Atlara Adanan Hayatlar

MUSTAFA ÇİFTÇİ - ORHAN KUZU - Türklerin Orta Asya'dan Anadolu'ya geldikleri dönemden bu yana oynanan savaş oyunu ciriti yaşatmak için mücadele eden ciritçiler, hayatlarını atlarına adıyor.

Yarış ömürlerini tamamlayan beyaz, siyah, gri, fındık rengi veya kırmızı renkli Arap atlarını alan ciritçiler 1 yıl boyunca atlarıyla birlikte vakit geçiriyor. Atını kendisine alıştırmak isteyen sporcular kimi zaman ahırda atıyla yatıyor, kimi zaman konuşuyor kimi zaman da atına kızıyor.

Ailesine, arkadaşına ayırdığı zamandan çalarak atıyla vakit geçiren ciritçiler bir süre sonra onlarla sırdaş haline geliyor. Atının yelelerini tarayan, nallarını değiştiren sporcular, atlarını arpa, buğday, yonca gibi yemlerle besliyor. İmkanı olan ise atını muz, fındık ve kara üzümle ödüllendiriyor. Atlarıyla uzun yürüyüşler yapan, koşulara çıkan sporcular atları kendilerine alıştığı anda cirit sahalarına çıkıyor.

Sahalarına çıkan sporcular, süngü veya mızrağını rakibe karşı isabetli bir şekilde attığı anda sevincini yine atıyla paylaşıyor.

Ciriti yaşam biçimi haline getiren ve hayatlarını atlara adayan sporcuların tek bir amacı var o da, ata sporu ciritin untulmaması.

Cirit turnuvalarına katılan Erzurum Atlı Spor Kulübü'nden Erdal Öz Durmuş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kendi imkanlarıyla yıllardır ciritle uğraştığını söyledi.

Atalarının sporunu yaşattığı için büyük mutluluk duyduğunu ifade eden Durmuş, "Devlet memuruyum. Kendimi bildim bileli hep ata sporunun içerisinde oldum. Çocuklarıma ayırdığım bütçenin birini de atıma ayırıyorum. Atımı da çocuklarımından biri sayarak yaşıyorum. Her ay yaklaşık 300 lirayı atıma ayırıyorum" diye konuştu.

Atını arpa, yonca, yem, saman ile beslediğini belirten Durmuş, şöyle devam etti:

"Maddi durumu iyi olan muz, kara üzüm, fındık da yediriyor. 40 günde bir nalını falan değiştiriyoruz. Biz atlarımızı yarışlardan getirdiğimizden dolayı düz koşular yapmışlar. Onun için yarışlardan çıkanlara yaklaşık 1 yıllık bir eğitimi veriyoruz. Çünkü cirit, futbol gibi belirli çizgileri olan bir sahada oynanıyor. Hayatımızı atlarımıza veriyoruz, tek bir isteğimiz var o da bu sporun unutulmamasıdır."

Geleneksel Spor Dalları Federasyonu Başkan Vekili Prof. Dr. Ziya Gökalp Ceylan ise cirit müsabakalarına katılan Türkiye genelinde 75 kulübün bulunduğunu bildirdi.

Türkiye'de cirit oynanılan 800 civarında at var

Her kulüpte cirit yarışları için 10'un üzerinde atın beslendiğini dile getiren Ceylan, şunları kaydetti:

"Türkiye'de 800 civarında cirit oynanılan attan bahsetmek mümkün. Her takımda 11 fili sporcu var. Ortalamaya baktığımızda binin üzerinde de cirit oynayan sporcumuz var. Cirit, gökbörüden başlamak üzere oğlak kapmaca dediğimiz Orta Asya'dan başlayan oyun serüvenimizin Anadolu'daki yansımasıdır. Orta Asya'da gökbörü olarak oynanan oyun bugün halk arasında polo olarak bilinen aslında Türklerin asırlardır oynadığı oyun daha sonra cirit oyununa dönüşmüştür."

Ciritin amatör bir spor haline geldiğini ifade eden Ceylan, insanların kişisel emeği, katkısı ve birçok kez çocuğunun rızkından ayırdıklarıyla atlarını beslediğini vurguladı.

Amatör futbol seyircisinden daha fazla izleyicisi bulunuyor

Bazı sporcuların sevgisinden dolayı atıyla aynı ahırda yattığını ifade eden Ceylan, "Bu at sevgisiyle olan bir şey. Bu sevgi ve aşk uğruna sporcular çoluk, çocuklarının rızklarından kesip atlarını besliyorlar. Bu atlarla beraber yaşıyorlar. Cirit, onlar için bir oyun dışında yaşama bakış şekli. Bu yaşama bakış şekline sahip insanların bu oyundan vazgeçmeleri mümkün değildir. Millet olarak, bu değerlerimizin kaybolmasına izin vermeyen insanlara ne kadar teşekkür etsek azdır" diye konuştu.

Ciritin amatör futbol seyircisinden daha fazla izleyicisinin bulunduğunu öne süren Ceylan, "Yarı final ve çeyrek final yaptığımız her yerde bölgenin futbol takımından daha fazla seyirci bizi takip etti. Balıkesir'de 20 bin, Bursa'da 50 bin kişi müsabakaları izledi. Bazı bölgelerde bu unutulmuş olabilir ama önümüzdeki süreçte bu ilgi istenilen düzeye gelecektir" dedi. - Antalya