Su Anlaşması İptal Edilen Hes'e Verilen 'Çed Olumlu' Kararına 'Dur' Denildi

Rize'nin Çayeli İlçesi Senoz Vadisi'nde Danıştay'ın onayı ile 'ÇED gerekli değildir' kararıyla su kullanım anlaşması iptal edilen hidroelektrik santarali (HES) projesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın verdiği, 'ÇED olumlu' kararına karşı yöre halkının açtığı davada Rize İdare Mahkemesi 'yürütmeyi durdurma' kararı verdi. HES'lere karşı açtıkları 12 davanın tamamını kazanan bölge halkı adına açıklama yapan Tema Vakfı Çayeli Temsilcisi Ahmet Ali Kork, "Biz dava açmaktan, mahkemeler dur demekten, Bakanlık hukuka karşı bir yolunu bulmaktan yoruldu" dedi.

Senoz Vadisi'nde İyon Enerji Üretimi Sanayi ve Ticaret A.Ş.' nin Kayalar HES projesiyle ilgili çalışmaları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan 26.11.2007 tarihinde alınan, 'ÇED gerekli değildir' kararı ile başladı. Ancak Senoz sakinleri, bakanlığın kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle Rize İdare Mahkemesi' nde dava açtı. Çevresel etkilerin gözardı edildiğini belirleyen, vadide havza planlaması gerektiği yönündeki gerekçeleri haklı bulan mahkeme, 11.12.2009 tarihinde oy birliği ile yürütmeyi durdurma, ardından da iptal kararı verdi.

DANIŞTAY KARARI ONADI

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bunun üzerine, yerel mahkemenin kararını temyiz için Danıştay'a başvurdu. Danıştay 14'üncü Dairesi, 28.12.2011 tarihinde itirazı reddetti, mahkemenin iptal kararını onadı. Danıştay ayrıca, yerel mahkeme kararına atıfta bulunarak, 'Uyuşmazlığa konu proje ile aynı vadide planlanan diğer projeler birlikte değerlendirilmelidir' gerekçesine vurgu yaptı. Bu süreçte Danıştay, Senoz Derneği'nce ilgili firmanın üretim lisansı ve su kullanım anlaşmasının iptali için açılan bir başka davayı da, 28.10 2013 tarihli oturumunda karara bağladı anlaşmayı iptal etti. Danıştay'ın kesinleşmiş bu iki kararı ile 'ÇED gerekli değildir' raporu, HES'in üretim lisansı ile su kullanım anlaşması iptal edilmiş oldu.

SUYU OLMAYAN HES'E ÇED OLUMLU KARARI

Yerel mahkeme ve Danıştay'ın iptal kararlarına rağmen ilgili şirket bakanlık izniyle yeni bir ÇED süreci başlattı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kayalar HES Projesi için, 04.03.2014 tarihli ilanla, 'ÇED olumlu' kararı verdi. Bu karar, su kullanım anlaşması iptal edilen HES için verilmiş ilk karar oldu. Senoz Derneği adına Tema Vakfı Çayeli Temsilcisi Ahmet Ali Kork, avukatları Ali Fuat Yazıcı ve Elif Karaloğlu aracılığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın verdiği, 'Çevresel Etki Değerlendirme Olumlu' kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle Rize İdare Mahkemesi' ne dava açtı. Mahkeme, havza planlaması yapılmadan verilen 'ÇED Olumlu' kararının hukuka aykırılık teşkil ettiği gerekçesiyle önceki gün 'Yürütmeyi durdurma' kararı verdi.

'BİZ DAVA AÇMAKTAN MAHKEMELER DUR DEMEKTEN YORULDU'

TEMA Vakfı Çayeli Temsilcisi Ahmet Ali Kork, HES'lere karşı açtıkları 12 davanın tamamını kazandıklarını belirterek, defalarca yargı tarafından durdurulan bir projeye bakanlığın izin vermesini anlayamadıklarını söyledi. Kork, "Biz dava açmaktan, mahkemeler dur demekten, bakanlık hukuka karşı bir yolunu bulmaktan yoruldu. Senoz, doğası ve onunla bütünleşmiş halkı bir kez daha iptal kararı bekliyor" dedi. TEMA Vakfı Rize İl Temsilcisi Nevzat Özer de, "Mahkeme çevre bilimi dersi verircesine Çevre ve Şehircilik Bakanlığına görevini hatırlatmaktadır. Bizi üzen, sayısız yargı kararına rağmen Bakanlığın aynı yanlışta ısrar etmesidir. Bakanlık; mahkeme kararlarındaki gerekçeler doğrultusunda görevini yapmak yerine aynı konuya ilişkin birden fazla işlem tesis ederek vatandaşın hak arama hakkını zorlaştırmaktadır. Bu anlayış, hukuka bağlı idare ilkesi ile bağdaşmadığı gibi yargı kararlarını etkisiz kılmaya dönük bir girişimdir. Umuyoruz ki bu davadan sonra benzer hatalara imza atılmaz" değerlendirmesinde bulundu. - Rize