Avrupa Fas'a karşı vize meselesini siyasi ve ekonomik nedenlerle baskı aracı olarak kullanıyor

Fas tarafından yapılan vize başvurularını reddeden Fransa başta olmak üzere bazı Avrupa ülkelerinin, bu meseleyi siyasi ve ekonomik kazanımlar elde etmek için baskı aracı olarak kullandığı ifade ediliyor.

Bazı Avrupa ülkeleri Faslıların son yıllarda yaptığı on binlerce vize başvurusunu çeşitli gerekçelerle reddediyor. Avrupa ülkeleri, sadece 2021'de Fas'tan yapılan vize başvurularının yüzde 27,6'sına tekabül eden 157 bin başvuruyu reddetti.

"Schengen Visas" (Şengen Vize) internet sitesinde 21 Şubat'ta yayımlanan istatistiğe göre, 2021'de vize talepleri kabul edilmeyen Faslılar, Avrupa ülkelerine giriş vizesi başvurularında 3 milyon avro (3 milyon 185 bin dolar) ödedi.

Sitede 13 Şubat'ta yayımlanan verilere göre, Fas, Avrupa ülkelerine en çok vize başvurusu yapan beşinci ülke iken, vize başvurusu en fazla reddedilen ülkeler arasında ilk sırada yer alıyor.

Siyasi nedenler

Fas'taki en büyük insan hakları kuruluşu Fas İnsan Hakları Derneği Başkanı Aziz Gali, çok sayıda Faslı vatandaşa, şartlarını yerine getirmelerine rağmen Avrupa ülkelerine girmesi için vize verilmemesini eleştirerek, bunun siyasi bir mesele olduğunu vurguladı.

Faslıların vize taleplerini en çok reddeden ülkenin Fransa olduğunu belirten Gali, Avrupa'nın Faslılara vize meselesini, siyasi ve ekonomik kazanımlar elde etmek için bir baskı aracı olarak gördüğünü söyledi.

Gali, İtalya, İsveç ve Polonya'nın da aralarında olduğu bir grup Avrupa ülkesinde sağın yükselişe geçmesinden bu yana vize sorununun beklendiğini kaydetti.

Faslı vatandaşların vize engeline takılmasının daha önce de görüldüğüne ancak son zamanlarda bu sorunun büyüdüğüne dikkati çeken Gali, vize meselesinin Avrupa ülkelerinin siyaset dengesinde yerini aldığını ve uluslararası düzeyde konumunu büyük ölçüde kaybeden Avrupa'nın, kendisini, bu şekilde tercih edilen büyük bir güç olarak göstermeye çalıştığını belirtti.

Ekonomik nedenler

Vizelerin engellenmesindeki diğer nedenlere değinen Gali, "Avrupa, karşı karşıya kaldığı ekonomik rekabet karşısında bu meseleyi gündeme getirmeye ve bunu, Fas gibi bazı ülkelere karşı baskı aracı olarak kullanmaya başladı." dedi.

Gali, ülkenin en büyük şehri Kazablanka ile Agadir kentlerini birleştirecek yüksek hızlı tren projesi ihalesi için Fransa ve Çin arasında bir rekabetin olduğuna ve bunun Avrupa'nın önem verdiği projelerden sayıldığına işaret ederek, Paris yönetiminin, Faslıların Fransa'yla bağını bildiği için bu yolla Fas'ı köşeye sıkıştırmaya çalıştığını savundu.

Gali ayrıca Fas'ta eğitim sisteminin çoğunlukla Fransızca olduğunu ve öğrencilerin birçoğunun lisansüstü eğitimlerini tamamlamak için Fransa'ya gitmek istediğini ve Fransa'nın ekonomik çıkarları için vize meselesini baskı aracı olarak kullandığını ifade etti.

"Fas, Fransa'ya aynı şekilde karşılık vermeli"

Fas'ın Avrupa'nın bu tutumuna cevabına ilişkin Gali, Fas İnsan Hakları Derneğinin, hükümetten Fransa'ya aynı şekilde karşılık vermesini istediğini söyledi.

Gali, "Fas İnsan Hakları Derneği, Almanya ve Polonya tarafından vizeleri reddedilen yaklaşık 800 vatandaştan şikayet aldı. Bunlardan 60 Faslı oralardaki şirketlerde iş buldu ve Fas'taki işinden istifa etti. Ancak sonuç böyle." ifadesini kullandı.

Fransa, 28 Temmuz 2011'de Fas, Cezayir ve Tunus'un kendi vatandaşlarının ülkeye dönüşleriyle ilgili konsolosluk işlemlerini reddettiklerini gerekçe göstererek, söz konusu ülkelerin vatandaşları için vize şartlarının sıkılaştırıldığını duyurmuştu.

Bunun üzerine Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita da ülkesinin düzensiz göçmenlerle ilgili sıkı tedbirler uyguladığı için Fransa'nın vizeyi zorlaştırma kararını "haksız" olarak nitelendirmişti.

Son olarak Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna, Aralık 2022'de Fransa'nın Fas ile son birkaç aydır üzerinde gerginlik yaşadığı konsolosluk hizmetlerinin yeniden normalleşmesi konusunda görüş birliğine vardıklarını açıklamıştı.

Fas Dışişleri Bakanı Burita da başkent Rabat'ta Fransız mevkidaşı Colonna ile düzenlediği ortak basın toplantısında, Fransa'nın yeni vize kararını memnuniyetle karşıladıklarını açıklamıştı ancak Faslı vatandaşların son aylarda yaptığı vize başvurularının halen reddedilmeye devam ettiği biliniyor.