Türkmenistan'ın Tarafsızlık Politikası

Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı Uluslararası İlişkiler Enstitüsü ve Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi (SAM) işbirliğiyle "Bağımsız Türkmenistan'ın Tarafsızlık Siyaseti Teori ve Uygulama Esasları" konferansı Türkmenistan'ın başkenti Aşkabat'ta yapıldı.

Türkmenistan Dışişleri Bakanlığı Uluslararası İlişkiler Enstitüsü'nün ev sahipliğinde gerçekleştirilen konferansa, Türkiye'den 10, Türkmenistan'dan 50 olmak üzere 60 uzman ve akademisyen katıldı.

Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Rektörü Dr. Baba Zahirov'un konuşmasıyla başlayan konferansta, TİKA Aşkabat Program Koordinatörü Ali Muslu, SAM Başkanı Prof. Dr. Ali Resul Usul ve Türkiye'nin Aşkabat Büyükelçisi Mustafa Kapucu, Türkiye ve Türkmenistan ilişkilerini, tarafsızlık ve uluslararası ilişkiler bağlamında değerlendirdiler.

Konferansın ilk oturumunda Türk ve Türkmen akademisyenler tarafından, Türkmenistan'ın dış politikası ve tarafsızlık politikası, milletlerarası hukukta tarafsızlık ve Türkiye - Türkmenistan ekonomik ilişkileri gibi konular ele alındı.  Konferansta 50 kadar tebliğ sunuldu.

Türkmenistan, bağımsızlık sonrasında temel milletlerarası hukuk ilkelerinin yanı sıra tarafsızlık kavramına da yer vererek, askeri ittifaklara girmeme, sınırları içinde başka devletlerin kuvvetlerini bulundurmama gibi daimi tarafsızlığa ilişkin bazı ilkeleri kabul etmişti.

Daimi tarafsızlık statüsü yolunda ilk olarak "pozitif tarafsızlık" siyasetini 1992'de Helsinki'de yapılan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı zirvesinde açıklamıştı. Bu tarihten itibaren pozitif tarafsızlık siyasetinin tanınması yönünde yoğun bir çabanın içine giren Türkmenistan, başta Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ve Bağlantısızlar Hareketi'nden aldığı destekle, konuyu BM'nin kuruluşunun 50. yıl dönümünde dile getirmiş ve daimi tarafsızlık konusunda üye devletlerin onayını talep etmişti.

BM Genel Kurulu, bu talep doğrultusunda 12 Aralık 1995'te Türkmenistan'ın daimi tarafsızlığını tanımıştı.