Myanmar'da "Arakan Müslüman Toplumu" Tartışması

Myanmar'daki güçlü partiler arasında yer alan Arakan Milliyetçi Partisi (ANP), Birleşmiş Milletler (BM) temsilcisiyle görüşmeyi reddetti.

ANP ortak sekreteri Ba Swe, AA muhabirine yaptığı açıklamada, BM'nin eylül ayındaki 71'inci genel kuruluna sunulacak bir rapor hazırlamak için geçen hafta ülkeye gelen BM Myanmar İnsan Hakları Özel Raportörü Yanghee Lee'in perşembe günü parti yetkilileriyle görüşme talebinde bulunduğunu belirtti.

Lee'nin Arakan eyaletinde yerlerinden edilmiş insanların kaldığı kampa düzenleyeceği gezi sırasında ANP yetkilileriyle görüşmek istediğini kaydeden Ba Swe, özel raportörün bu talebini geri çevirdiklerini söyledi.

Yanghee Lee'nin Arakanlı Müslümanlar için vatandaşlık talepleri ve Myanmar'daki siyasi özgürlüklerle ilgili eleştirileri dolayısıyla 2015'teki ziyaretinde Arakan'a girişine eski hükümet tarafından izin verilmemişti.

Myanmar Dışişleri Bakanı ve Devlet Başkanlığından Sorumlu Devlet Bakanı Aung San Suu Çii ve BM Myanmar İnsan Hakları Raportörü Lee, Arakanlı Müslümanlar (Rohingyalar) konusunu görüşmek üzere dün bir araya gelmişti.

ANP, Suu Çi ile Lee'nin görüşmesinin ardından dün yayımladığı açıklamada, hükümetin, Rohingya veya Bengali gibi "tartışmalı" terimlerin yerine Arakan eyaletinde yaşayan Müslümanlar için "Arakan Müslüman Toplumu" ifadesini kullanmasının, "kabul edilemez olduğu ve gayri resmi Bangladeşli mültecilik gerçeğini yansıtmadığı" belirtilmişti.

Açıklamada, bu nitelendirmenin, Arakanlı Müslümanların "Bangladeşli kökenlerini unutturduğu ve bu kişileri, Arakan yerlisi olarak tanımladığı" ifadesine yer verilmişti.

Myanmar'da geçen kasım ayında düzenlenen genel seçimlerde Arakan eyalet meclisindeki sandalyelerin çoğunluğunu kazanan ANP, Rohingyaların eski hükümetlerde olduğu gibi "Bengali" veya "Çittagonlu" olarak anılmasını istiyor.

Yerel basında çıkan haberlerde, Arakanlı Müslümanlar için kullanılan bu nitelendirmenin, Suu Çii ve Lee'in görüşmesinden sonra yayımlanan bildiride yer aldığı kaydedildi.

BM'nin eylül ayındaki 71'inci genel kuruluna sunulacak bir rapor hazırlamak için Myanmar'da bulunan BM İnsan Hakları Özel Raportörü Lee'nin, Su Çi ile yaptığı toplantıda ağırlıklı olarak Arakanlı Müslümanlar konusu gündeme gelmişti.

Myanmar Dışişleri Bakanlığı, mayıs ayı başında ABD Büyükelçiliğine, "Rohingya" ifadesini kullanmaktan kaçınmasını tavsiye etmişti. ABD Büyükelçiliği, "Rohingya" ifadesini, 19 Nisan'da Arakan eyaletinde meydana gelen bir tekne kazasında hayatını kaybedenler için yayımladığı başsağlığı mesajında kullanmıştı. Radikal Budistler, olayın hemen ardından Yangon'daki ABD Büyükelçiliği önünde protesto düzenlemişti.

Arakan eyaletinde 2012 yılında Budistler ile Müslümanlar arasında yaşanan çatışmalar, Rohingyaların dramını gözler önüne sermişti. Budistlerin saldırılarında çoğu Müslüman çok sayıda kişi yaşamını yitirmiş, yüzlerce ev ve iş yeri ateşe verilmiş, şiddet olayları nedeniyle binlerce kişi bölgeyi terk etmek zorunda kalmıştı.

Bölge ülkeleri, çoğu Arakanlı Müslümanlardan oluşan göçmenlerin trajedisinden Myanmar hükümetini sorumlu tutmuştu.

Myanmar'da 1982'de kabul edilen yasayla vatandaşlık haklarını kaybeden Arakanlı Müslümanlar "devletsiz" sayılıyor. Birleşmiş Milletler tarafından "eziyet gören dini azınlık" olarak kabul edilen Arakanlı Müslümanlar, hem şiddet olaylarına hem de yasal, ekonomik ve toplumsal ayrımcılığa maruz kalıyor. BM'ye göre, ülkede gördükleri zulüm nedeniyle yaklaşık 130 bin Arakanlı Müslüman, Myanmar'dan kaçtı.