Suriye Sınırından Gerçekleştirilen "Akaryakıt Kaçakçılığına" Darbe

Geçmiş yıllarda da ölümlü kazalara neden olan standart dışı akaryakıt ve 10 numara yağın kullanımı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile akaryakıt kaçakçılığıyla mücadele eden diğer kurumların almış oldukları yasal ve idari önlemler ve saha denetimleri sonucunda önemli ölçüde azaltıldı. Madeni yağın yasadışı kullanımının engellenmesi maksadıyla son dönemde çok önemli düzenlemeler hayata geçirildi.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, standart dışı akaryakıt ve 10 numara yağın kullanımı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile akaryakıt kaçakçılığıyla mücadele eden diğer kurumların almış oldukları yasal ve idari önlemler ve saha denetimleri sonucunda önemli ölçüde azaltıldı. Madeni yağın yasadışı kullanımının engellenmesi maksadıyla son dönemde çok önemli düzenlemeler hayata geçirildi. Bu kapsamda alınan önlemlerle, akaryakıt kaçakçılığına ilişkin adli ve idari cezalarda artışa gidildi.

-Baz yağı ve solvent gibi, aynı zamanda 10 numara yağ yapımında kullanılan bazı mallarda gümrük idaresine ve yurt içi teslimlerde vergi dairesine verilecek olan indirimli teminat oranları yüzde 5'den yüzde 25'e yükseltildi.

-Akaryakıt harici petrol ürünlerinde tecil-terkin uygulaması kaldırılarak yerine verginin tahsili ve iadesi sistemi getirildi. Getirilmiş bulunan bu düzenleme ile akaryakıt harici petrol ürünlerinin üretim sürecinde kullanan gerçek sanayicilerin korunarak, söz konusu ürünlerin amacı dışında, hukuka aykırı olarak piyasaya arz edilmesi faaliyetlerinin önüne geçildi.

-10 numara yağı sadece amacı doğrultusunda kullanan firmaların ithal edebilmesi amacıyla Akaryakıt haricinde kalan petrol ürünlerinin yurt içi ve yurt dışı kaynaklardan temin edilebilmesi için EPDK'dan uygunluk yazısı alınması zorunluluğu 01.01.2014 tarihi itibariyle tekrar başlatıldı. Bu sayede 10 numara yağ ithal eden firma sayısında azalma kaydedildi.

-Bakanlık Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü tarafından madeni yağ ve boya imal etmek amacıyla ithal ettikleri baz yağ ve Solvent ürünlerini kaçak akaryakıt olarak piyasaya süren firmalara yönelik olarak operasyonel faaliyetler düzenlendi. Tüm bu operasyonlar neticesinde Bakanlığımız tarafından 2014 yılı başından bugüne kadar 24.401 ton madeni yağ ve toplamda 37.166 ton akaryakıt ve akaryakıt harici petrol ürünü yakalaması gerçekleştirildi.

Ayrıca, EPDK lisansına sahip olan, kapasite raporlarında belirtilen tüketim miktarlarının çok üzerinde akaryakıt harici petrol ürünü ithal eden ve ürün işleme kapasiteleri şüphe uyandıran firmalar Bakanlığımızca incelemeye alındı.

-6 İLDE DAHA DENETİMLERE BAŞLANDI-

Gerçekleştirilen yasal ve idari düzenlemelerden sonra saha denetimlerine de ağırlık verilerek, akaryakıt kaçakçılığı ile mücadelenin kapsamı genişletildi. Bu çerçevede ilk olarak Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı'nın talimatı üzerine Hatay Valiliği koordinasyonunda mücadeleci kurumlardan oluşan bir denetim ekibi kurulmuş ve Hatay'da farklı güzergahlarda yol denetimlere başlandı. Bu güzergahlarda araçların yakıt depolarındaki akaryakıtın ulusal marker tespitinin yapılarak marker ölçümleri geçersiz çıkan akaryakıta kaçak şüphesiyle el konuldu. Bu denetimlerde öncelikle otobüs firmaları, çekici ve kamyonlar olmak üzere tüm araçlar üzerinde, yasal bildirimde bulunulmadan teknik değişiklik yapılan araçlar denetlenmiş, mevzuata uygun olmayan araçlara para cezası ve trafikten men cezası uygulandı.

Hatay'da yapılan denetimlerin çok olumlu neticeler vermesi, bölgedeki akaryakıt kaçakçılığına önemli sekte vurması ve var olan kaçakçılık güzergâhlarında değişime gidildiğinin görülmesi üzerine Gümrük ve Ticaret Bakanı Yazıcı'nın talimatı ile 6 ilde daha (Gaziantep, Adana, Mersin, Kilis, Niğde ve Osmaniye) denetimlere başlandı.

Yapılan denetimlerde, araçların (otobüs, çekici, kamyonlar ) standart ya da standart dışı olan yakıt depolarında gerekli kontroller yapıldı, gerek depoda gerekse zulada kaçak akaryakıt tespit edilmesi halinde, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu gereği adli işlem tesis edildi.

-MOTORLU TAŞIT SAHİPLERİNE TARAFINDAN BİN 750 TL PARA CEZASI UYGULANDI-

Yönetmeliklerle belirlenen standartlara aykırı olarak emisyona sebep olan motorlu taşıt sahiplerine Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü görevlileri tarafından bin 750 TL para cezası uygulandı.

Yapılan tüm bu çalışmalar neticesinde; müşterek denetimlere başlamasından itibaren geçen yaklaşık 2 aylık sürede Maraşboğazı, Topboğazı ve Hassa bölgelerinde uygulanan denetimlerde bin 450'si tır/kamyon, 69'u otobüs, 41'i minibüs ve 115'i binek otomobil olmak üzere toplam bin 894 araca yeterli düzeyde ulusal marker içermeyen akaryakıt bulundurması dolayısıyla işlem uygulandı ve 8.3 milyon TL değerinde, 1891 ton kaçak akaryakıta el konuldu. Ayrıca, yaklaşık 6 milyon TL vergi ve vergi ziyaı cezası uygulandı.

Yol güzergahlarında yapılan denetimin yanında Hatay Valiliği koordinasyonunda kolluk kuvvetlerince Hacıpaşa Mahallesinde 17 adreste eşzamanlı operasyon düzenlendi. Operasyon kapsamında aranan ev ve depolar içerisine gizlendi 3 adet yatay sondaj makinesi ve 2 adet jenaratör ele geçirilerek, olayla ilgili olarak 33'ü Suriye vatandaşı, 39'u Türk vatandaşı olmak üzere toplam 72 kişinin gözaltına alındı. Yine aynı Operasyon kapsamında birçok ev ve depo içerisine gizlenmiş, piyasa değeri 20 milyon TL'nin üzerinde yaklaşık 450 bin litre kaçak akaryakıt ele geçirildi.

-10 NUMARA YAĞIN AMACI DIŞINDA İTHAL EDİLMESİ VE KULLANILMASININ ÖNÜNE GEÇİLDİ-

Yapılan denetimler sonucunda; daha önce büyük tankerler kullanılarak yapılan kaçakçılığın, mücadeleci kurumların etkili denetimleri sonucunda artık sadece araç depolarında yapılmaya başlandığı, bazı araçların dorselerini takmadan sadece çekicilerle yakıt alıp iç bölgelere geçtikleri bilgisi edinildi. Söz konusu müşterek denetimlerin henüz çok kısa bir süredir uygulanıyor olmasına karşın başta akaryakıt dağıtım istasyonları, kaçak akaryakıt kullanmayan, vergisini ödeyen nakliye ve otobüs firmaları olmak üzere geniş bir kesimde büyük bir memnuniyet uyandırdığı; akaryakıt kaçakçılığını meslek haline getirmiş kişiler başta olmak üzere bu işten haksız kazanç elde eden kişilerde ise büyük rahatsızlığa neden olduğu ifade edildi.

Bakanlık ve diğer mücadeleci kuruluşların çalışmaları neticesinde özellikle Suriye sınırından gerçekleştirilen akaryakıt kaçakçılığına önemli bir darbe vuruldu ayrıca 10 numara yağın amacı dışında ithal edilmesi ve kullanılmasının önüne geçildi. Bakanlık ve mücadeleci diğer kuruluşların akaryakıt kaçakçılığı ile mücadele çalışmaları tüm kararlılığı ile devam ediyor.