AYŞE YILDIZ - Orta Doğu ve Balkanların en büyük, dünyanın ise en yüksek rakımlı üçüncü teleskobu özelliğini taşıyan Doğu Anadolu Gözlemevi Projesi sayesinde Türkiye'nin hem astronomide hem de bilimde büyük bir atılım gerçekleştirerek, sınıf atlaması hedefleniyor.
Atatürk Üniversitesi Astrofizik Uygulama ve Araştırma Merkezi (ATASAM) Müdürü, Fen Fakültesi Astronomi ve Astrofizik Bölümü Başkanı Doç. Dr. Cahit Yeşilyaprak öncülüğünde yürütülen ve Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenen proje kapsamında önemli altyapı çalışmaları gerçekleştirildi.
Konaklı Kayak Merkezi'nin 3 bin 170 rakımlı zirvesinde, üniversiteye tahsis edilen 2 bin 500 dönümlük arazide gözlemevinin sağlam ve uzun yıllar hizmet edecek bir altyapı üzerinde kurulması için hem atmosferik hem jeolojik hem de sismik analizler yapıldı. Atatürk Üniversitesi Deprem Araştırma Merkezi ile yürütülen proje kapsamında, gözlemevi verilenin sağlanması için beş farklı noktaya sismik kabin kuruldu.
Atmosferik verilerin ayrıntılı takibi amacıyla zirveye bir kule kurularak, üzerine farklı işlevleri olan atmosferik cihazlar yerleştirildi. Bu sayede, 24 saat boyunca sayısal veriler ve görüntüler alınabiliyor.
Anlık gerçek zamanlı takip için Türkiye Kayak Federasyonu'nun da desteğiyle zirveye geçici elektrik ve internet hatları çekildi. Genel bütçesi 50 milyon lira olan projenin, Türkiye'de astronomi ve bilim alanında çığır açması hedefleniyor.
Yeşilyaprak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, altyapıyla ilgili önemli çalışmalar yaptıklarını belirterek, bölgenin atmosferik ve coğrafik yapısına uygun olarak, altyapısal çalışmaları yaz aylarında yapabildiklerini söyledi.
Konaklı'da bazı atmosferik cihazların kurulumunu gerçekleştirdiklerini anlatan Yeşilyaprak, "Bu cihazlar özellikle dağın bilinen atmosferik özelliklerinin hem testi hem de takibi açısından önemliydi" dedi.
Gece gündüz kalınabilecek prefabrike bina yaptıklarını belirten Yeşilyaprak, çalışmalar kapsamında "astronomi ve astrofizik" adıyla Türkiye'de ilk kez bir bölüm kurduklarını ve bu kapsamda disiplinlerarası çalışma yürüteceklerini vurguladı.
Yeşilyaprak, yeni bir gelişme olarak ocak ayı itibarıyla bir ulusal bir de uluslararası konularında uzman proje müdürünün göreve başlayacağını vurgulayarak, söz konusu müdürlerin teleskobun bu yıl yapılacak olan ihalesinde ciddi görevler alacağını ifade etti.
"Bu proje, yeni bir çığır açıyor"
Atmosferik ölçümler için gökyüzünden hem meteosat uydusundan bilgi aldıklarını hem de bizzat yerleşkeden veri aldıklarını anlatan Yeşilyaprak, "Hem gökyüzünden hem bulunduğumuz ortamdan hem de yeraltından bu yıl itibarıyla bütün verileri almaya başladık. Kırmızı Ötesi (IR) gözlemler soğuk havada yapılması gerekiyor. Kentin soğuk olması bu konuda bir avantaj. Türkiye'nin en büyük teleskobu olacak. Çapı 4 metre sınıfı. Bizim bulunduğumuz boylamda, bu çapta teleskop yok" dedi.
Yeşilyaprak, "Rusya'da, Kazakistan'da, Avrupa'da, Kanarya Adaları arasında konuşlandırılmış bu çapta başka teleskop yok. Amerika kıtasıyla 12 saatlik bir zaman dilimi var. Dolasıyla bir kuşakta gözlem bittikten sonra biz burada bu teleskopla gözlemlere devam edebileceğiz" ifadelerini kullandı.
Dünyanın en yüksek rakımlı üçüncü teleskobu olacağının altını çizen Yeşilyaprak, şöyle devam etti:
"Astronomi alanında bize yeni bir pencere açıyor. Çünkü biz daha çok optik pencerenin görsel bölgesinde çalışan bir alandaydık. Hem sıcak ve güncel konulara bizi itiyor hem de astronominin farklı, kırmızı ötesi penceresini açıyor. Şu ana kadar yapmadığımız bir pencere açmış durumda. Bize yeni bir çığır açıyor. Bu teleskop sayesinde astronomi alanında bir sınıf atlaması yapıyoruz. Bu bir gerçek. 'Hem ikili ilişkiler hem çalışacağımız konular anlamında astronominin daha güncel daha sıcak konularında artık biz de varız' diyebileceğiz. Türkiye, astronomide sınıf atlayacak çünkü faklı bir pencere açıyoruz. Bilimsel anlamda da önemli. Türkiye'nin bu alanda bilinirliğini artıracak." - Erzurum
Son Dakika › Teknoloji › Türkiye, Astronomide Sınıf Atlayacak - Son Dakika
AMD, Ryzen 8040 serisi mobil işlemcilerle yapay zeka işlevleri için büyük bir performans iyileştirme imkanı sundu. Şimdi ise aynı işlemcilerin Pro versiyonları ile karşımızda. Aynı zamanda AMD masaüstü için de yeni 8000 serisi Pro işlemcileri tanıttı. İşte yapay zeka entegrasyonu ile karşımıza çıkan yeni AMD Pro 8000 ve 8040 serisi işlemciler.
Samsung Electronics, BAR Plus ve FIT Plus USB 3.2 Gen 1 Flash bellek ailesine 512 GB kapasite seçeneği eklediğini duyurdu. Yüksek kapasite, hızlı veri aktarımı, geniş cihaz uyumluluğu ve güvenilirlik özellikleri ile dikkat çeken bu USB flash bellekler, kullanıcılara veri saklama ve yedekleme konusunda hızlı bir çözüm sunuyor. BAR Plus ve FIT Plus sürücüler, yüksek hız performansı, esnek uyumluluk ve dayanıklı tasarımlarıyla öne çıkıyor. Samsung'un beş yıllık sınırlı garanti ve beş aşamalı koruma özelliğiyle sunulan bu flash bellekler, Titan Grey veya Şampanya Gümüş seçeneklerinde 79.99 dolar fiyatla satışa sunulacak.
Microsoft, Windows 11 ve yapay zeka çalışmalarının yanı sıra masaüstü uygulamalarını da ihmal etmiyor. Microsoft Store için yayınlanan yeni güncelleme ile kullanıcılar daha kolay bir şekilde yeni uygulama ve oyunlar keşfedebilecek.
Togg CEO'su Gürcan Karakaş, çift motorlu dört çeker T10X'in haziran-temmuz aylarında satışa sunulabileceğini, T10F sedanın satış tarihinin Mart 2025 - Nisan 2025 arasında olabileceğini ve uygun fiyatlı B-SUV modeli T8X'in de aynı dönemde tanıtılabileceğini açıkladı. Ayrıca Togg'un Avrupa'daki satış stratejisinin değiştiğini ve doğrudan Almanya, Fransa, İtalya gibi merkez ülkelere girmeyi planladığını belirtti.
Toshiba, Japonya departmanındaki 5000 çalışanıyla yollarını resmi olarak ayıracak. Bu toplu işten çıkarma kararıyla maliyetleri düşürmeyi hedefleyen firma, gelecekteki dijital projelere kaynak aktaracak. Toshiba'nın finansal durumunu düzeltmek için aldığı bu radikal kararlar, kullanıcıların yararına olmayı umut ediyor.
Antalya'da Teknokent ile Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı işbirliğinde yürütülen Yapay Zeka ve Oyun Teknolojileri Hızlandırma Programı projesi kapsamında bir yıl süren eğitimle 35 genç girişimci yetiştirildi. Programda genç girişimcilerin çalışmalarının sunumu yapıldı. Etkinliğe, üniversite rektörü, teknokent genel müdürü, kalkınma ajansı genel sekreteri, KOSGEB il müdürü, akademisyenler ve öğrenciler katıldı. Yapılan program sayesinde girişimciler güncel bilgiye, nitelikli eğitim ve mentorluk hizmetlerine erişim sağladı ve iş ağlarına katılım sağladı. Yapay zeka ve oyun teknolojileri alanında farkındalık oluşturma ve bilgilendirme faaliyetlerinin yanı sıra hızlandırma programı kapsamında uzman eğitmenler ve mentorlerle çalışmalar gerçekleştirildi.
TOGG Üst Yöneticisi Gürcan Karakaş, ''T10F'nin sonrasının da çalışmalarını yapıyoruz, yani hep söylediğimiz B segmentindeki bir SUV'un çalışmalarını yapıyoruz. Seneye bu vakitler T10F'nin satışları başladıktan bir müddet sonra da T8X'i de göstermeye hazır hale gelebiliriz'' dedi. B segmentindeki T8X'in Togg'un en ucuz modeli olması bekleniyor.
Geçen yıllarda Huawei ile yollarını ayıran Honor, yeni modeli Honor 200 Lite'ı yakında global olarak tanıtacak. Telefonun teknik özellikleri henüz netleşmemiş olsa da, Honor X50i+'ın yeniden markalanmış bir versiyonu olması bekleniyor. Honor 200 Lite'ın benzer tasarım ve özelliklere sahip olması, Çinli markalar arasında yaygın bir uygulama. Modelin global tanıtımının ise yılın ilk yarısında gerçekleşmesi bekleniyor.
YouTube, reklamları engelleyen üçüncü taraf uygulamaların kullanımını sınırlandıracağını duyurdu. Reklam engelleme, içerik sahiplerini desteklemek için reklam gelirlerini kullanan YouTube'a büyük bir darbe vuruyor. YouTube, kullanıcı memnuniyetini korurken reklam atlamayı önlemek istiyor.
Bilim insanları, tardigradların yüksek dozlardaki radyasyondan nasıl etkilenmeden hayatta kalabildiğini ortaya çıkardı. Yapılan araştırmada tardigradların DNA onarım genlerinin aktivitesinin arttığı ve radyasyon nedeniyle oluşan hasarları hızla onardığı keşfedildi. Ayrıca tardigradların DNA'yı koruyan Dsup proteinine sahip olduğu belirlendi. Bu bulgular, tardigradların radyasyona karşı olan dayanıklılığının mekanizmalarını anlamamızı sağladı ve gelecekteki araştırmalar için bir yol açtı.
Sizin düşünceleriniz neler ?