Merkez Bankası: Gıda Fiyatlarındaki Yüksek Seyir Temmuz da Sürdü

Merkez Bankası, gıda fiyatlarındaki yüksek seyrin Temmuz ayında da sürdüğünü belirterek, hizmet grubunda enflasyon eğilimi yükselirken, temel mal grubunda enflasyon eğiliminin iyileşmeye devam ettiğini vurguladı.

Merkez Bankası Temmuz ayı Fiyat Gelişmeleri'ni açıkladı. Temmuz ayı fiyat gelişmelerine raporuna göre Temmuz'da tüketici fiyatları yüzde 0.45 oranında arttı ve yıllık enflasyon yüzde 9.32'ye yükseldi. Bu dönemde ÖKTG-H ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranı önceki aya kıyasla sırasıyla 0.22 ve 0.10 puan artarak yüzde 10.39 ve yüzde 9.75 olarak gerçekleşti. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, hizmet ve alkol-tütün-altın grubunun katkısı sırasıyla 0.16 ve 0.15 puan yükselirken temel mal grubunun katkısı 0.12 puan geriledi. Enerji ve gıda gruplarının katkısında ise belirgin bir değişiklik gözlenmedi. Temmuz ayında yıllık tüketici enflasyonu yüzde 9.32'ye yükselirken, gıda fiyatlarındaki yüksek seyir bu dönemde de sürdü. Hizmet grubu enflasyon eğilimi yükselirken temel mal grubunun enflasyon eğilimi iyileşmeye devam etti.

-ÇEKİRDEK ENFLASYON GÖSTERGELERİNDEKİ İYİLEŞME, YAVAŞLAYARAK DEVAM ETTİ-

Enflasyonun 3 aylık ortalamalara göre ana eğilimleri incelendiğinde çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin yavaşlayarak da olsa devam ettiği gözlendi. ÖKTG-H ve ÖKTG-I eğilimleri Temmuz ayında yaklaşık 1'er puan azalırken gıda ürünlerinin tamamını dışlayan ÖKTG-I göstergesinin eğilimi yüzde 7.5 seviyesine geriledi. Bu gerilemede döviz kuru gelişmelerinin temel mal grubu yıllık enflasyonu üzerindeki birikimli etkilerinin zayıflaması etkili oldu. Bu çerçevede mevsimsellikten arındırılmış verilerle temel mal enflasyonu eğilimindeki iyileşme sürdü. Buna karşılık, hizmet grubunda enflasyon eğilimi bu dönemde yükselerek çekirdek göstergelerdeki iyileşmeyi sınırladı.

Temmuz ayında hizmet fiyatları aylık bazda yüzde 1.20 oranında arttı ve grup yıllık enflasyonu 0.44 puanlık artışla yüzde 8.62'ye yükseldi. Son yılların en yüksek aylık artışının kaydedildiği bu dönemde, özellikle haberleşme hizmetleri sabit telefon görüşme ücretlerinde yüzde 7.5, paket turlar ve yiyecek hizmetleri fiyatlarındaki artışlar ön plana çıktı. Bu dönemde yıllık enflasyonun tüm alt gruplarda yükseldiği gözlendi. Özellikle lokanta-otel hizmetlerinde yıllık enflasyon yüzde 13.74'e yükselirken kira yıllık enflasyonu artış eğilimini sürdürerek yüzde 7 seviyesine ulaştı.

-GİYİM VE DAYANIKLI DIŞI TEMEL MAL GRUBUNDA YILLIK ENFLASYONDAKİ ARTIŞ EĞİLİMİ DEVAM ETTİ-

Temel mal grubu yıllık enflasyonu Temmuz ayında yüzde 11'e geriledi. Mayıs ve Haziran aylarında gerileyen dayanıklı tüketim malları fiyatları Temmuz ayında yatay bir seyir izledi ve grup yıllık enflasyonundaki düşüş eğilimi sürdü. Buna karşılık, döviz kuru etkilerinin daha gecikmeli bir şekilde hissedildiği giyim ve dayanıklı dışı temel mal grubunda yıllık enflasyondaki artış eğilimi devam etti. Giyim fiyatlarında ise Temmuz ayı indirimlerinin mevsim ortalamalarının altında kalması ile grup yıllık enflasyonu yüzde 10.1'e yükseldi. Sonuç olarak, döviz kuru gelişmelerinin alt gruplara farklı sürelerde yansıması nedeniyle dayanıklı tüketim malları ile kalan grupların yıllık enflasyonunun seyrindeki ayrışma devam etti.

-ENERJİ FİYATLARINDAKİ YÜKSELİŞTE, SU FİYATLARINDAKİ BELİRGİN ARTIŞ BELİRLEYİCİ OLDU-

Temmuz ayında enerji fiyatları yüzde 0.72 oranında yükseldi. Bu gelişmede, yüzde 1.67 oranı ile su fiyatlarındaki belirgin artış ile akaryakıt ve tüp gaz fiyatları belirleyici oldu. Yıllık enerji enflasyonu baz etkisiyle yüzde 3.74'e gerileyerek ılımlı seyrini korudu.

-İŞLENMİŞ GIDA FİYATLARINDA YUKARI YÖNLÜ SEYİR DEVAM ETTİ-

Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon sınırlı bir yükselişle yüzde 12.56 oldu. İşlenmemiş gıda yıllık enflasyonu kırmızı et ve süt fiyatlarındaki artışlara karşın taze meyve fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle bu dönemde yüzde 12.1'e geriledi. Diğer taraftan işlenmiş gıda fiyatlarındaki yukarı yönlü seyir devam etti. Artışlar alt gruplar geneline yayılmakla birlikte özellikle ekmek, süt ürünleri, çay ve şeker fiyatlarında daha belirgin oldu. Böylelikle işlenmiş gıda yıllık enflasyonu yüzde 13 seviyesine ulaştı.

Temmuz ayında alkollü içecek ve tütün ürünleri fiyatları yaklaşık yüzde 2 oranında arttı, bu gelişmenin yıllık tüketici enflasyonuna katkısı 0.12 puan oldu. Bu dönemde alkollü içeceklerdeki fiyat artışında maktu vergilerdeki artış etkili olurken bazı sigaraların fiyatlarında da yükseliş kaydedildi.

-ÜFE: TÜM ANA GRUPLARDA FİYAT ARTIŞI KAYDEDİLDİ-

Yurt içi üretici fiyatları Temmuz ayında 0.73 oranında artarken grup yıllık enflasyonu yüzde 9.46'ya geriledi. Bu dönemde yıllık enflasyon imalat sanayinde yüzde 11.75'e gerilerken petrol ve ana metal hariç imalat sanayinde yüzde 12 seviyesinde yatay seyretti. Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Temmuz ayında dayanıksız tüketim mallarında belirgin olmak üzere tüm ana gruplarda fiyat artışı kaydedildi. Dayanıksız tüketim mallarındaki artışta imalat sanayi alt grupları arasında en yüksek yıllık artış oranına (yüzde 17.27) sahip olan gıda fiyatları belirleyici oldu. Yıllık enflasyon ara ve sermaye mallarında ise gerilemeye devam etti. Sonuç olarak Temmuz ayı gıda imalatı kaynaklı baskıların görece güçlü seyrettiği bir dönem oldu. Gıda dışı imalat sanayi fiyatlarının seyri ise tüketici fiyatları üzerinde maliyet yönlü baskıların ılımlı seyrettiğine işaret etti.