Üreticinin Zeytinini Ücretsiz Sıkıp Posasını İhraç Ediyorlar

SUAT SALGIN - Ayvalık'ta, "Ayvalık Yöresi Tarımsal Atık Pirinadan Kaliteli Yağ ve Yakıt Elde Edilmesi Projesi"ne kredi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından da hibe desteği sağlayan bir zeytinyağı fabrikası, bölge üreticisinin zeytinini ücretsiz sıkıp, posasını yakıta dönüştürerek ihraç ediyor.

Zeytinin sıkıldıktan sonra yağ bakımından zenginliğini yitirmeyen, gübre veya hayvan yemi olarak kullanılan küspesi olarak bilinen "pirina"yı, yeniden işleyerek belli ölçüde zeytinyağı elde eden firma, geride kalan posayı ise yakıta dönüştürdükten sonra hem iç piyasa hem de Yunanistan başta olmak üzere Balkan ülkelerine satıyor.

AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, Ayvalık'ta kurulu Trampacı Zeytinyağı Fabrikası, Kalkınma Bakanlığı bünyesindeki Güney Marmara Kalkınma Ajansı'ndan 2013-2014 döneminde "Tarıma Dayalı Sanayinin Geliştirilmesi Mali Destek Programı" çerçevesinde "Ayvalık Yöresi Tarımsal Atık Pirinadan Kaliteli Yağ ve Yakıt Elde Edilmesi Projesi"ne kredi desteği, bu yıl da Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından hibe desteği aldı.

Bölge üreticisinin zeytinyağı elde etmek için yıllardır ton başına ödediği 75-100 lirayı almadan bedava sıkım yapmaya başlayan firma, üreticiye zeytinyağını teslim ettikten sonra, zeytin pirinasını yeniden işleyerek belli ölçüde zeytinyağı elde etti, geride kalan posayı ise yakıta dönüştürdü.

Firma, posadan elde edilen katı yakıtı iç piyasanın yanı sıra Yunanistan başta olmak üzere Balkan ülkelerine satarak, ülke ekonomisine döviz girdisi sağlamaya başladı.

"Hedefimize ulaştık"

Firmanın Yönetim Kurulu Başkanı Hayrettin Trampacı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bölgede daha önce de zeytinyağı fabrikası işlettiklerini hatırlatarak, pirinanın değerlendirilmesi konusunda çalışmalar yaptıklarını söyledi.

Trampacı, bu konuda bir proje geliştirdiklerini belirterek, "Mevcut pirina fabrikaları zeytinyağının bu atığını çok ucuz fiyatlara alıyorlardı. Bu pirinanın içerisinde zeytin çekirdeklerinin olması bizim dikkatimizi çekti. Bu çekirdekleri pirinadan ayırabilmek için tasarladığımız makineyi geliştirerek, Aydın'da imal ettirdik. Bu makine sayesinde pirinadan zeytin çekirdeklerini ayırdık. Bunu yaparken ayrıca makine ve ekipmanlara ihtiyaç duyduk. Bunun için bir proje hazırladık. Güney Marmara Kalkınma Ajansı'na 2013-2014 yılında bu projemizi sunduk. Projemiz onaylandı ve gereken makineleri satın alıp, pirina küspesini eleyerek, içindeki zeytin çekirdeklerini elde ettik ve hedefimize ulaştık" diye konuştu.

Zeytin çekirdeklerinin daha çok kalorifer yakıtı olarak kullanıldığını işaret eden Trampacı, "Son derece temiz bir yakıt. Ürettiğimiz bu yakıttan 10 ton yakıldığında, geride sadece 40 kilogram kül kalıyor. Üstelik bu yakıt hem çevreye zarar vermiyor. Kömüre oranla 10 kat daha zararsızdır" değerlendirmesinde bulundu.

"Zeytin üreticisinin çöpe atacağı küspeyi alıyoruz"

Trampacı, hazırladıkları proje kapsamında yöredeki zeytin üreticilerini de düşünerek hareket ettiklerini dile getirerek, şöyle devam etti:

"Bu yıl da Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından aldığımız hibe kredi ile günlük 80 ton kapasiteli kontinü zeytin sıkma makineleri alarak ekipmanlarımızı yeniledik. Projemiz kapsamında zeytin üreticisinin zeytinlerini bedava sıkıp, zeytinyağına dönüştürmeye başladık. Böylelikle o üreticiye ton bazında 75 ile 100 lira arasında değişen bir kazanç sağlamış olduk. Bu hizmetimize karşılık da zeytin üreticisinin çöpe atacağı ve hiçbir işine yaramayan zeytin küspesini alıyoruz. O küspeyi bir kez daha değerlendirerek içinden yeniden zeytinyağı elde ediyor ve kalan atıktan da zeytin çekirdeklerini ayıklamak suretiyle yakıt üretiyoruz."

"Yunanistan'dan çok büyük bir talep var"

Zeytin çekirdeklerinden elde ettikleri yakıtı iç piyasaya tonunu 400 liradan, çuvalını ise 10 liradan sattıklarını kaydeden Trampacı, "Zeytinyağı atığından elde ettiğimiz zeytin çekirdeklerinden oluşan yakıtımızı başta komşumuz Yunanistan olmak üzere Balkan ülkelerine tonu 500 lira olmak üzere ihraç ediyoruz. İhracatta özellikle Yunanistan'dan yakıtımız ucuz ve kaliteli olduğu için çok büyük bir talep var. Şu anda Yunanistan'ın Midilli Adası'nda bu ürünümüzü yetiştiremiyoruz bile" ifadelerini kullandı.

Ayvalık'ın Akçapınar köyünde topladığı zeytinlerin sıkımı için gelen üreticilerden Özcan Çakır ise yıllardır ton başına sıkma bedeli ödediklerini ancak bu sene aynı işlemi bedava yaptırmaktan mutlu olduğunu söyledi.

Çakır, önemli bir külfetten kurtulduklarını ifade ederek, "Zeytin üreticisinden zeytinyağının sıkma bedelinin alınmaması bir ilk. Bu uygulamanın yaygınlaşması halinde bölge genelindeki tüm zeytin üreticilerinin ekonomik anlamda çok ciddi kazançlar sağlayacağına inanıyorum. Sıktırdığım zeytinyağının pirinasının fabrikaya kalmasının benim için hiçbir sakıncası yok. Çünkü zaten o posa çöpe gidecekti. Çöpe gideceğine ekonomiye yeniden kazandırılmasını olumlu buluyorum" değerlendirmesinde bulundu.