Uluslararası Karaciğer Kongresi

HATİCE ŞENSES - Queen Mary Üniversitesi Hepatoloji Profesörü ve Barts Ulusal Sağlık Hizmetleri Vakfı Danışmanı Prof. Dr. Graham R. Foster, dünya genelinde yaklaşık 160 milyon kişide kronik Hepatit C hastalığı olduğunu belirterek, "Her yıl yaklaşık 3-4 milyon yeni olgu tanımlanmaktadır ve hala yılda 350 binden fazla kişi Hepatit C'nin sonuçlarından dolayı ölmektedir" dedi.

Avrupa Karaciğer Çalışmaları Birliği Kongresi tarafından bu yıl 49'uncusu düzenlenen Uluslararası Karaciğer Kongresi kapsamında, dünyada Hepatit C (HCV) virüsüne dikkat çekmek amacıyla, "Hepatit C Virüsünü Anlamak" başlıklı medya eğitim toplantısı yapıldı.

Londra'daki Excel Kongre Merkezi'nde düzenlenen ve dünyanın farklı ülkelerinden gazetecilerin katılımıyla gerçekleştirilen eğitim toplantısında konuşan Foster, virüsün kan yoluyla başka insanlara taşındığını söyledi. Foster, dünyanın pek çok yerinde bir şırınganın birden fazla kullanıldığını, bu konuda sağlık personeli ve vatandaşın eğitim boşlukları nedeniyle bilinç sahibi olmadığını belirterek, bunun hastalığı, bazı ülkelerde inanılmaz boyutlara taşıdığını dile getirdi.

Foster, Hepatit C virüsünün bulaşma yollarına değinerek, virüsün karaciğerde tahribata ve bozulmalara yol açtığını kaydetti.

Dünyanın bazı yerlerinde kan nakillerinde, diğer kan ürünlerinde ve nakledilecek organlarda 1992'den itibaren HCV taraması yapıldığına işaret eden Foster, "Dünya genelinde yaklaşık 160 milyon kişide kronik Hepatit C vardır. Her yıl yaklaşık 3-4 milyon yeni olgu tanımlanmaktadır ve hala yılda 350 binden fazla kişi Hepatit C'nin sonuçlarından dolayı ölmektedir" diye konuştu.

"Bu çok kötü bir virüs"

Foster, kronik Hepatit C enfeksiyonunun dünyadaki prevalansının, Afrika'da 28,1, Kuzey ve Güney Amerika'da 14, Asya'da 83, Avrupa'da 17,5, Orta Doğu'da 16 milyon, Avusturalya ve Okyanusya'da ise 400 bin olduğunu aktararak, kronik HCV olanların yüzde 10-40'ının siroz olduğunu ve virüsün bulaştığı kişilerin yaklaşık yüzde 10-15'inde enfeksiyondan sonraki 20 yıl içinde siroz hastalığının geliştiğini, sirozlu bazı hastalarda karaciğer kanserinin de gelişebildiğini anlattı.

"Bu çok kötü bir virüs. Aynı zamanda da çok kötü sonuçları olan bir virüs. Maalesef kansere yakalandıktan sonra tedavi olanakları çok sınırlı. Hastaların yüzde 33'ü ilk yıl içinde ölüyor. Önümüzdeki birkaç yıl içerisinde virüsün ciddi şekilde yayılması bekleniyor" ifadelerini kullanan Foster, 1989'da ilk kez keşfedilen hastalığın, dünyanın farklı yerlerinde 6 farklı HCV tipine (genotipleri) sahip olduğunun öğrenildiğini kaydetti.

"Artık umutlu bir döneme girdik"

Foster, Hepatit C olan hastaların yaklaşık yüzde 80'inin, herhangi bir semptom hissetmediğini ve belirtilerin, genelde virüse maruz kaldıktan sonraki 2 hafta ile 6 ay arasında görüldüğünü anlatarak, hastalığın yorgunluk, eklem ağrısı, ateş, bulantı, iştah kaybı, kusma, karın ağrısı, koyu renkte idrar, gri renkte dışkı, sarı gözler veya cildin ve gözaklarının sararması, sarılık gibi belirtileri olduğunu dile getirdi.

Hastalığın saptanmasında kullanılan iki tür test olduğuna işaret eden Foster, "Hepatit C enfeksiyonunda virüse karşı (kişinin bağışıklık sistemi tarafından oluşturulan) antikorlar genelde enfeksiyondan 8-12 hafta sonrasına kadar kanda saptanamaz. Pozitif test sonucu yalnızca kişinin hayatının bir noktasında virüsle temas ettiğini gösterir ancak bir enfeksiyonun var olduğunu doğrulamaz. Virüs varsa RNA'sı maruziyetten iki hafta kadar erken bir süre sonra 'HCV RNA' testiyle saptanabilir. Kanda 'HCV RNA'sı saptanırsa, Hepatit C enfeksiyonu halen var demektir."

Foster, dünya çapında ciddi sonuçları olan bu hastalık için yeni gelişmeler ve bilinç seviyesinin artmasıyla artık umutlu bir döneme girildiğini sözlerine ekledi.

"Çoğu zaman artık hastalık için 'iş işten geçmiş' oluyor"

Dünya Hepatit Birliği İcra Kurulu ve Hepatit C Vakfı Başkanı Charles Gore de toplumların, hastalığa ilişkin bilincin yükseltilmesi ve bu hastalığa yakalanmış kişilerin sözcülüğünün de daha iyi yapılması gerektiğini söyledi.

Gore, Hepatit C'nin küresel anlamda bir sorun teşkil ettiğini vurgulayarak, "160 milyon kişi bu hastalıktan şikayetçi. Yılda 350 bin kişi bu hastalıktan ölmekte. Hastaların yüzde 80'ini uzun süre bu enfeksiyonu kaptıklarını bilmiyorlar ve dolayısıyla bazı belirtileri hissedene kadar kişiler doktorlarına gitmiyorlar. Çoğu zaman artık hastalık için 'iş işten geçmiş' oluyor. Dünyada Hepatit C'den rahatsız olan toplumların sadece yüzde 37'si bu konuda bilince sahip. Bunlar doktorlarından kan taraması yapmasını isteyen insanlardır" diye konuştu.

Ellerinde bu konuda gerekli verilerin ve data bilgilerinin olmadığını belirten Gore, birçok hükümetin ve sağlık kuruluşun hastaları gözetleme ve denetleme sistemi olmadığını söyledi.

Gore, bunun da herkes için bir trajedi oluşturduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:

"Birçok insan, hastalığın istenmeyen yaşam biçiminden kaynaklandığını düşünmekte. Hastaların birçoğu da bu enfeksiyona yakalandıklarını itiraf etmek istemiyor. Dolayısıyla bu cinsel yolla değil, kan yoluyla geçen bir hastalık. Bunlardan dolayı da bu insanların bulunduğu yerlerde yeterli sosyal destek sağlanamamakta. Bu da insanların kendilerini yalnızlığa itmesi, ruh sağlığı bozukluklarına ve sağlık hizmetlerine ulaşmada zorluk çekmeleri gibi şeylere sebep oluyor. Bazı ülkelerde, yapılan taramalar sonucu Hepatit C virüsü taşıdığı saptanan insanlar işlerinden uzaklaştırılıyor. Onlara iş verilmiyor. Çünkü insanlar Hepatit C'nin sebebini anlamıyor. Dolayısıyla bu hastalar birçok şeyden mahrum bırakılmakta veya cezalandırılmakta."

Dünyada her 12 insandan birisinin hepatit hastalıklarından birini taşıdığını aktaran Gore, hepatitin engellenmesi ve ilk aşamalarda tespit ve teşhis edilmesi için ciddi adımlar atıldığını, bu kapsamda da geçen yıl birçok ülkeyle gelecek 10 yıl içerisinde neler yapılabileceğine ilişkin görüşme sağladıklarını, gelecek ay da hangi ülkelerin buna imza atacağının belli olacağını kaydetti.

Gore, iş birliği içerisinde ciddi çalışmalar yapıldığında hastalığı tedavi edebileceklerini ve insanların ölmesinin engellenebileceğini sözlerine ekledi.

"Hastalığımı uzun süre kimseyle paylaşamadım"

Hepatit C virüsüyle uzun yıllar mücadele eden Sam May ise yaşadıklarını paylaşmak istediğini dile getirerek, hastalığını 40. yaş gününde tesadüfen öğrendiğini belirtti.

May, o zamana kadar hastalık hakkında hiçbir bilgisinin olmadığını, 22 yıl boyunca hastalığını bilmeden yaşadığını ve eski partnerinin tavsiyesi üzerine Hepatit C testi yaptırdığını söyledi.

Hastalığını uzun süre ailesi de dahil olmak üzere kimseyle paylaşamadığını ifade eden May, şöyle devam etti:

"Hastalığımı kabullendikten sonra yaşam biçimimde değiştirmem gereken bazı şeyler olduğunu anladım. Alkolü bıraktım. Artık hastalığa ilişkin profesyonellerin gözüyle daha çok bilgi edinmeye başladım. Artık benim için çok ciddi iniş ve çıkışların yaşandığı bir dönem başlamıştı. Günde 3-5 defa moralim değişiyordu. Bu durumun bana yarattığı stresten dolayı beklenmedik tavırlar sergilemeye başlamıştım. Tedavilerin ardından vücudum Hepatit C'den kurtulmuştu. Ancak hala kendimde o dönemin izlerini görebiliyorum." - İstanbul