Tedarik zincirinde aksamalara neden olan ve ekonomik tahminleri boşa çıkaran Covid-19 salgını, çiplerin arzında 'kıtlığı' beraberinde getirdi. Halen dünyada eşi benzeri görülmemiş bir çip kıtlığı yaşanıyor ve bu sebeple otomobil, bilgisayar, cep telefonu ve elektrikli ev aletleri gibi içerisinde çip kullanılan birçok elektronik aksamlı ürün üretilemiyor.
Otomotivle başlayan kriz diğer sektörlere de yayılırken; üretimdeki aksaklıkların milyarlarca dolarlık zarara neden olması bekleniyor. Çip krizinin otomotiv sektörüne faturası da ortaya çıktı. Otomobil üretiminde kullanılan yarı iletken çiplerin 25-150 dolar arasında olduğu belirtilirken, 1.5 milyona yakın aracın üretimi çip yokluğu nedeniyle durduruldu. Dünyada dev otomobil fabrikalarının üretimine darbe vuran çip krizi büyürken, akıllı cihazları etkilemeye başlayan krizden dolayı telefon üreticileri lansmanlarını ertelerken, fiyat artışlarının ise kaçınılmaz olduğu konuşuluyor.
Son günlerde ardı ardına birçok fabrika üretimini durdururken, bazı telefon üreticileri de lansmanlarını erteledi. Sıkıntıdan dolayı elektronik ve akıllı ürünlerin fiyatlarında ciddi artışlar yaşanması bekleniyor. Akıllı telefon pazarının üç numaralı oyuncusu Xiaomi'nin Başkanı Wang Xiang, çip krizi nedeniyle oluşan maliyet baskısının fiyatlarda artış yaşatabileceğini açıkladı.
Dünyada başlangıçta sorun fabrikaların kapanması nedeniyle tedariklerde yaşanan geçici bir gecikme olarak algılandı. General Motors, Ford, Nissan, Toyota, Honda ve Volvo gibi büyük otomobil üreticilerinin üretimleri durdu. Ancak aslında otomotiv sektörü dünyadaki çip tüketiminin sadece yüzde 10'unu yapıyor. Asıl tehlike elektronik sektöründe. Akıllı telefon, dizüstü bilgisayar gibi ürünler toplam üretimin beşte üçünü tek başına yapıyor. İlk sırada PC'ler var. İkinci sırada akıllı telefonlar, üçüncü sırada ise tüketici elektroniği bulunuyor. Dördüncü sırada otomotiv ve beşinci sırada da sanayinin diğer dalları var. Çip krizinde gelişmekte olan ülkelerdeki otomotiv fabrikaları da etkilendi. Romanya, Türkiye, Çekya, Macaristan ve Özbekistan gibi ülkelerde, üretimini durduran firmalar oldu.
Türkiye'de Oyak Renault Bursa fabrikası 15- 22 Mart tarihleri arasında üretimine zorunlu ara verdi. Tofaş, Bursa fabrikalarında üretimi 19 Mart'ta durdurdu. 5 Nisan'da yeniden faaliyete geçecek olan Tofaş, fabrikada periyodik bakım yapıyor. Ford Otosan ise bugünden başlamak üzere üretime 9 Nisan'a kadar ara verdi.
Türkiye'de otomotiv sanayi üretiminin 2021'de 1.5 milyon adet seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor. Krizin Türkiye'de diğer fabrikalara yayılması halinde, 2021'de 2 ila 5 bin adetler seviyesinde üretim kaybı yaşanabileceği tahmin ediliyor. Ancak bu kaybın yıl içinde telafi edilebileceği söyleniyor.
Çözüm için çeşitli çabalar da var. Intel 20 milyar dolara Arizona'da iki büyük çip fabrikası kurma yolunda adımlar atıyor. Mikro işlemci ve mikro denetleyici ürünleri üreten firmalar da üretimdeki daralma dışında başka sorunlarla ilgileniyor. En büyük üreticilerden NXP ve Infineon'un Teksas fabrikaları geçici olarak kapandı. Japon Renesas'ın bir fabrikasında da yangın çıktı. Bu tür sorunlar da çözüm bulunmasını engelliyor.
İşin akıllı telefon ayağında büyük üreticiler hayli dertli. Tayvanlı bir araştırma firması olan TrendForce, yılın ikinci çeyreğinde akıllı telefon üretiminin yüzde 5 etkileneceğini tahmin ediyor. Çiplere yılda 58 milyar dolar harcayan 2 trilyon dolarlık Apple bile yeni modeli iPhone 12'nin lansmanını geçen yıl iki ay ertelemek zorunda kalmıştı. Dünyanın en büyük çip üreticilerinden olan Samsung ise 'ciddi bir dengesizlik' oluştuğu vurgusu yaptı. Markanın yeni Note serisinin lansmanı da gecikecek. (Takvim)
Son Dakika › Ekonomi › Kriz giderek büyüyor! 25 dolarlık çip 1,5 milyon aracın üretimini durdurdu - Son Dakika
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye-Tanzanya İş Forumu'nda yaptığı konuşmada, iki ülke arasında yıllık 1 milyar dolarlık ticaret hedefinin belirlendiğini açıkladı. Bolat, tarım, sanayi, tekstil-giyim, ilaç gibi sektörlerde önemli fırsatlar bulunduğunu ve geçen yıl 350 milyon dolar olan ticaret hacminin hedefe ulaşabileceğini belirtti.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Türkiye-Tanzanya İş Forumu'nda yaptığı konuşmada, Türkiye ile Tanzanya arasındaki ticaret hacminin arttığını ve hedeflerinin 1 milyar dolar olduğunu belirtti. Yılmaz, Afrika kıtasıyla olan ticaretin de önemli ölçüde arttığını vurgulayarak, Türk müteahhitlerinin Tanzanya'da üstlendiği projelerin başarılı olduğunu ifade etti. Ayrıca, Türk iş insanlarını Tanzanya'ya yatırım yapmaya teşvik etti.
6. Türkiye-Çin Ekonomik Forumu, Perşembe günü İstanbul'da gerçekleşti. Forum, Türkiye ve Çin arasındaki ticari ilişkilerin geliştirilmesi ve işbirliğinin genişletilmesi konularında temsilcilerin katılımıyla gerçekleşti.
Gaziantep'in Oğuzeli ilçesinde yapılan bir işyerine düzenlenen kaçakçılık operasyonunda 10 ton 950 gram sahte markalı deterjan ve 66 bin 430 çeşitli markalara ait ambalaj ele geçirildi. Operasyonda 1 şüpheli gözaltına alındı.
Şahinbey Belediyesi tarımsal üretimi desteklemek amacıyla 10 milyon adet domates, biber, patlıcan, salatalık, kavun ve karpuz fidesi dağıttı. Dağıtımın birkaç gün süreceği ve tüm çiftçilere ulaşılması hedeflendiği açıklandı.
Güneydoğu Anadolu Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (GATHİB), 2023 yılı Olağan Genel Kurulu'nu gerçekleştirdi. Toplantıda, 2023 yılında yaşanan ihracat düşüşü ve sektördeki zorluklar değerlendirildi. GATHİB Başkanı Fikret Kileci, üyelerin dirençli bir duruş sergilediğini belirtirken, uluslararası talep daralması ve 6 Şubat depremlerinin ihracatı olumsuz etkilediği vurgulandı. Ayrıca, 2023 yılında en fazla ihracat yapılan mal grupları ve ülkeler de açıklandı. GATHİB, 2024 yılında da yoğun bir takvimle çalışmalarına devam edeceğini duyurdu.
Türkiye-Çin Ekonomik Forumu, İstanbul'da gerçekleşti. Forumda, iki ülkenin ikili ekonomik ve ticari ilişkilerinin büyüme kaydettiği vurgulandı. Türk ve Çinli şirketlerin temsilcileri, yeni ortaklıklar geliştirmek üzere ikili görüşmelerde bulundu. Türkiye ve Çin arasındaki ticari ve ekonomik işbirliği güçlü seyrediyor.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Et ve Süt Kurumu'nun et fiyatlarına yaptığı yüzde 25 zammın geri alınmasını talep etti. Gürer, dar gelirli vatandaşların et alabilme imkanının zorlaştığını belirterek, zamın geri alınması ve sübvansiyonlarla desteklenmesi gerektiğini vurguladı.
CHP Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç, SGK'ya yapılan transferlerin artmasına rağmen emeklilerin açlık ücretine mahkum edildiğini belirtti. Öztunç, bu durumun AKP, saray düzeni ve Erdoğan'ın sorumluluğunda olduğunu ifade etti.
Bitlis'in Adilcevaz ilçesinde havaların ısınmasıyla birlikte üreticiler şeker pancarı tohumlarını toprakla buluşturmaya başladı. Ülke ekonomisinde önemli bir yeri olan ve her anı zahmetle geçen şeker pancarı üretimi, aylar süren emeklerin sonunda sökülmeye başlanıyor. Devletin verdiği desteklerle çiftçilerin yüzü gülerken, on binlerce dekar alanda ekim mesaisi sürüyor. Pancar üretimiyle hem aile bütçesine hem de ilçe ekonomisine büyük katkı sağladıklarını söyleyen Adem Zengin isimli çiftçi, 'Allah devletimize zeval vermesin. Bizlere sağladığı imkanları kullanarak on binlerce dönüm alanda pancar ekiyoruz' dedi.
Yorumlar (17)