Yeni Anayasada Kadınlara Yönelik Pozitif Düzenlemeler

Meltem Yılmaz - TBMM Anayasa Yazım Komisyonu, yeni anayasada kadınlara yönelik pozitif düzenlemeler getirdi. Komisyon, kadınların, seçimle gelinen görevlerinin yanı sıra mesleki konumlara ve sosyal sorumluluklara erkeklerle eşit şekilde erişebilmelerinde mutabakat sağladı.

TBMM Anayasa Yazım Komisyonu, BDP Batman Milletvekili Bengi Yıldız başkanlığında toplanarak, "Eşitlik", "TBMM'nin Kuruluşu ve Milletin Temsili" başlıklı maddeleri yeniden ele aldı.

Mevcut anayasada "Kanun önünde eşitlik" maddesini "eşitlik" olarak değiştiren komisyon, bu maddenin ilk fıkrasını, "Herkes hukuk önünde eşittir" şeklinde benimsedi.

Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamayacağına yönelik hüküm, mevcut anayasadaki gibi korundu.

Komisyon, hiç kimsenin, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve diğer nedenlerle ayrımcılığa tabi tutulamayacağı konusunda da mutabakat sağladı. CHP ve BDP, etnik köken, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğinin de ayrımcılığa tabi tutulamayacak nedenler arasında olmasını istedi. MHP ise bu fıkranın, "Hiç kimse hiçbir sebeple ayrımcılığa tabi tutulamaz" şeklinde olmasını önerdi.

-Kadınlara yönelik düzenlemeler-

Komisyon, kadınlar ve erkeklerin eşit haklara sahip olması; devletin de bu eşitliğin hayata geçmesini sağlaması konusundaki hükmü, mevcut anayasadaki gibi düzenledi ancak komisyonda devletin görevleri arasına, kadına yönelik her türlü şiddeti ve kötü muameleyi önlemek de eklendi. Komisyon, bu amaçla alınacak tedbirlerin eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamayacağını da benimsedi.

Komisyonda kabul edilen düzenlemeye göre, kadınların seçimle gelinen görev ve mevkilerin yanı sıra mesleki konumlara ve sosyal sorumluluklara erkeklerle eşit şekilde erişebilmeleri sağlanacak. CHP ve BDP, "Bir cinsiyetin üstünlüğüne dayanan kültürel veya toplumsal önyargılardan kaynaklanan uygulamaları ve hukuk kurallarını ortadan kaldırmak devletin ödevidir" şeklinde öneri getirdi.

Komisyonun kabul ettiği düzenlemeye göre, çocuklar, yaşlılar, engelliler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirler eşitlik ilkesine aykırı sayılmayacak. Devlet fırsat eşitliğinin sağlanması amacıyla bu kesimler için özel tedbirler alacak.

Devlet organları ve kamu görevi ifa edenler eylem ve işlemlerinde, herkesin temel hak ve özgürlükler ile kamu hizmetlerinden hukuk önünde eşitlik ilkesine uygun olarak yararlanmasını sağlayacak ve sosyal hayattan dışlanmayı önleyecek.

-TBMM 550 milletvekilinden oluşacak-

Komisyon ayrıca "TBMM'nin Kuruluşu ve Milletin Temsili" başlıklı maddenin de görüşmelerine başladı ancak bu maddenin görüşmeleri yarım kaldı.

Komisyon, bu maddenin ilk fıkrası olan, TBMM'nin, genel oyla seçilen 550 milletvekilinden oluşmasında mutabakat sağladı.

Komisyonun benimsediği diğer bir düzenlemeye göre, 450 milletvekili, seçim çevrelerinden nisbi temsil sistemine göre seçilecek, 100 milletvekili ise ülke seçim çevresi esas alınarak seçilecek.

AK Parti, "yasada öngörülen seçim sistemine göre" seçilmesini, CHP,

"Seçim barajının yüzde 5'i aşmaması", BDP ise "Seçim barajı konulmamasını" önerdi. CHP ve BDP, 100 milletvekilinin, ayrı oyla seçilmesi önerinde bulundu.

Danışmanlar, "450 milletvekilinin sadece nisbi temsile göre mi yoksa başka bir seçim sisteminin de kanunla getirilip getirilmeyeceği hususu ile 100 milletvekilinin ülke seçim çevresi esasına göre nisbi temsil sistemine göre seçilmesi gerekliliği yeniden müzakere edilmelidir" şeklinde not düşürdü.

Yayıncı: Ali Eyvaz - TBMM