Türkiye Ekonomisi İçin Kriz Uyarısı - Son Dakika
Ekonomi

Türkiye Ekonomisi İçin Kriz Uyarısı

Türkiye Ekonomisi İçin Kriz Uyarısı

AK Parti'nin iktidar dönemini mercek altına alan BM Kalkınma Programı Türkiye eski Müdürü Bartu Soral, "Türkiye krize doğru gidiyor. Lale Devri yaşanırken ekonomi içten içe çöktü" dedi.

26.02.2015 10:27  Güncelleme: 10:32
Twitter'da Paylaş Facebook'da Paylaş WhatsApp'da Paylaş

Türkiye'nin eko­no­mik prog­ram­larını mer­cek al­tı­na alan uz­man­lar­dan olan Bir­leş­miş Mil­let­ler (BM) Kal­kın­ma Prog­ra­mı Tür­ki­ye es­ki Mü­dü­rü ve kal­kın­ma eko­no­mis­ti Bar­tu So­ral, "AK Parti dö­ne­min­de Tür­ki­ye­'de bü­yü­me ko­nu­sun­da La­le Dev­ri ya­şan­dı ama işin özün­de eko­no­mi iç­ten içe çök­tü­" de­di.

TÜNELİN SONU KRİZ

So­ral, ka­ram­sar bir tab­lo çiz­di ve "Tür­ki­ye, kri­ze doğ­ru gi­di­yor. Çün­kü, ge­liş­mek­te olan ül­ke­ler ara­sın­da en kı­rıl­gan ül­ke ko­nu­mu­nu sür­dü­rü­yo­r" de­ğer­len­dir­me­sin­de bu­lun­du.So­ral, se­çim­ler­den ön­ce baş­ta AK Parti, si­ya­si par­ti­le­ri uyar­mak için, "Tü­ne­lin So­nu Kriz, Ye­ni­den Kal­kın­ma Za­ma­nı­" baş­lık­lı bir ki­tap da yaz­dı. Ki­ta­bın­da Cum­hu­ri­yet­le baş­la­yan eko­no­mik prog­ram­la­rı ve 1980 son­ra­sı iz­le­nen li­be­ral po­li­ti­ka­la­rı iyi ve kö­tü yan­la­rıy­la özet­le­dik­ten son­ra AKP ik­ti­da­rı­nın uy­gu­la­dı­ğı po­li­ti­ka­la­rı ele alan So­ral, Dün­ya Ban­ka­sı, IMF ve ABD Mer­kez Ban­ka­sı (FED) gi­bi ulus­la­ra­ra­sı ku­ru­luş­la­rın çe­şit­li araş­tır­ma ve ra­por­lar­ından ya­rar­lan­dı ve bun­la­rın ışı­ğın­da so­nuç­la­ra var­dı.

PLANSIZ, HEDEFSİZ, DENETİMSİZ

"Tür­ki­ye­'yi de­vam­lı kriz or­ta­mın­da tu­tan se­bep 1980 yı­lı ile baş­la­yan kü­re­sel eko­no­mi­ye ek­lem­len­me sü­re­ci­nin plan­sız, he­def­siz, de­ne­tim­siz ve ku­ral­sız yö­ne­til­me­siy­di­" di­yen So­ral, AK Parti ik­ti­da­rı­nın her alan­da borç­lan­ma ve it­ha­la­tı öne al­dı­ğı sü­reç­te, 2003 ile 2007 yıl­la­rı ara­sın­da­ki fi­nan­sal kon­jonk­tür­den ya­rar­lan­dı­ğı­nı be­lir­tir­ken şöy­le ko­nuş­tu:

SINIR ÖTESİ SERMAYE AKIMI

"Bu dö­nem­de sı­nır öte­si ser­ma­ye akım­la­rı­nın dün­ya­da bu­gü­ne ka­dar gö­rül­me­miş bi­çim­de art­ma­sıy­la Tür­ki­ye­'de bü­yü­me ko­nu­sun­da La­le Dev­ri ya­şan­dı. Oy­sa özün­de her ge­çen gün eko­no­mi iç­ten içe çö­kü­yor­du."

ÇÖKÜŞ YAŞANINCA GÖRÜLECEK

2000'li yıl­la­ra ka­dar ek­sik­le­riy­le be­ra­ber sü­ren üre­ti­min ye­ri­ni it­ha­la­ta bı­rak­tı­ğı­nı, it­ha­lat art­tık­ça da dış borç­lan­ma­nın yük­sel­di­ği­ne dik­kat çe­ken So­ral, şun­la­rı söy­le­di: "AK Parti ik­ti­da­rı­na ka­dar 129 mil­yar do­lar olan dış borç sto­ku, 12 yıl için­de 402 mil­yar do­la­ra çık­tı. AK Parti ik­ti­da­rın­da Türk eko­no­mi­si de­yin­ce akıl­da ka­lan üç te­mel öğe, borç­lan­ma, dış ti­ca­ret açı­ğı ve ca­ri açık ola­cak. El­bet­te bu üç öğe­nin or­ta­ya çı­kar­dı­ğı yı­kım ve çü­rü­me çö­küş ya­şa­nın­ca bü­tün çıp­lak­lı­ğıy­la gö­rü­le­cek."

100 LİRALIK GELİRİN 55 LİRASI BORCA...

Hane halkı kullanılabilir gelir içinde toplam borcun payı 2002'de yüzde 3.4'ken 2013'te 55.2'ye yükseldi. Yani 2002'de 100 liranın 3.4 lirasını borçluyken, bugün 100 liralık gelirinin 55.2 lirası kadar borçlu.

Özel sektörün dış borcu ise daha hızlı yükseldi. 2002 sonunda 43 milyar dolar olan reel sektör dış borç stoku, 2013 sonunda 268 milyar dolara ulaştı. Böylece 11 yıl içinde özel sektörün dış borcu 6 misli artmış oldu.

EN RİSKLİ ÜLKE TÜRKİYE

Ge­liş­mek­te olan ül­ke­le­rin de ge­liş­miş ül­ke­le­rin de risk­le­ri yük­sel­di ama ye­ni kü­re­sel kri­zin bu de­fa ge­liş­mek­te olan ül­ke kay­nak­lı ola­ca­ğı­nı FED, IMF ve Dün­ya Ban­ka­sı ra­por­la­rın­da­ki ve­ri­ler gös­te­ri­yor. 2014 ve­ri­le­rin­de bu ül­ke­ler için­de en risk­li ola­nı ise Tür­ki­ye gö­rü­nü­yor.

GELİŞEN ÜLKELERİN GERİSİNDE KALDIK

2003-2013 dö­ne­min­de re­el bü­yü­me Tür­ki­ye­'de or­ta­la­ma yüz­de 4.98 ol­du. Bu oran di­ğer ge­liş­mek­te olan ül­ke­le­rin ve Tür­ki­ye­'nin geç­miş dö­nem bü­yü­me­le­ri­nin al­tın­da­dır. Ay­nı dö­nem­de di­ğer ge­liş­mek­te olan ül­ke­ler­de re­el bü­yü­me ora­nı or­ta­la­ma yüz­de 6.44 ol­muş­tur.

HANE HALKI BORCU 372 MİLYAR LİRA

2002'den 2013'e ka­dar ha­ne hal­kı bor­cu yüz­de 5 bin 600 art­mış­tır. 2002 so­nun­da 6.7 mil­yar li­ra olan ha­ne hal­kı bor­cu, 2013 so­nun­da 372.4 mil­yar li­ra­ya çık­mış­tır. Ya­ni, baş­ka bir de­yiş­le ha­ne hal­kı­nın bor­cu 2002'den 2013'e ka­dar 56 mis­li yük­sel­miş­tir.

YUNANİSTAN'A BENZİYORUZ

Eko­no­mi­nin son 10 yıl­lık öze­ti; her alan­da borç­lan­ma, it­ha­lat ve ca­ri açık­tır. Sa­na­yi üre­ti­mi ge­ri­le­miş, in­şa­at ve fi­nans sek­tö­rü yük­sel­miş­tir. Mev­cut du­rum, kri­ze gir­me­den ön­ce­ki Yu­na­nis­tan ve İs­pan­ya­'nın eko­no­mik du­ru­mu ile ben­zer­lik­ler gös­ter­mek­te­dir.

VATANDAŞ YANILTIYOR

İk­ti­dar bü­yü­me ra­kam­la­rın­da hal­kı ya­nıl­tı­yor. "10 yıl­da 3 kat bü­yü­dü­k" sö­zü için­de enf­las­yo­nu da ba­rın­dı­ran al­dat­ma­ca­lı bir he­sap­tır. 2003- 2013 ara­sın­da bü­yü­me ora­nı 3 kat de­ğil, top­lam sa­de­ce 0.60'tır.

GELİR ARTIŞI YAVAŞLADI

2008'den bu ya­na alı­nan her 1 do­lar dış borç sa­de­ce 0.45 do­lar­lık bü­yü­me or­ta­ya çı­kar­dı. Yi­ne ay­nı yı­lın so­nun­da top­lam mil­li ge­lir (GSYİH) 742 mil­yar do­lar, dış borç ise 281 mil­yar do­lar­dı. 2014'ün ikin­ci çey­re­ğin­de GSYİH 797.5 mil­yar do­la­ra çı­kar­ken, dış borç da 402 mil­yar do­la­ra ulaş­tı. Son 6 yıl­da dış borç 121 mil­yar do­lar ar­tar­ken, mil­li ge­lir ise 55 mil­yar do­lar art­tı. (Kaynak:T24)

Kaynak: Haberler.Com

Son Dakika Ekonomi Türkiye Ekonomisi İçin Kriz Uyarısı - Son Dakika

Sizin düşünceleriniz neler ?

    Yorumlar (23)

  • Alper: Ulen açlıktan ağzınız kokuyor milletin bir şey alacak yaşayacak hali kalmadı hala ustaya laf yok diyorsunuz görün artık şu gerçekleri. Vergi devleti olduk kriz gelince ülkede satılmadık yer kalmayınca mı anlayacaksınız gerçeği 19 4 Yanıtla
  • Beter olun: Bu ülkenin batigini bitigini istediniginiz kadar anlatin koyunlarin kulaklari duymaz beter olun insallah ekmede muhtac olursunuz zaten muhtacsinizda yinede söyleyim dedim IMF ye borcu sifirlamislardi ne oldu ama dogru ya kisiklida evdekiler sifirlanmisti sadece son 30 milyon kalmisti 19 1 Yanıtla
  • ABİDİN: ULAN BAZILARININ HAYALİDİR BELKİ BU ÜLKENİN BATMASI İT ÜRÜR ERVAN YÜRÜR ALDIRMA SEN BÜYÜK USATA 8 7 Yanıtla
  • Alpaslan kurt: 17 Aralık'ta ki paralar yeni Türkiye'yi kurmaya bile yeterdi ama helal olsun nasıl üstünü kapattılar 11 3 Yanıtla
  • rem: borç ödemek sana bana kalınca uyanacak millet 11 3 Yanıtla
  • MAKARNA-KÖMÜR: AKP LİLERE DUYURULUR. KÖMÜR VE MAKARNA NIZ KESİLECEKMİŞ. SİZE DEĞİL BU HÜKÜMETTEN SONRA GELENE ACIYORUM. ÜLKEYİ BERBAT ETTİLER KİM GELİRSE SUÇ ONLARA YIKILACAK 12 2 Yanıtla
  • Karagöz : Türkiye cumhuriyet tarihinin en büyük krizini yaşıyacak hükümet değişirse değişmezse bir süre daha idare eder sonra patlar... 10 2 Yanıtla
  • Lars: Doğrucu o işten çıkarsan kaç ay seni bekler o banka?nasıl iş bulursun kaç yıl işsiz gezersin? Fakirlik Sınırı 3800tl 11 0 Yanıtla
  • La-Edri: Sonu kriz bu iktidarın. Umurumda değil. Asgari ücrerliler düşündün. Benim durum iyi Allah'a şükür. 9 2 Yanıtla
  • erdem sabri: işteeeee yeniiii türkiyeeee uyanın akıllanın eyyy allah belası cahil yobaz koyunoğlu koyunlar 11 0 Yanıtla
  • Tüm yorumlar için tıklayınız
  • İBB Arnavutköy'de Kent Lokantası açtı
    20:57 İBB Arnavutköy'de Kent Lokantası açtı

    İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Arnavutköy'de Kent Lokantası'nın açılışını gerçekleştirdi. İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, açılışta yaptığı konuşmada lokantanın önemini vurgulayarak, İstanbul'un bütün ilçelerinde Kent Lokantası açacaklarını belirtti. İmamoğlu ayrıca Çatalca'da düzenlenen halk buluşmasında çiftçilere destek sözü verdi ve seçimlerde destek istedi.

  • Antalya, Tüm Zamanların En Yüksek Ziyaretçi Sayısına Ulaştı
    20:35 Antalya, Tüm Zamanların En Yüksek Ziyaretçi Sayısına Ulaştı

    Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, "Antalya'da transfer yolcular dahil 16 milyonu aşkın ziyaretçiyle rekor kırarak tüm zamanların en yüksek ziyaretçi sayısına ulaştık. İnşallah bu yıl daha da yüksek rakamlara ulaşacağız" dedi.

  • BYD, Elon Musk'ın Tesla'sını geçerek dünyanın en büyük çeyreklik elektrikli otomobil satıcısı oldu
    20:34 BYD, Elon Musk'ın Tesla'sını geçerek dünyanın en büyük çeyreklik elektrikli otomobil satıcısı oldu

    BYD, 2023'ün son çeyreğinde net karında artış bildirdi ve Elon Musk'ın Tesla'sını geçerek dünyanın en büyük çeyreklik elektrikli otomobil satıcısı oldu. Shenzhen merkezli otomobil üreticisi, yılın son üç ayında net karını yüzde 19 artırarak 1.20 milyar dolara ulaştırdı. Gelir, yüzde 15 artarak 24.9 milyar dolar oldu. BYD'nin net karı tüm yıl için yüzde 81 artarak 4.2 milyar dolar oldu ve brüt kar marjları, geçen yıla kıyasla yüzde 17'den yüzde 20'ye yükseldi. BYD'nin dördüncü çeyrek satış hacmi yüzde 38 arttı; şirket, 526 bin'den fazla elektrikli otomobil satarak Tesla'nın 80 bin fazlasını sattı. Warren Buffett destekli BYD, üst üste ikinci yıl daha fazla araç üreterek, 3 milyon yeni enerji aracı (NEV) üretti; bu, hem hibrit hem de bataryalı elektrikli otomobilleri içeriyor. BYD'nin çoğu aracı, Tesla'nınkinden daha düşük bir fiyat aralığında satılıyor ve hibrit araçlar ya da tamamen elektrikli otomobiller olarak satın alınabiliyor. BYD, geçen yıl 50'den fazla ülkede ürünlerini sattı ve NEV satışlarında 'birçok ülkede birinci sırada' yer aldığını söyledi. Şirket, geçen yıl 242 bin'den fazla birimi ihraç etti. BYD, Macaristan'da yeni bir fabrika inşa etmeyi planlıyor ve orada ilk elektrikli otomobil müşteri grubuna teslimatlar yaptı. Ayrıca, Güney Amerika'da profili iyileştirmek için Brezilya'da eski bir Ford Motor Co. üretim merkezini canlandırmak üzere 620 milyon dolar yatırım yapmayı planlıyor. BYD, küresel genişlemesini sürdürerek Çin'in NEV pazarının 2024'te güçlü bir şekilde büyüyeceğini belirtti. Şirket, çok markalı stratejisini ve küresel genişleme çabalarını sürdüreceğini söylüyor. BYD'nin başarısı, Pekin'den gelen cömert sübvansiyonlarla destekleniyor.

  • Enerji Bakanı Bayraktar, yeni doğal gaz rezervi umuduyla kuyu kazmaya başladıklarını açıkladı
    20:29 Enerji Bakanı Bayraktar, yeni doğal gaz rezervi umuduyla kuyu kazmaya başladıklarını açıkladı

    Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Uşak programı kapsamında yaptığı ziyaretlerde, doğal gaz arama çalışmaları hakkında bilgi verdi. Bayraktar, Sakarya gaz sahasında günlük gaz üretimini artırmak için yeni bir kuyu kazmaya başladıklarını ve birkaç hafta içinde yeni bir keşif ve ilave bir rezerv beklentilerinin bulunduğunu belirtti. Ayrıca, Türkiye'nin enerjide dışa bağımlılığını azaltmak adına yenilenebilir enerji yatırımlarının önemine vurgu yaptı.


Advertisement