jest yapabilir. Üç partinin oyu 292'ye ulaşıyor. Ancak burada da partiler açısından önceden yapılan bazı bağlayıcı açıklamalar var.

AK PARTİ ADAYININ ARKASINDA

AK Parti'de seçimin hemen ardından muhalefet partilerinden gelen "AK Parti'siz koalisyon" söylemi rahatsızlık yarattı. AK Parti'de genel eğilim, Meclis Başkanlığı seçiminde sonuna kadar kendi adayının arkasında durması.

AK Partililere göre muhalefet partilerinin 'samimiyetlerini' gösterecekleri tavırları üçüncü turda ortaya çıkacak. Üçüncü turda Meclis başkanı seçilebilmek için 276 oy yeterli. CHP – MHP ve HDP'nin sandalye sayısı toplamı 292.

MHP VE HDP KAPILARI KAPATTI

Ancak MHP ve HDP'den, birbirlerinden destek görecekleri hiçbir oluşumun içinde olmayacaklarına dair açıklamalar yapıldı.

Al Jazeera'ye değerlendirme yapan bir isim, "MHP, HDP'nin dışarıdan destek verdiği bir koalisyon formülünü kabul edemeyeceğini söylüyor. Bakalım HDP'nin desteği ile muhalefetten bir ismin Meclis başkanı seçilmesini kabul edebilecek mi? MHP seçimden sonraki yaklaşımında samimi ise HDP'nin desteklediği hiçbir oluşumda yer almamalı, dolayısıyla gerekirse genel kuruldan çıkmalı" dedi.

ÜÇÜNCÜ TURDA 20-30 MHP'Lİ OYLAMAYA KATILMAZSA YILMAZ'IN ŞANSI ARTIYOR

Bu tespit AK Parti'nin kendi adayı açısından da işine yarıyor. Örneğin AK Partililerin söylediği gibi üçüncü turda 20 – 30 kadar MHP'li vekil oylamaya katılmazsa, AKP adayı Yılmaz'ın seçilme şansı artıyor.

AK Parti muhalefet partilerinin anlaşamaması olasılığı nedeniyle, sonuna kadar kendi adayının arkasında durup, gerekirse en fazla oy alan iki adayın yarışacağı dördüncü turda kendi adayını başkan yapmaktan yana.

BAYKAL'IN MECLİS BAŞKANI OLABİLMESİ İÇİN TEK YOL VAR

Deniz Baykal'ın seçilmesi için tek yol var: AK Parti ile anlaşma. Çünkü HDP, Deniz Baykal ismine kesinlikle karşı çıkıyor. Parti yetkilileri Baykal ismine oy vererek ya da dolaylı yoldan oylamaya katılmayarak, destek olma ihtimalleri olmadığının ısrarla altını çiziyor. Bu durumda Baykal'ın dördüncü turda bile olsa seçilebilmesi için AK Parti'den destek alması gerekiyor.

MHP'NİN BAYKAL KONUSUNDAKİ ÇEKİNCESİ

MHP'den Baykal'ın adaylığına ilişkin yansıyan ilk tepkiler, partinin Baykal'ın adaylığına destek vermesinin çok zayıf olduğu yönündeydi. Gerekçe de Baykal'ın eski ve yeni iki görüşmesi.
Baykal'ın daha önce Erdoğan'ın siyasete dönüşünün önünün açılması konusunda yaptığı içeriği açıklanmayan görüşme MHP'nin çekincesi. MHP'nin Baykal'a sıcak bakmamasının nedenlerinden biri de seçimin hemen ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşme. MHP Baykal'ın adaylığını CHP – AKP yakınlaşması olarak değerlendiriyor. Baykal, 7 Haziran Genel Seçimi'nin ardından da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Dışişleri Konutu'nda bir araya gelmişti.

BAYKAL BAHÇELİ'YLE GÖRÜŞMÜŞTÜ

Bu açıdan Deniz Baykal'ın MHP lideri Devlet Bahçeli ile Cuma günü gerçekleştirdiği destek arayışı görüşmesinden sonra yaptığı açıklama bu çekinceleri gidermeye dönüktü: "Kendisini temaslarım konusunda bilgilendirdim. Çok yararlı bir görüşme oldu. Temaslar konusunda bende var olan bilgileri kendisine aktardım."

HDP'NİN TAVRI

HDP'de de tavır diğer partilerin adaylarına bakıp zemin yoklamaktan yana. Şimdilik en zayıf ihtimal HDP'nin AK Parti'nin adayını desteklemesi. Partinin Deniz Baykal'ın adaylığına ilişkin duruşu da net, kesinlikle destek olunmayacak.