Yıldız Hakkındaki Gensoru TBMM Genel Kurulu'nda

CHP Mersin Milletvekili Ali Rıza Öztürk,  "Aslında Enerji Bakanı, bu Meclis'i çok yordu; AKP Grubu'nu da yordu, bizleri de yordu. İstifa etmesi daha doğru bir yoldur. Hiç olmazsa biz yorulmamış oluruz" dedi.

TBMM Genel Kurulu'nda, CHP'nin, Enerji ve Tabii  Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız hakkında verdiği gensoru önergesinin görüşmeleri sürüyor. Öztürk, Türkiye'de yolsuzluk denilince Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın akla gelen ilk bakanlık olmaya başladığını savundu. Soma'daki şirketin olduğunu belirten Öztürk, rödovans ve hizmet alımı yoluyla üretim yapan şirketlerin birinin İmbat A.Ş diğerinin Soma A.Ş olduğunu kaydetti.

Öztürk, TKİ Genel Müdürlüğü'nün başlangıçta iki firmaya ya rödovans ya da hizmet alımı yoluyla işler verdiğini ifade ederek, şöyle konuştu:

"Rödovansla verdiği işin TKİ Rodövans Yönetmeliği'ne, hizmet alımı suretiyle verdiği işin de İhale Yasası'na uygun olması lazım. İmbat A.Ş; 4 Ekim 2004 tarihinde, 31 Aralık 2015 tarihine kadar rödovans sözleşmesi imzalamış. 12 Nisan 2006 tarihinde yönetim kurulu kararıyla bir uyarlama yapılıyor. Yine 2007 yılında yönetim kurulu kararıyla ek iş veriliyor; 5 milyon 589 bin ton kömürün üretimi için. Buraya kadar herhangi bir sorun yok. Burada yönetim kurulu kararına göre sözleşmelerin usulüne uygun olarak uzatılma işlemi var. Ancak, 8 Ekim 2013 tarihinde henüz sözleşmenin süresi dolmadan 4 Ekim 2014 tarihinde imzalanan sözleşmenin 31 Aralık 2015 tarihine kadar süresi varken, yönetim kurulu kararı olmaksızın ek protokolle sözleşme süresi 1 Ekim 2028 tarihine kadar uzatılmıştır.  Bu usulsüz işlemle 13 yıllık bir süre uzatımı ve 39 milyon ton ilave kömür söz konusudur.  Benzer olay Soma A.Ş açısından da geçerlidir. 8 Eylül 2005 tarihinde imzalanan 18 milyon ton kömür üretimiyle ilgili olarak ilk ilave 5 milyon 982 bin ton olarak 30 Haziran 2011 tarihinde mevzuata uygun olarak yapılıyor. Hatta, damga vergisi falan da kesiliyor, ödeniyor, bir sorun yok. Soma A,Ş'ye ikinci ilave 1 Mart 2012 tarihinde yine yönetim kurulu kararıyla 2 milyon 136 bin ton ek iş verilmek suretiyle yapılıyor. Ancak, Geventepe mevkisinde bulunan işe verilen ek iş, merkez yeraltı ocağı denilen yerde, Mumya mevkisindedir. Asıl iş Geventepe'de, ilavesi çok farklı bir yer olan merkez Mumya'dadır.  Burada da yine dördüncü ilave yapılıyor. 2013 tarihli ek protokolle yapılan 8 Eylül 2005 tarihli sözleşmenin süresinin yönetim kurulu kararı olmaksızın 31 Aralık 2026 tarihine kadar, yani 10 yıllık süre uzatımı söz konusu. 30 milyon ton ilave bir kömürden bahsediyoruz. Şimdi, bu ikisi de hem TKİ'nin rödovans yönetmeliğine hem de  İhale Kanunu'na açıkça aykırıdır."

Öztürk,  Bakan Yıldız'ın yönetim kurulunun yetkisinin 2007 yılında genel müdüre devredildiğini söylediğini, ancak devir yetkisinin kapsamı incelendiğinde söz konusu olayı kapsamadığını Bakan'ın da  da bürokratların da bilmediğini savundu. Öztürk, "Aslında Enerji Bakanı, bu Meclis'i çok yordu; AKP Grubu'nu da yordu, bizleri de yordu. İstifa etmesi daha doğru bir yoldur. Hiç olmazsa biz yorulmamış oluruz" dedi.

-"İşlemler mevzuata aykırı ve usulsüzdür"

HDP Grubu adına konuşan Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Binici,  kendilerinin de daha önce Yıldız hakkında gensoru önergesi verdiklerini hatırlatarak, iddialara konu usulsuz işlemlerin son iki yılda rutin hale geldiğini savundu.

"AKP iktidarının siyasal rant uğruna kullandığı iki kurum TOKİ ve TTK'dır. Bu iki kurum, AKP siyasetine finansman sağlarken, yandaş ve gizli ortaklarına da sermaye sağlamak için dibine kadar kullanılmıştır" diyen Binici, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın sermaye için gösterdiği hassasiyeti iş sağlığı ve güvenliği için göstermediğini, çok sayıda madencinin yaşamını yitirdiğini söyledi.

Binici,   rödovans sisteminin madenci cinayetlerinin baş sorumlusu olduğunu ileri sürerek,  Yıldız hakkındaki gensoruda kollandığı ifade edilen firmalardan birinin Soma A.Ş olmasının kendisini şaşırtmadığını, Yıldız'ın kaza öncesinde gittiği maden ocağını övdüğünü belirtti. Binici, yönetim kurulu kararı olmadan ek protokolle henüz sözleşme süresi bitmeden iş süresinin 10 yıl daha uzatıldığını ileri sürdü. Bu uygulamanın başlı başına bir muamma olduğunu ifade eden Binici, rödovans uygulama yönetmeliğine de açıkça aykırı olduğunu savundu.

Yapılan işlemlerin mevzuata aykırı ve usulsüz olduğunu belirten Binici, "Kasıtlı görünen bu işlemler neticesinde her iki firmaya 4 milyar lira açıkça peşkeş çekilmiş ve yolsuzluk yapılmıştır. Sayıştay raporlarına rağmen Soma A.Ş, neden Bakan tarafından korunup kollanmaktadır? Soma A.Ş'nın çıkardığı kömürün yarısı atılmıştır. Kamunun açıkça zarara uğratılmasına rağmen hala kendilerine sahip çıkan bu zihniyeti kınıyorum. Bakan'ın derhal istifa etmesi yapacağı en hayırlı iş olacak" görüşünü ifade etti.

-"Şirketler açıkça kayrılmıştır"

MHP Grubu adına konuşan Manisa Milletvekili Erkan Akçay, Yıldız'ı tebrik ederek konuşmasına başladı. Akçay, "Gerçekten bunca olay, bunca iddia karşısında kaya gibi sağlam durduğu için ama taş olsa çatlardı. Başkası da olsa muhtemelen harakiri bile yapardı. Ama Sayın Bakan'ın bunca olay ve iddia karşısında kılı kıpırdamamaktadır. Bu kadar sessiz kalıp dayanması da ayrı bir yetenek" dedi.

Gensoru konusunun önemli, vahim ve inandırıcı iddiaları içerdiğini ileri süren Akçay, söz konusu İmbat ve Soma A.Ş'nin açıkça kayrıldığını ileri sürdü.  Akçay, "Olağanüstü artan fahiş kazançlar söz konusu. Bunu verimlilik, rasyonel çalışma, teknolojik yatırımlarla izah edemezsiniz. TKİ Genel Müdürlüğü iki şirketle sözleşme imzalıyor, süreleri dolmadan ve mevzuata aykırı olarak yönetim kurulu kararı olmadan süreyi 13 yıl, 10 yıl uzatıyor. Ek iş verildiği gibi, usulsüz ek protokolle sözleşme süresi uzatılmıştır.  Öncekilerde yönetim kurulu kararı bulunurken, uzatmada yönetim kurulu kararı alınması dikkat çekicidir" görüşünü kaydetti.

Akçay, sözleşmelerin süre uzatılmasının mevzuata aykırı olduğunu belirterek, süre uzatılmasına ilişkin yetkinin genel müdürlüğe devredildiği iddiasının ise açık olmadığını, hangi konularda yetki devri olduğunun da belirtilmediğini söyledi.

Her iki şirkete haksız kazanç sağlandığını savunan Akçay, "Bu çok ciddi ve vahim bir örnektir. AKP bazı maden şirketleriyle  çok özel, informal, gayri hukuki ilişkileri mevcuttur. O kadar çok emare var ki... Hükümet ve Enerji Bakanlığı'nın pervasızlığını hayretle karşılıyorum. Maden işçileri, AKP mitinglerine zorla götürülüyor. Soma A.Ş'ye alınan işçilerin büyük bölümü AKP'ye üye yapılmıştır, tehdit edilmiştir. Soma işçileri şimdi işsizdir. Bakanlıktan ne bir ses ne bir nefes...Bu çürük bir yönetim anlayışından kaynaklanıyor. Bakanlığın denetimini yapanlar,  TKİ'de yönetim kuruluna getiriliyor. Hem denetleyici hem yönetici aynı ise orada ilişkilerin kirlenmesi, düzenin bozulup çürümesi kaçınılmazdır. Madencilerle iftar açarak siyasi şov yapan Bakan, Soma'da madenciler ölünce sorumluluğu başkalarınını üstüne atıyor. Somalılar gerekli güvenlik tedbirleri alınarak madenlerin işletmeye açılmasını bekliyor. İktidar Soma'yı sildi. Toplanan yardımların ne olduğu da meçhul" diye konuştu. - TBMM