Son aylarda özellikle Batı Afrika ülkelerinden Mali ve Burkina Faso'da artan DEAŞ saldırıları, örgüt lideri Ebu Bekir El-Bağdadi'nin ABD operasyonuyla öldürülmesi ve örgütün Orta Doğu'da alan kaybetmesi gibi gelişmeler, bu terör örgütünün yönünü Afrika'ya çevirdiği düşüncesini doğuruyor. Bununla birlikte, Afrika'da Fransız Frangı kullanan ülkeleri ifade eden CFA bölgesinden çıkmak istediklerini ifade eden Afrikalı liderlerin söylemleri, bölgede yaşanacak muhtemel bir dönüşümün başlangıcı olarak değerlendirilebilir. Buradan hareketle bu yazı, Batı Afrika ülkelerinin Fransa'yı eleştiren söylemleri ve son aylarda yükselen DEAŞ saldırıları üzerinden, Afrika'nın geleceğine dair bir öngörüde bulunmayı amaç edinmektedir.
Son yıllarda Afrika'nın kuzeyinden güneyine, doğusundan batısına kadar pek çok ülkesinde, toplumsal hareketlerden tedhiş hareketlerine kadar çeşitli olaylar yaşanıyor. Yaşanan bu olaylar, uluslararası sistemdeki dönüşümün Afrika'ya olan yansıması bağlamında değerlendirilebilir. Nitekim siyasi ve ekonomik açıdan küresel sistemde yaşanan sarsıntılar, Afrika'da da terör hareketleri ve ekonomik kırılmalar başta olmak üzere, kendisini pek çok farklı alanda gösteriyor. Bu bağlamda, makalede Afrika'da son dönemde yaşanan tedhiş hareketleri ve CFA konusundaki retorikler birlikte ele alınarak Afrika'nın yakın geleceğinde bu olayların nasıl bir etki-tepki doğuracağı konusu ele alınacaktır.
- Batı Afrika'da DEAŞ tehdidinin yükselişi
DEAŞ günümüzde Kuzey Afrika'daki Libya ve Sina'dan, güneydoğudaki Mozambik'e kadar, kıtanın kırılgan devletlerine karşı artan bir şekilde tehdit oluşturuyor. Nitekim son yıllarda Mali'deki tedhiş hareketleriyle uluslararası medyada da çokça tartışılan DEAŞ saldırıları, kıtanın geleceği açısından endişe veriyor. Son birkaç aydır ise Burkina Faso, Mali'ye yakınlığı nedeniyle DEAŞ'ın hedefi haline geldi. DAEŞ özellikle Mayıs ayından bugüne kadar Mali, Nijer ve Burkina Faso'nun sınır bölgelerinde terör faaliyetleri yürütüyor ve onlarca insanın ölümüne yol açıyor.
Mali son yıllarda darbe, iç savaş ve terörizm gibi olumsuzluklarla mücadele etmek zorunda kaldı. Ülke yaşadığı problemlerin bir kısmını aşmayı başarsa da, terör olayları hususunda ciddi sıkıntılar çekiyor. Mali Cumhuriyeti bugün orta, kuzey ve güney bölgelerinin yanı sıra Nijer ve Burkina Faso sınırlarını kontrol etmekte de güçlük çekiyor. Ülkedeki son terör saldırısı ise "Tongo Tongo" olarak bilinen Mali ve Nijer ortak devriyesi sırasında, 18 Kasım Pazartesi günü kuzeydeki Tabankort bölgesinde gerçekleşti ve 24 Mali askeri hayatını kaybetti. Saldırıda 17 terörist de öldürüldü. Bu bağlamda Mali resmi makamları BM Güvenlik Konseyi'ne destek talebini yineledi.
Mali'deki BM Barış Gücü olan MINUSMA, Fransa'nın Barkhane Operasyonu kapsamında Batı Afrika'da bulundurduğu barış gücü askeri birliği ve 2014 yılının Şubat ayında Mali, Moritanya, Çad, Burkina Faso ve Nijer devletleri tarafından kurulan G5 Sahel Ortak Gücü'nün işbirliğinde, bölgedeki DEAŞ terörüne karşı yaklaşık 14 bin askeri personelle mücadele veriliyor. Ancak söz konusu ortak barış gücünün maddi anlamda kısıtlamalara sahip olduğu da belirtiliyor. Örneğin Senegal'in Dakar kentinde 19 Kasım'da başlayan "Afrika'da Güvenlik ve Barış" konulu forumda konuşan Moritanya Cumhurbaşkanı Muhammed Veled Gazvani bölgesel ve uluslararası güçlerin koordinasyonunun yetersizliğine işaret etmiş, BM Güvenlik Konseyi'nin barış güçleri için yapılan yatırımların hem maddi açıdan yetersiz olduğunu hem de geniş yetkiler verilmediğinden dolayı etkisiz olduğunu söylemişti. Son haftalarda yaşanan olaylardan dolayı yüzlerce askerin hayatını kaybettiği bir ortamda, gerçekleşen ortak harekatın başarılı olup olmayacağı ise önümüzdeki günlerde netlik kazanacak.
- Uluslararası sistemdeki dönüşümün gölgesinde Sahraaltı Afrika'da değişen paradigmalar
Günümüzde Afrika kıtasında Çin, Türkiye, Rusya, Japonya ve Hindistan gibi yeni aktörlerin kayda değer bir yükselişi söz konusu. Dolayısıyla kıtada geçmişten beri var olan Fransa, İngiltere ve ABD gibi güçlerin hegemonyası ciddi anlamda sarsılıyor. Nitekim kazananın asla olmayacağı ve dünyaya şimdiden zarar vermeye başlayan, korumacı politikalarla sürdürülen Çin ve ABD arasındaki ticaret savaşları, hem küresel ekonomi sistemini hem de ülkelerin diplomatik hamlelerini derinden etkiliyor.
Uluslararası sistemde yaşandığı gibi, Afrika'da da söz konusu güçler üzerindeki dengeleme, sistemi değişime zorluyor. Bu durum son olarak Benin Cumhurbaşkanı Tolon'un CFA konusundaki kararlı açıklamalarında ve Burkina Faso'nun izinsiz insansız hava aracı uçuşları olması halinde söz konusu taşıtların vurulacağı hususunda Fransa'yı uyarmasında görüldü. Dolayısıyla artık bölgede de mevcut sistemin değişmesi yönünde bir kararlılık söz konusu. Afrika'da dönüşümün sinyalleri verilmeye başlanmıştır; fakat bu değişim 5-10 yıl gibi kısa bir vadede değil, ancak 30-40 yıl gibi bir orta vadede gerçekleşecektir.
Afrika'daki tedhiş hareketleri bütünüyle değerlendirildiğinde, Batılı güçlerin, kontrolü mümkün olmayan silahlı terör unsurları aracılığıyla bölge ülkelerini dizayn etmeye kalkıştıkları, bölgenin askeri müdahaleye açık bir alan ve silah pazarının potansiyel bir müşterisi haline getirilmesine zemin hazırladığı açıktır. Buradan hareketle, söz konusu batılı ülkeler tarafından DAEŞ ve benzeri tedhiş hareketlerinin isimlerine bölgede bundan sonra daha çok dikkat çekileceği ve küresel aktörlerin uluslararası müdahalelerle istenilen kazanımları elde etmek için çaba sarf edebilecekleri öngörülebilir.
[Afrika Koordinasyon ve Eğitim Merkezi (AKEM) koordinatör yardımcısı olan Kaan Devecioğlu politik ekonomi ve Sudan özelinde Afrika konularında yoğunlaşan çalışmalarını Afrika Araştırmacıları Derneği'nde (AFAM) sürdürmektedir]
Son Dakika › Güncel › Afrika'da artan DEAŞ saldırıları Batı'nın müdahalesine zemin hazırlıyor - Son Dakika
Konya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Muharrem Karabacak, sosyal medyada başlatılan lokanta ve kafeler için iki günlük boykot çağrısına sert tepki gösterdi. Karabacak, boykot çağrısının esnafların itibarını zedelediğini ve yanlış olduğunu belirtti. Ayrıca, devletin denetim organlarının fahiş fiyat uygulayan işletmelere yönelik önlemler aldığını ve odaların da denetim çalışmalarını sürdürdüğünü vurguladı.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Türkiye'nin Afrika ile ticaret hacminin 2023 yılında 37 milyar dolara ulaştığını ve ihracatın 2,1 milyar dolardan 22 milyar dolara, ithalatın ise 3,3 milyar dolardan 15 milyar dolara yükseldiğini söyledi. Yılmaz, Türkiye'nin Afrika'ya kardeşlik temelinde katkıda bulunmaya devam ettiğini ve Afrika'daki Türk yatırımlarının piyasa değerinin 10 milyar doları aştığını belirtti.
Of Gençlik ve Spor Müdürlüğü ile İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından düzenlenen 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı etkinlikleri kapsamında, Trabzon'un Of ilçesinde ilkokullar arası futbol turnuvası gerçekleştirildi. Turnuvaya 10 okulun takımı katıldı ve turnuva Hacı Mehmet Bahattin Ulusoy Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi halı sahasında yapılan İsmail Yıldırım İlkokulu ve Eskipazar İlkokulu maçıyla başladı. İlçe Milli Eğitim Müdürü İdris Kabahasanoğlu, turnuvaya katılan takımlara başarılar diledi. Turnuvanın final karşılaşması ise 23 Nisan'da İlçe Stadyumunda oynanacak.
Aksaray Belediyesi, sosyal belediyecilik çerçevesinde yaptığı çalışmaları yeni dönemde de sürdürüyor. Belediye Başkanı Evren Dinçer, ihtiyaç sahipleri, engelliler ve bakıma muhtaç aileler için çeşitli uygulamaları hayata geçireceklerini belirtti. Aksaray Belediyesi, hastalara bakım seti ve yeni doğan bebeklere hoş geldin seti hediye ediyor. Ayrıca glütensiz gıda desteği, evde sağlık hizmeti, evde bakım hizmeti gibi sosyal yardımlar da sunuluyor.
Teknosa, yılda milyonlarca ziyaretçiyi ağırlayan Cevahir Teknosa mağazasını müşteri odaklı dijital konsepte dönüştürdü. Yenilenen mağaza, avantajlı fiyatlar ve katma değerli hizmetlerle 6 bin 600'ü aşkın ürün çeşidini tüketicilerle buluşturuyor. Dijital kanallarla entegre edilen mağaza, teknoloji tutkunlarına daha dijital ve yalın bir deneyim sunuyor. Ayrıca, mağazada özel alanlar ve deneyim alanları da bulunuyor. Teknosa, Türkiye genelindeki mağazalarını daha dijital ve erişilebilir konseptte yenilemeye devam ediyor.
Xiaomi, MIUI 14'ün ardından HyperOS arayüzüne geçiş yaparak 11T Pro için güncelleme vermeye başladı. Yeni güncellemeyle birlikte cihazda yenilenmiş animasyonlar ve kilit ekranı için daha fazla özelleştirme seçeneği sunulacak. Güncelleme Avrupa pazarlarında başladı ve Türkiye'ye de gelmesi bekleniyor.
Microsoft, Xbox ve PC arasındaki etkileşimi artırmak için çalışmalar yapıyor. Xbox CEO'su Phil Spencer, şirketin Xbox platformunu rakip dijital mağazalara açmayı planladığını belirtti. Microsoft'un ayrıca eski nesillere yönelik geriye dönük uyumluluk üzerinde çalıştığı ve Steam Deck rakibi bir el konsolu üzerinde çalıştığı da söyleniyor.
Google, şirketin yapay zeka çalışmalarını hızlandırmak amacıyla ekiplerinde büyük bir yapılanmaya gitti. Şirket CEO'su Sundar Pichai, Google'ın yazılım ve donanım ekiplerini 'Platformlar ve Cihazlar' adlı yeni bir bölümde birleştirdi. Ayrıca Android çalışmalarının da bu takıma dahil edildi. Platformlar ve Cihazlar birimi, daha önce Google'ın donanım çalışmalarından sorumlu olan Rick Osterloh tarafından yönetilecek. Yeniden yapılanmanın temel amaçlarından biri; Android, Chrome, Pixel gibi teknolojiler üzerinde çalışan ekipleri birleştirmek. Google, yapay zekayı kendi ürünlerine daha iyi entegre etmek istiyor. Osterloh, yapay zeka modelleri üzerinde bağımsız olarak çalışan grupların ilerlemeyi yavaşlattığını dile getirdi. Tek bir liderin tüm yapay zeka operasyonlarını denetlemesinin doğru olacağını aktardı. Uzun süredir Android ve Chrome'un başında olan Hiroshi Lockheimer, geçişi kolaylaştırmak için Google'da yeni sorumluluklar üstlenecek. Ancak Lockheimer, Osterloh ile güç gösterisine girmeyeceğini söyleyerek iki yıldır bu yapılanma üzerinde çalıştıklarını ifade etti. Google ayrıca Android'li cihazlar üreten ortaklarını desteklemeye devam edeceğini dile getirdi. Bu kapsamda kendi yapay zeka ve makine öğrenimi gelişmelerini, Platformlar ve Cihazlar biriminde daha hızlı şekilde test edebileceğini aktardı. Amazon, Apple, Microsoft gibi rakiplerin yapay zekayı kendi ürünlerine entegre etmek için yoğun çaba sarf ettiğini biliyoruz. Google da bu konuda hızlı hareket ederek, Android'den Chrome'a kadar farklı ürünlerine yapay zeka getirmek istiyor.
Balıkesir İl Emniyet Müdürlüğü, 2024 yılından bu yana yapılan motosiklet denetimlerinde 10 bin motosiklet sürücüsüne toplamda 31 milyon lira ceza kesti. Sadece Nisan ayında ise 7 bin 476 motosiklet denetlendi ve 2 bin 715 sürücüye 8 milyon lira ceza uygulandı. Denetimlerin artarak devam edeceği belirtildi.
Çayırova Belediye Başkanı Bünyamin Çiftçi, şehit ailelerini ziyaret etti. Çiftçi, esnaf ve vatandaşlarla da bir araya gelerek desteklerini sürdürdü. Şehitlerin ailelerine her zaman yanlarında olduklarını belirten Çiftçi, şehitlerimizin makamlarının yüce, mekanlarının cennet olduğunu ifade etti.
Sizin düşünceleriniz neler ?